Wiktenauer logo.png

Difference between revisions of "Ott Jud"

From Wiktenauer
Jump to navigation Jump to search
 
(160 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 9: Line 9:
 
| birthdate            = unknown
 
| birthdate            = unknown
 
| birthplace          =  
 
| birthplace          =  
| deathdate            = between 1443(?) and 1452
+
| deathdate            = 1448-52 (?)
 
| deathplace          =  
 
| deathplace          =  
 
| resting_place        =  
 
| resting_place        =  
Line 27: Line 27:
 
| notableworks        =  
 
| notableworks        =  
 
| manuscript(s)        = {{collapsible list
 
| manuscript(s)        = {{collapsible list
  | [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|MS Chart.A.558]] (1443)
+
  | [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|MS Chart.A.558]] (1448)
  | [[Codex Danzig (Cod.44.A.8)|Cod.44.A.8]] (1452)
+
  | [[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Cod.44.A.8]] (1452)
  | [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Cod.I.6.4º.3]] (1450s)
+
  | [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Cod.I.6.4º.3]] (1460s)
 
  | [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|MS KK5126]] (ca.1480)
 
  | [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|MS KK5126]] (ca.1480)
 
  | [[Codex Speyer (MS M.I.29)|MS M.I.29]] (1491)
 
  | [[Codex Speyer (MS M.I.29)|MS M.I.29]] (1491)
  | [[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|MS 26.236]] (1500s)
+
  | [[Ortenburg Fechtbuch]] (1400s)
 
  | [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|MS dresd.C.487]] (1504-1519)
 
  | [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|MS dresd.C.487]] (1504-1519)
 
  | [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|MS E.1939.65.341]] (1508)
 
  | [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|MS E.1939.65.341]] (1508)
| [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|MS germ.quart.2020]] (1510s)
 
 
  | [[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|MS 26-232]] (1512)
 
  | [[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|MS 26-232]] (1512)
  | [[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|MS E.1939.65.354]] (1533)
+
  | [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|MS germ.quart. 2020]] (1535-40)
 +
| [[Wassmannsdorff's Fechtbuch]] (1539)
 +
| [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|MS dresd.C.94]] (1540s)
 +
| [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Cod. 10826]] (1540s)
 +
| [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Cod.icon. 393 I]] (1550s)
 
  | [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Cgm 3712]] (1556)
 
  | [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Cgm 3712]] (1556)
  | [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|MS dresd.C.94]] (1550s)
+
  | [[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|MS 26.236]] (1500s)
| [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Cod. 10826]] (1550s)
 
| [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Cod.icon. 393 I]] (1550s)
 
 
  | [[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|2º Col.MS.Philos.61]] (1600s)
 
  | [[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|2º Col.MS.Philos.61]] (1600s)
 
  | [[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Cod.icon. 395]] (ca. 1820)
 
  | [[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Cod.icon. 395]] (ca. 1820)
Line 59: Line 60:
 
| website              =  
 
| website              =  
 
| translations        = {{plainlist
 
| translations        = {{plainlist
  | {{German translation|http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/peter_von_danzig/13_ringen.php|1}}
+
  | {{French translation|Ott Jud/French|2}}
  | {{Hungarian translation|http://www.middleages.hu/magyar/harcmuveszet/vivokonyvek/vondanzig.php|1}}
+
| {{French translation|http://gagschola.ch/wp-content/uploads/Traduction-Ott-et-Liegniczer-Version-finale.pdf|1}}
 +
  | {{German translation|http://www.hammaborg.de/de/transkriptionen/peter_von_danzig/13_ringen/|1}}
 
  | {{Slovenian translation|http://scholapugnatoria.si/?page_id{{=}}532|1}}
 
  | {{Slovenian translation|http://scholapugnatoria.si/?page_id{{=}}532|1}}
 
}}
 
}}
 
| below                =  
 
| below                =  
 
}}
 
}}
{{under construction}}
+
'''Ott Jud''' was a [[century::15th century]] [[nationality::German]] [[wrestling master]]. His name signifies that he was a Jew, and several versions of his treatise (including the oldest one) state that he was baptized Christian.<ref>The [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]], as well as the [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg]], [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna]], and [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow]] versions, all use the term ''tauffter Jud'', "baptized Jew".</ref> In 1470, [[Paulus Kal]] described him as the wrestling master to the princes of Austria, and included him in the membership of the [[Fellowship of Liechtenauer]].<ref>The Fellowship of Liechtenauer is recorded in three versions of [[Paulus Kal]]'s treatise: [[Paulus Kal Fechtbuch (MS 1825)|MS 1825]] (1460s), [[Paulus Kal Fechtbuch (Cgm 1507)|Cgm 1570]] (ca. 1470), and [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|MS KK5126]] (1480s).</ref> While Ott's precise lifetime is uncertain, he may have still been alive when [[Hans Talhoffer]] included the [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]] in his fencing manual in ca. 1448, but seems to have died some time before the creation of the [[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Rome version]] in 1452.<ref>His name lacks the traditional blessing on the dead in Talhoffer, but receives it in the Rome (see [[Page:Cod.44.A.8 100v.jpg|folio 100v]]).</ref>
'''Ott Jud''' was a [[century::15th century]] [[nationality::German]] [[wrestling master]]. His name signifies that he was a Jew, and several versions of his treatise (including the oldest one) state that he was baptized Christian.<ref>The [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]], as well as the [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg]], [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna]], and [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow]] versions, all use the term ''tauffter Jud'', "baptized Jew".</ref> [[Paulus Kal]] describes him as the wrestling master to the princes of Austria, and names him as a member of the [[Fellowship of Liechtenauer]] in 1470.<ref>The Fellowship of Liechtenauer is recorded in three versions of [[Paulus Kal]]'s treatise: [[Paulus Kal Fechtbuch (MS 1825)|MS 1825]] (1460s), [[Paulus Kal Fechtbuch (Cgm 1507)|Cgm 1570]] (ca. 1470), and [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|MS KK5126]] (1480s).</ref> While Ott's precise lifetime is uncertain, he may have still been alive when [[Hans Talhoffer]] included the [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]] in his fencing manual in ca. 1443, but seems to have died some time before the creation of the [[Codex Danzig (Cod.44.A.8)|Rome version]] in 1452.<ref>His name lacks the traditional blessing on the dead in Talhoffer, but receives it in the Rome (see [[Page:Cod.44.A.8 100v.jpg|folio 100v]]).</ref>
 
  
 
Ott's treatise on grappling is repeated throughout all of the early German treatise compilations and seems to have become the dominant work on the subject within the Liechtenauer tradition.
 
Ott's treatise on grappling is repeated throughout all of the early German treatise compilations and seems to have become the dominant work on the subject within the Liechtenauer tradition.
 +
 +
== Textual History ==
 +
 +
=== Manuscripts ===
 +
 +
It is difficult to say when Ott's treatise was written, and the original is certainly lost at present. It is also unclear how much of the material in the existing versions should be attributed to him directly. Jessica Finley has pointed out that the first 31 plays form a coherent progression, whereas the subsequent 38 plays are disorganized. Furthermore, there are a number of copies that are limited to one half or the other, including Vienna and the prose Wassmannsdorff for the first part and Dresden and the poetic Wassmannsdorff for the second; these copies of only the second part make no mention of Ott in their introductions. It's possible that these two halves of the text had separate origins, with the first being written by Ott and the second mistakenly attributed to him early on, a mistake that persisted in the tradition ever after.
 +
 +
The oldest extant copy is the [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]], which was included in a manuscript in the 1440s alongside works by [[Johannes Hartlieb]], [[Hans Talhoffer]], and others. The Gotha version appears incomplete compared to other early renditions, which may suggest that Ott was not directly involved despite its proximity to his career. Gotha was copied into several further manuscripts along with the other contents of the manuscript, including the [[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|New York]] (16th century), the [[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|Göttingen]] (17th century), and the third [[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Munich]] (ca. 1820) versions; since these are all direct copies, they offer little additional help in understanding Ott's work (apart from being evidence of its continued transmission).
 +
 +
Two copies of Ott's work date to the mid-15th century, the [[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Rome]] (1452) and [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg]] (1460s) versions. These both contain plays not found in Gotha but also show differences from each other, indicating that the textual tradition had already diverged into two branches (though Augsburg is only a fragment of its branch). Of the later 15th century copies, [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Ⅰ]] (1480s) and [[Ortenburg Fechtbuch|Ortenburg]] (late 1400s) follow Rome, and [[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg]] (1491) is a complete version of the text appearing in Augsburg&mdash;indeed, Rainer Welle describes Salzburg as the most detailed version of the treatise up to that time.<ref>Welle 1993, p 44.</ref> Likewise, in the 16th century, [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden]] (1504-19), [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow]] (1508), and [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Kraków]] (1535-40) follow Rome, while [[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|Vienna Ⅱ]] (1512), [[Wassmannsdorff's Fechtbuch|Wassmannsdorff]] (1539), [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Ⅱ]] (1556), and the works of [[Paulus Hector Mair]] follow Augsburg (Mayr's manuscripts and Munich Ⅱ even have the same gaps as the Augsburg fragment).
 +
 +
Establishing the relationships between these versions is very problematic. The pattern of which plays are present in each of the early versions and which plays are missing doesn't match the later versions in each branch&mdash;for example, Vienna Ⅰ has plays not present in Rome, Salzburg has far more than the fragmentary Augsburg, and there are a few plays present in both Vienna and Salzburg that are in neither one of those first versions. Either some later versions were created by combining multiple earlier ones, or there are many missing links in this chain. Furthermore, certain plays have descriptions that gain extra pieces of clarifying text as time passes, especially in the Rome branch.<ref>See, for example, play 4, which has an additional segment added beginning in Rome, and a second additional segment exclusive to Kraków.</ref> This is especially apparent in Kraków, which has expanded versions of more than half of the plays (and was also intended to be augmented with illustrations for the first time). This expanding text might be evidence that the early copies are all incomplete fragments and the expanded versions are the correct ones, but it may equally suggest that Ott's treatise received additional input and clarifications from other knowledgeable wrestlers over the course of time.
 +
 +
Finally, there were two notable transformations of Ott's treatise in the 16th century. First, Wassmannsdorff's now-lost 1539 manuscript contains two versions of Ott: one a fragment of the first 24 plays, the other covering the final 20 plays (49-69) but also including plays 50-55 recomposed as poems. This rewriting of a core text is otherwise unprecedented in the Liechtenauer tradition, and the author appears to be anonymous. The second transformation of the text occurred in the 1540s, when Mayr had it translated into Latin.
 +
 +
Most texts in the Liechtenauer corpus seem to have ossified immediately and been preserved without any intentional changes after they were initially written. The expansions to Ott's core plays and the poetic rewrite of part of the text both buck this trend, and make his treatise a unique example of a living textual tradition that may mirror a living teaching tradition.
 +
 +
=== Modern HEMA ===
 +
 +
Several books related to Ott were published in the 19th century which would be influential once HEMA was established, including [[Karl Wassmannsdorff|Wassmannsdorf's]] transcription of the [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg]] version (and [[Wassmannsdorff's Fechtbuch|his own manuscript]]) in 1870, published as ''Die Ringkunst des deutschen Mittelalters'', and Hergsell's transcription and modernization of the [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha version]] in 1889, titled ''Talhoffers Fechtbuch (Gothaer Codex) aus dem Jahre 1443'' (which was then translated to French and published in 1893 and 1901 as ''Livre d'escrime de Talhoffer (codex Gotha) de l'an 1443''.
 +
 +
Ott was likewise represented at the very beginning of HEMA in [[Martin Wierschin]]'s 1965 opus ''Meister Johann Liechtenauers Kunst des Fechtens'', which included a transcription of the the Dresden manuscript (attributed entirely to [[Sigmund ain Ringeck]], an error that would then persist in HEMA thought for half a century). Wierschin's catalog also includes more than half of the currently-known copies of Ott: Gotha, [[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Rome]], Augsburg, [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Ⅰ]], [[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg]], [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden]], [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Dresden Ⅱ]], [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna Ⅲ]], [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Ⅱ]], and [[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Munich Ⅲ]]. Of those that were left out, [[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|Vienna Ⅱ]], [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Kraków]], [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Munich Ⅰ]], and [[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|Göttingen]] were added by [[Hans-Peter Hils]] in his 1985 update ''Meister Johann Liechtenauers Kunst des langen Schwertes''.
 +
 +
Of the remaining three known copies, the [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow Fechtbuch]] was identified in [[Sydney Anglo]]'s 2000 opus as merely "[R. L.] Scott's Liechtenauer MS",<ref>Sydney Anglo. ''The Martial Arts of Renaissance Europe''. New Haven and London: Yale University Press, 2000. pp 312-315.</ref> but had been fully profiled by 2008 when [[Rainer Leng]] published his catalog. The [[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|New York version]] has mostly been left out of scholarly literature, though it was known by many HEMA researchers and was even the subject of an essay by [[Daniel Jaquet]] published by [[Metropolitan Museum of Art|the Met]] in 2018.<ref>Daniel Jaquet. "Hans Talhoffer’s Fight Book, a Sixteenth-Century Manuscript about the Art of Fighting." ''Heilbrunn Timeline of Art History''. https://www.metmuseum.org/toah/hd/fight/hd_fight.htm. Retrieved 02 MAY 2023.</ref> Finally, the [[Ortenburg Fechtbuch]] was discovered by Hils in the 80s, only to be lost again ever after; microfilm scans that Hils bought at the time were finally the subject of an extensive book by [[Dierk Hagedorn]] published in 2023 as ''Das Ortenburger Fechtbuch'', including the first transcription, modernization, and other analysis.
 +
 +
The earliest work on Ott is inseparable from work on Ringeck, because of the previously-mentioned attribution of the Dresden manuscript to Ringeck. Thus, the first transcription of any part of the text would be Wierschin's transcription of the Dresden version in 1965, the first German modernization was made by [[Christoph Kaindel]] in the 1990s, and the first English translation was authored in 1999 by [[Alex Kiermayer]]. Another English translation was produced by [[Christian Tobler]] and published in 2001 by [[Chivalry Bookshelf]] in ''Secrets of German Medieval Swordsmanship'', and a third English translation was produced by [[David Lindholm]] and published in 2005 by [[Paladin Press]] as part of ''Sigmund Ringeck's Knightly Arts of Combat: Sword-and-Buckler Fighting, Wrestling, and Fighting in Armor''.
 +
 +
Possibly the first dedicated work on Ott (under his own name) was done by [[Monika Maziarz]], who transcribed the Rome, Augsburg, Salzburg, and Kraków versions between 2002 and 2004 and posted them on the ARMA-PL site.
 +
 +
The first English and Solvenian translations of a complete version of Ott (rather than the Dresden fragment) were created by [[Gregor Medvešek]] in 2010.
 +
 +
In 2015, [[Kendra Brown]], [[Nicole Brynes]], [[Michael Chidester]], [[Rebecca Garber]], [[Mark Millman]], members of the [[Cambridge HEMA Society]] (CHEMAS), transcribed and translated the German and Latin versions of Ott in [[Paulus Hector Mair]]'s Vienna Ⅲ. The transcriptions were donated to Wiktenauer but the translation was saved until it could be edited and refined.
 +
 +
In 2017, [[Laurent Ott]] completed a new transcription of the Rome version and a French translation, posting it on the [[Gagschola]] site.
 +
 +
However, most work on Ott has been done as part of larger projects processing an entire manuscript. In 2006, [[Carsten Lorbeer]], [[Julia Lorbeer]], [[Andreas Meier]], [[Marita Wiedner]], and [[Johann Heim]], working as part of the [[Gesellschaft für pragmatische Schriftlichkeit]], authored a complete transcription of the Vienna Ⅰ manuscript as part of their [[Paulus Kal]] project (which was eventually posted on that site). Also in 2006, [[Dierk Hagedorn]] authored a new transcription of the entire Rome manuscript as well as a German modernization, posting both on the Hammaborg site. These were subsequently published by [[VS-Books]] in ''Transkription und Übersetzung der Handschrift 44 A 8'' in 2008. Over the subsequent decade, Dierk would go on to likewise transcribe the entirety of the manuscripts containing the Gotha, Augsburg, Vienna Ⅰ, Dresden Ⅰ, Glasgow Ⅰ, and Vienna Ⅱ, all of which were likewise released on Hammaborg. In 2012, [[Pierre-Henry Bas]] transcribed large sections of the Dresden version of Mair's work for his dissertation and released them on his blog REGHT, including Ott.
 +
 +
In 2010, [[Christian Henry Tobler]]'s complete English translation of the Rome manuscript was published by [[Freelance Academy Press]] as ''In Saint George's Name: An Anthology of Medieval German Fighting Arts''; this translation was also used by [[Jessica Finley]] in her 2014 book on Ott, also published by Freelance. In 2017, [[Rainer Welle]] published a complete transcription of the Kraków manuscript in ''Codices manuscripti & impressi'' (Supp. 12) as "Ein unvollendetes Meisterwerk der Fecht- und Ringkampfliteratur des 16. Jahrhunderts sucht seinen Autor: der Landshuter Holzschneider und Maler Georg Lemberger als Fecht- und Ringbuchillustrator?"
 +
 +
Several of Dierk Hagedorn's transcriptions also turned into books. His Augsburg transcription was published in 2017 by VS-Books in ''Jude Lew: Das Fechtbuch'' along with modernizations and English translations by various others; Ott's section was modernized and translated by Anneka Fleischhauer. He combined his Rome transcription with Tobler's English translation to create ''The Peter von Danzig Fight Book'', published by Freelance Academy Press in 2021. His Vienna Ⅱ transcription and German modernization was published by VS-Books as ''Albrecht Dürer. Das Fechtbuch'' in 2021, and was published by [[Greenhill Books]] along with his English translation as ''Dürer's Fight Book: The Genius of the German Renaissance and his Combat Treatise'' in 2022.
  
 
== Treatise ==
 
== Treatise ==
  
{{master begin
+
{{Special:RunQuery/Ott Jud}}
| title = Grappling (new)
+
<h3 style="display: none;> Teachings of Ott Jud </h3>
| width = 532em
+
<div id="main" style="background:transparent; clear:both; font-weight:normal; padding:3px; text-align:left; width:0em; min-width:0em;">
 +
<table class="master sortable" style="clear:right;">
 +
<tr>
 +
<th id="MainIllustrations0">Illustrations<br/>from the Kraków</th>
 +
<th id="MainMedvesek0">{{rating|C|Draft Translation (from the Rome)}} (2010)<br/>by [[Gregor Medvešek]]</th>
 +
<th id="MainAlexAlmirena0">{{rating|start|Incomplete Translation (from the Dresden)}} (2002)<br/>by [[Alex and Almirena]]</th/>
 +
<th id="MainGotha0">[[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha Version]] (1448){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainRome0">[[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Rome Version]] (1452){{edit index|Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainAugsburg0">[[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg Version]] (1460s){{edit index|Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainViennaa0">[[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Version Ⅰ]] (ca.1480){{edit index|Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainOrtenburg0">[[Ortenburg Fechtbuch]] (1400s)</th>
 +
<th id="MainSalzburg0">[[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg Version]] (1491){{edit index|Codex Speyer (MS M.I.29)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainDresdena0">[[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden Version]] (1504-1519){{edit index|Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainGlasgowa0">[[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow Version Ⅰ]] (1508){{edit index|Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainViennab0">[[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|Vienna Version Ⅱ]] (1512){{edit index|Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)}}<br/>Transcribed by [[Dierk Hagedorn]]</th>
 +
<th id="MainKrakow0">[[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Kraków Version]] (1535-40){{edit index|Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)}}<br/>Transcribed by [[Monika Maziarz]]</th>
 +
<th id="MainWassmannsdorff0">[[Wassmannsdorff's Fechtbuch|Wassmannsdorff Version]] (1539){{edit index|Wassmannsdorff's Fechtbuch}}<br/>Transcribed by [[Karl Wassmannsdorff]] and [[Michael Chidester]]</th>
 +
<th id="MainDresdenb0">[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Dresden (Mair) Version]] (1540s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (MS Dresd.C.94)}}<br/>Transcribed by [[Pierre-Henry Bas]]</th>
 +
<th id="MainViennac0">[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) German Version]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>Transcribed by [[Nicole&nbsp;Brynes]], [[Rebecca&nbsp;Garber]], [[Mark&nbsp;Millman]]</th>
 +
<th id="MainMunicha0">[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Munich (Mair) Version]] (1540s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393 I)}}<br/>Transcription open for editing</th>
 +
<th id="MainViennad0">[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) Latin Version]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>Transcribed by [[Kendra&nbsp;Brown]], [[Rebecca&nbsp;Garber]]</th>
 +
<th id="MainMunichb0">[[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Version Ⅱ]] (1556){{edit index|Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)}}</th>
 +
<th id="MainNewYork0">[[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|New York Version]] (1500s){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)}}</th>
 +
<th id="MainGottingen0">[[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|Göttingen Version]] (1600s){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)}}</th>
 +
<th id="MainMunichc0">[[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Munich Version Ⅲ]] (ca. 1820){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)}}</th>
 +
</tr>
 +
 
 +
{{Ott row main|1
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 109v.jpg|1|lbl=109v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 100v.jpg|1|lbl=100v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085r.jpg|1|lbl=85r.1}}
 +
| {{section|Page:MS KK5126 122v.jpg|8|lbl=122v.8}}
 +
| <p><small>[53r.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119r.jpg|1|lbl=119r.1}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067r.jpg|1|lbl=67r.1}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 131r.jpg|1|lbl=131r.1}}
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038r.jpg|1|lbl=38r.1}}
 +
|
 +
|
 +
|
 
}}
 
}}
{| class="floated master" style="clear:right;"
 
|-
 
! <p>{{rating|B}}<br/>by [[Igor Sancin]] and [[Gregor Medvešek]]</p>
 
! <p>[[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha Transcription]] (1443){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg I Transcription]] (1450s){{edit index|Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Codex Danzig (Cod.44.A.8)|Rome Transcription]] (1452){{edit index|Codex Danzig (Cod.44.A.8)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna I Transcription]] (ca.1480){{edit index|Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Codex Speyer (MS M.I.29)|Speyer Transcription]] (1491){{edit index|Codex Speyer (MS M.I.29)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|New York Transcription]] (1500s){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)}}<br/></p>
 
! <p>[[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden Transcription]] (1504-1519){{edit index|Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow I Transcription]] (1508){{edit index|Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|Vienna II Transcription]] (1512){{edit index|Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)}}<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Krakow Transcription]] (1510s){{edit index|Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)}}<br/>by [[Monika Maziarz]]</p>
 
! <p>[[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|Glasgow II Transcription]] (1533){{edit index|Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)}}</p>
 
! <p>[[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Augsburg II Transcription]] (1556){{edit index|Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)}}</p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Dresden (Mair) Transcription]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (MS Dresd.C.94)}}<br/>by [[Pierre-Henry Bas]]</p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) German Transcription]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>by </p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) Latin Transcription]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>by </p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Munich (Mair) Transcription]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393 I)}}<br/>by </p>
 
! <p>[[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|Göttingen Transcription]] (1600s){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)}}<br/></p>
 
! <p>[[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Munich Transcription]] (ca. 1820){{edit index|Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)}}<br/></p>
 
  
|-  
+
{{Ott row main|2
| {{red|b=1|Here begins the wrestling as taught by master Ott, the wrestling master of the noble dukes of Austria, may God have mercy on his soul.}}
+
| {{section|Page:MS Chart.A.558 109v.jpg|2|lbl=109v.2}}
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 100v.jpg|2|lbl=100v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085r.jpg|2|lbl=85r.2}}
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 122v.jpg|9|lbl=122v.9}}
 +
| <p><small>[53r.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119r.jpg|2|lbl=119r.2}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067r.jpg|2|lbl=67r.2}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|8|lbl=100v.8}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 131r.jpg|2|lbl=131r.2}}
 +
| <p><small>[1]</small> '''''Item'''''<ref>This column is not a true transcription of the first fragment of Ott in Wassmannsdorff's manuscript. It is, instead, Wassmannsdorff's transcription of the [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg version]], modified according to the differences he notes in his apparatus. It is placed here to offer a rough idea of the contents of this section in the absence of the actual manuscript or complete transcription. After the 22nd play, the footnotes stop except for </ref><br/><br/></p>
 +
 
 +
<p>''In allen Ringen füllen drei ding sein Das erst kunst Das ander Schnelligkeit. Daz dritt ist recht anlegung d<sup>r</sup> schritt[!] Darümb soltu mercken das pest ist schnelligkeit die laß nit zu brauchen komen Darnach soltu mercken das man allen krancken sol vor Ringen vnd allen starcken nachringen vnd In allem vorringen wardt der schnelligkeitt In allē mit ringen wart der wag vnd In allē nachringen wart der kniepüg.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 114r.png|2|lbl=114r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 087r.png|1|lbl=87r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 292r.jpg|1|lbl=292r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|1|lbl=104r.1}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038r.jpg|2|lbl=38r.2}}
 +
|
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|3
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 100v.jpg|3|lbl=100v.3}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085r.jpg|3|lbl=85r.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085v.jpg|1|lbl=85v.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 122v.jpg|10|lbl=122v.10|p=1}} {{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|1|lbl=123r.1|p=1}}
 +
| <p><small>[53r.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119r.jpg|3|lbl=119r.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067r.jpg|3|lbl=67r.3}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|9|lbl=100v.9}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 131r.jpg|3|lbl=131r.3|p=1}} {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 131v.jpg|1|lbl=131v.1|p=1}}
 +
| <p>'''''Item'''''</p>
 +
 +
<p>''wenn du mit einem Ringen wilt auß den armen So gedenck albeg das du In fassest mit deiner lincken haut du mans seines rechten armes vnd mit deiner rechten hant In außwendig fasset seinen lincken armes vnd mit d<sup>r</sup> linckē haut, die du dan der mauß hast, truck frisch zu rucke vnd mit dein<sup>r</sup> rechten hant begreif Im sein lincke hant vorn vnd zuck vast zu dir vnd wann du in einen also gevast hast, So treib die ringen die hienach geschrieben sein welches dich am pesten dunket.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 114v.png|1|lbl=114v.1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 087r.png|2|lbl=87r.2|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 087v.png|1|lbl=87v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 292r.jpg|2|lbl=292r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|2|lbl=104r.2}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038r.jpg|3|lbl=38r.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|4
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 132r.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 109v.jpg|3|lbl=109v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101r.jpg|1|lbl=101r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085v.jpg|2|lbl=85v.2}}
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|2|lbl=123r.2}}
 +
| <p><small>[53r.5] [53v.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119v.jpg|1|lbl=119v.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 067r.jpg|4|lbl=67r.4|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|1|lbl=67v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|10|lbl=100v.10}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 131v.jpg|2|lbl=131v.2|p=1}} {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 132r.jpg|1|lbl=132r.1|p=1}}
 +
| <p>'''''Item Das erst stuck'''''<br/><br/></p>
 +
 +
<p>''wann du In also geuasset hast So far mit deiner lincken hant auß seinem rechten arm vnd begreiff (In vnnter seiner rechten hand vnd zeug dan czu dir vnd mit der rechten hant) die du sein lincke hant Innen hast Stos Im den arm von dir So ve<sup>r</sup>ruckstu Im den arm.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 114v.png|2|lbl=114v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 087v.png|2|lbl=87v.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 292r.jpg|3|lbl=292r.3|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 292v.jpg|1|lbl=292v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|3|lbl=204r.3}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038r.jpg|4|lbl=38r.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|5
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 132v.jpg|400x400px|center]]
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 109v.jpg|4|lbl=109v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101r.jpg|2|lbl=101r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 085v.jpg|3|lbl=85v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086r.jpg|1|lbl=86r.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|}
+
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|3|lbl=123r.3}}
{{master end}}
+
| <p><small>[53v.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119v.jpg|2|lbl=119v.2}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|2|lbl=67v.2}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|11|lbl=100v.11}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 132v.jpg|1|lbl=132v.1}}
 +
| <p>'''''Item ein anders auß den vassen.'''''</p>
  
{{master begin
+
<p>''Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant vnd schleuss mit dem haubt durch den arm vnd zuck Im den über den hals vnd mit der lincken hant begreiff Im sein linckes pein In der kniepiegūg vnd würff In also über den rucke.''</p>
| title = Grappling (old)
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 115r.png|1|lbl=115r.1}}
| width = 420em
+
| {{section|Page:Cod.10826 087v.png|3|lbl=87v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 292v.jpg|2|lbl=292v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|4|lbl=104r.4}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038r.jpg|4|lbl=38r.4|p=1}} {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|1|lbl=38v.1|p=1}}
 +
|
 +
|
 +
|
 
}}
 
}}
{| class="floated master" style="clear:right;"
 
|-
 
! <p>{{rating|B}}<br/>by [[Igor Sancin]] and [[Gregor Medvešek]]</p>
 
! <p>[[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha Version]] (1443)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Codex Danzig (Cod.44.A.8)|Rome Version]] (1452)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg Version]] (1450s)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Version]] (1480s)<br/>by [[Carsten&nbsp;Lorbeer]], [[Julia&nbsp;Lorbeer]], [[Andreas&nbsp;Meier]], [[Marita&nbsp;Wiedner]]</p>
 
! <p>[[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg Version]] (1491)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden Version]] (1504-1519)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow Version I]] (1508)<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
 
! <p>[[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Krakow Version]] (1510-1520)<br/>by [[Monika Maziarz]]</p>
 
! <p>[[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|Glasgow Version II]] (1533)<br/></p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Mair's Dresden Version II]] (1542)<br/>by [[Pierre-Henry Bas]]</p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Mair's Vienna Version II]] (1550s) [German]<br/></p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Mair's Vienna Version II]] (1550s) [Latin]<br/></p>
 
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Mair's Munich Version I]] (1550s)<br/></p>
 
! <p>[[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Version]] (1556)<br/></p>
 
  
|-
+
{{Ott row main|6
| '''<span class="red">Here begins the wrestling as taught by master Ott, the wrestling master of the noble dukes of Austria, may God have mercy on his soul.</span>'''
+
|
| '''[109v] Yeczund hernach so hebt sich an dÿ maß czu allem Ringñ dye stuck dann gemacht hat Ott der ey~ tauffter Jud ist gewesñ'''
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 109v.jpg|5|lbl=109v.5|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|1|lbl=110r.1|p=1}}
| '''[100v] <span class="red">Hÿe heben sich an die ringen die do gesatz hat maister Ott dem got genädig seÿ der hochgeborñ fürsten von Österreich ringer gewesen ist</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101r.jpg|3|lbl=101r.3}}
| '''[85r] <span class="red">Hie heben sich an die Ringen die Maister Ott gedicht hat der ein getauffter Jud gewesen ist</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086r.jpg|2|lbl=86r.2}}
| '''[122r] Die her nach geschribenn ringen hat ge macht ein tauffter jud genant maister ott der herr[e]nn vonn oster reich ringer'''
+
| <p><br/></p>
| '''[119r] <span class="red">Item Hie hebt sich ab das Ringenn zu° fu<sup>e</sup>ß</span>'''
+
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|4|lbl=123r.4}}
 +
| <p><small>[53v.3]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 119v.jpg|3|lbl=119v.3}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|3|lbl=67v.3}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|12|lbl=100v.12}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 135r.jpg|1|lbl=135r.1}}
 +
| <p>'''''Item ein anders auß dem fassen.'''''</p>
 +
 
 +
<p>''Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant vnd greiff Im mit deiner lincken hant vnden an sein elenpogen vnd zuck damit zu dir vnd mit der rechten stos oben von dir vnd spring mit deinem lincken fuß hintter seinen rechten fuß vn̄ würff In über dein linckes pein &c.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 115r.png|2|lbl=115r.2}}
 +
|
 +
{{section|Page:Cod.10826 087v.png|4|lbl=87v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 088r.png|1|lbl=88r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 292v.jpg|3|lbl=292v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|5|lbl=104r.5}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|2|lbl=38v.2}}
 
|  
 
|  
| '''[67r] <span class="red">Das sind die Ringen die der Ott gemacht hat der ain tauffter Jüd gewessen ist</span>'''
 
| '''[131r] Hie heben sich an die Rinngen. So Maister Ott. Welticher der löblichen Fürsten von Öster reich Ringer gewesen, gesetzt. d[em].g[ott].g[enadig] ~...~'''
 
 
|  
 
|  
| '''[114] Nach volgt ain be'''richt so auf die vorbemeldten Ronngengehoren. ausserhalb des kampf /
 
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|7
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 133r.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|2|lbl=110r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101r.jpg|4|lbl=101r.4}}
 +
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 101v.jpg|1|lbl=101v.1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086r.jpg|3|lbl=86r.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086v.jpg|1|lbl=86v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|5|lbl=123r.5}}
 +
| <p><small>[53v.4] [54r.1]</small></p>
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS M.I.29 119v.jpg|4|lbl=119v.4|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|1|lbl=120r.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|4|lbl=67v.4}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|13|lbl=100v.13}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 133r.jpg|1|lbl=133r.1}}
 +
| <p>'''''Item aber eins ausß dem erstenn fassen'''''</p>
  
|-
+
<p>''Halt In vest mit deiner rechten hant sein lincke vnd greif mit deiner lincken hant deiner rechten zu hilff und halt In [!] vest mit beden henden vnd wende dich du<sup>r</sup>ch feinen arm auf dein rechte seitte So gewynnestu Im den ruck an.''</p>
| '''<span class="red">[Here begins a good teaching]</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 115v.png|1|lbl=115v.1}}
Every wrestling must consist of three things. The first one is skill, the second one is speed, and the third one is the proper application of strength. Keep in mind that the best of them is speed as it prevents your opponent from countering you. It is also important to attack a weaker opponent first, an equally strong opponent at the same time as he attacks you and a stronger opponent after his attack. When you attack first use your speed, when you attack at the same time as the opponent use your balance and when you act after your opponent pay attention to his knee bendings.
+
| {{section|Page:Cod.10826 088r.png|2|lbl=88r.2}}
| merck ein ler
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 293r.jpg|1|lbl=293r.1}}
In allenn ringñ sullenn sein drew ding das erst ist kunst das ander Ist snellikayt das dritt ist ist rechtew abgevng der sterck dar vmb so sol man merckñ das das pest ist snellikayt dy lat nicht czu pruchen komenn Darnach soltu merckenn das mã den kranckenn sol vor ringñ vnd allenn gleichñ sol mã mit ringenn vnd allenn<sup> starcken </sup>sol man nach ringenn vnd In allñ<sup> gleichñ </sup>vor ringñ so wart der snellikayt In allem mit ringñ so wart der wag Vnd czu allem nach ringñ so wart der knyepug
+
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|6|lbl=104r.6}}
| <br/>
+
| {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|3|lbl=38v.3}}
In allen ringen süllen sein drew dingk Das erst ist kunst das ander ist schnelligchait Das dritt ist rechte anlegung der sterck dar vmb soltu mercken das das pest ist Schnellichait die lest nicht zu° prüche kumen Darnach soltu mercken das man allen chrancken sol vor ringen vnd allen geleichen sol man mit ringen vnd allen starcken sol man nach ringen vnd In allen vor ringen wart der schnellichait In allen mit ringen wart der wag vnd in allen nach ringen wart der knÿepüg <span class="red">~</span>
+
|  
| <br/>
 
Item In allen Ringen süllen sein drej dingk • Das erst kunst • Das ander schelligkeit • Daz dritt ist recht anlegung d’ sterck Darümb soltu mercken das pest ist schnelligkeit die nit lest zu prüchen kom~en Darnach soltu mercken das man allen krancken sol vor Ringen vnd allen starcken nachringen Vnd In allem vorringen wardt der schnelligkeitt In alle~ mitringen wart der wog Vnd In alle~ nachringen wartt der kniepüg ~
 
| <br/>
 
In allenn ringenn sullenn sein drew ding das erst ist chunnst das ander schnel lichait das tritt ist rechte anlegung der sterck vnd wis das dy snellichait das pest ist die lät nichtz zw prechenn chumenn auch sol man allenn chranckenn '''[122v]''' vor ringen allenn geleichenn sol m an mit ringen allenn starcken sol m an nach ringenn vnd in allenn vor ringen wartt der snellichait vnd in allem mit ringen wart vnd in allem nach ringen wart der chnyepug
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> In allen Ringenn sollen syn drÿ ding Das erst künst das ander schnellikeytt das tritt ist recht an legu°ng der sterck darümb soltu mercken / das best ist schnellikeÿtt die nit zu bruchen lest kumen Dar noch soltu merckenn daß man allen krancken sol vorr ringenn vnd allen starcken noch ringenn vnd in allem vor ringen wartt der schnellikeytt In allen mit ringenn wart der wag vnd In allem vnd in allem noch ringnn wart der kny<sup>e</sup> bueg
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ain gemaine guette Ler</span>'''
 
<span class="red">Item</span> allen ringen sullen sein dreu ding / das erst ist kunst das ander ist schnellikait / das dritt ist rechte anlegung der sterck / daru~b soltü mercken / das das pest ist schneligkait die last nit zu pruchen kumen / darnach soltu mercken / das man allen krancken sol vor ringen / Vnd allen gleichñ sol man mit ringen / Vnd allen starcken sol man nach ringen / vnd in allen vor ringen wart der schnelikait / In allen mit ringen wart der wag / vnd in allen nach ringen wart der knye pueg
 
| '''- Die ersten -'''
 
In allen rinngen sollen sein drei ding, daß erst ist künst Daß an der ist schneligkeit, Daß drit ist rechter anlegunng der sterckh Darumb merckh, daß besst ist schneligkeit die lest nit zu bruch kummen, Darnach soltu mercken, daß man allen kranncken soll vor ringen, Unnd allen gleichen soll man mit ringen, Unnd allen starcken soll mann nachringen, Unnd in allen vorringen wart der schnelligkeit, In allenn mitringenn wart der wag, Unnd in allen nachrinngen wart der kniebug,
 
 
|  
 
|  
| '''Die Rinngen'''
+
}}
'''Item Inn allen''' Rinngen sollen sein drey dinng. das erst kunnst. das annder schnelligkait. das drit ist recht. anlegunng der sterckh. Darumb soltu mercken das pöst ist schnelligkait. die nit last zu pruchen kommen. Darnach soltu mercken. das man allen kranncken. soll vor rinngen. vnd allen starcken. nachrinngen. vnnd Inn allen vorrinngen. wart der schnelligkait. Inn allem mitrinngen wart der wag. vnnd Inn allem nachrinngen. wart der kniepug.  
+
 
 +
{{Ott row main|8
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|3|lbl=110r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101v.jpg|3|lbl=101v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6..3 086v.jpg|2|lbl=86v.2}}
 +
| {{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|6|lbl=123r.6}}
 +
| <p><small>[54r.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|2|lbl=120r.2}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|5|lbl=67v.5}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|14|lbl=100v.14}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 134r.jpg|1|lbl=134r.1}}
 +
| <p>'''''Bruch.'''''</p>
 +
 +
<p>''wer dir durch gee dem gee mit durch vnd vall In ein ringe In welches du wilt.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 115v.png|2|lbl=115v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 088r.png|3|lbl=88r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 293r.jpg|2|lbl=293r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|7|lbl=104r.7}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|4|lbl=38v.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|9
| '''<span class="red">This is a teaching</span>'''
+
| <p><br/></p>
When you want to wrestle with someone, make sure you always grab him with your left hand by the muscle of his right arm and with your right hand by the outer side of his left arm. Quickly push back his right arm, which you have grabbed by the muscle, grab lower on his left arm with your right hand and pull it forcefully towards yourself. When you have grabbed someone in this manner continue with whichever wrestling technique of here described you see fit.
+
 
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|4|lbl=110r.4}}
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Das ist ein lere</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086v.jpg|3|lbl=86v.3}}
Wenn dw mit einem ringen wild aus den armen So gedenck albeg das du in fast mit deiner lincken hant in der maus seins rechten arm~s vnd mit der rechten hant in faß aus wendig seins lincken arm~s vnd mit der lincken hant die du in der maus hast druck frisch zw° ruck vnd mit mit der rechten hant begreif ÿm sein k lincke hant foren vnd zeuch fast zw° dir vnd wenn du einen also gefast hast so treib die ringen die hernach geschriben sten welches dich am pesten dunckt <span class="red">~</span>
 
| <br/>
 
Item wenn du mit einem Ringen wild auß den armen So gedenck albeg das du In fassest mit deiner lincken hant In der mauß seines rechten armes vnd mit deiner '''[85v]''' rechten hant In fassest außwendig seins lincken armes vnd mit d’ lincke~ hant die du In der mauß hast truck frisch zu rucke vnd mit dein’ rechten hant begreif Im sein lincke hant vorn vnd zuck vast zu dir Vnd wann du einen also geuast hast So treib die ringen die hiernach geschrieben sten welches dich am pesten duncket
 
| <br/>
 
wann dw mit einem ringenn wild '''[123]''' Aus dem arm[en] so gedennck albeg das dw in vast mit der tenckenn hannd in der maus seins rechtenn arm vnnd mit der rechtenn hand in vast auswendig seins tenncken arms vnd mit der tenncken hand die do jn in twiest hast druckt vast zu ruck vnd mit der rechtenn hannd begreyf sein tencke hand vorn vnd zeuch die vast zw dir vnd wenn dw ainen also geuast hast so treyb die her nach geschribenn ringenn
 
| <br/>
 
<span class="red">Itm~</span> wan du mit eynem Ringenn willt vß den armenn So gedenck allwegenn daß du In vassest mit der lincken hantt In der mauß synes rechtenn arms vnd mit diner rechte~ hantt vßwendig sines lincken arm vnd mit der linckenn hantt die du in der mauß hast druck frisch zu° ru<sup>e</sup>ck vnd mit diner rechte~ hantt begriff im sin lincke hantt vorn vnd zuck vast zu dir vnd wan du eynenn also gefast hast So tribe die ringenn die hernoch geschribenn sten welche dir gefallenn <span class="red">~</span>~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Merck die fassen in den armen /</span>'''
 
<span class="red">W</span>en du mit ainem ringen wild auß den armen / so gede~ck albeg das du in vast mit deiner lingken handt / in der maus seins rechten arms / vnd mit der rechte~ hand in vast auß wendig seins lincken arms / vnd mit der lincken die du in der mauß hast / druck frisch zu ruck / vnd mit der rechten handt begreiff im sein lincke handt forn vnd zeuch vast zu dir / vnd wen du ain also gefast hast / so treib die ringen die hernach geschriben stend / welchs dich am pestñ dünckt /
 
| '''.~Ein ler ~'''
 
Wenn du mit einnem ringen willt, aus den armen, so gedennckh albeg daß du in fasst, mit deinner linncken hant in der mauß, seinnß rechten armß, Unnd mit der rechten hannt fasß in auswenndig seinß linncken armß, unnd mit der linncken hannt die du in der mauß hast, '''[131v]''' druck frisch zu ruck, unnd mit der rechten hannt begreif im sein linncken hannt vornnen, unnd zeuch vast zu dir, unnd wenn du ainen also gefasst hast, so treib die ringen die hernach geschriben steen welcher dich am besten dunckht,
 
 
|  
 
|  
| '''[114v] Ausz den Armen''' zu Rinngen.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|3|lbl=120r.3}}
'''Item wann du''' Mit ainnem Rinngen wilt. ausz den Armen so gedennckh alweg das du In fassest mit deinner linncken hannd Inn der Maus seinnes Rechten Arms vnnd mit deinner rechten hannd In fassest auszwenndig seinns Linncken Arms. vnnd mit der Linncken hannd. die du Inn der Mausz fassest. truckh frisch zu rucken vnnd mit deinner rechten hannd begreiff Im seinn linncken hannd. fornen vnnd zuckh fast zu dir. vnnd wann du ain also gefassest. so treib die Rinngen die hernach geschriben stehen. welches dich am Posten dunncket.
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 067v.jpg|6|lbl=67v.6}}
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 068r.jpg|1|lbl=68r.1}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|15|lbl=100v.15}}
 
|  
 
|  
 +
| <p>'''''Item'''''</p>
 +
 +
<p>''halt In vast mit beden henden sein lincke vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 115v.png|3|lbl=115v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 088r.png|4|lbl=88r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 293r.jpg|3|lbl=293r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|8|lbl=104r.8}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|5|lbl=38v.5}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|10
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|5|lbl=110r.5}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 101v.jpg|2|lbl=101v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 086v.jpg|4|lbl=86v.4}}
 +
| {{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|7|lbl=123r.7}}
 +
| <p><small>[54r.3]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|4|lbl=120r.4}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068r.jpg|2|lbl=68r.2}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|16|lbl=100v.16}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 133v.jpg|1|lbl=133v.1}}
 +
| <p>'''''Also brich das.'''''</p>
  
|-
+
<p>''halt Im sein lincke hant vest mit deinen baidē henden vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten vnd zuck Im den lincken arm über dein rechte achseln vnd ruck übersich.''</p>
| '''<span class="red">[The first wrestling]</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 116r.png|1|lbl=116r.1}}
<br/>When you have grabbed him in this manner – with the left hand by the muscle of his right arm and with the right hand low on his left arm – slide your left hand around his right arm, grab his right elbow from bellow and pull it towards yourself. Use your right arm – with which you have grabbed his left arm – to push away. This is how you twist his arm.
+
| {{section|Page:Cod.10826 088v.png|1|lbl=88v.1}}
| <br/>
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 293v.jpg|1|lbl=293v.1}}
<br/>Wann du In also geuast hast so var mit deiner tenckñ hãt auß seine~ rechtñ arm vnd begreiff Im vndenn seine~ rechten elbogenn vnd zeug den czu dir vnd mit sem rechtñ do du dein dencke hant In hast stoß Im den arm võ dir so ver ruckest du Im den arm
+
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|9|lbl=104r.9}}
| '''[101r] Das erst'''
+
| {{section|page:Cgm 3712 038v.jpg|6|lbl=38v.6}}
<br/>wenn du In also gefast hast mit der lincken hant in der maus seins rechten arm~s vnd mit der rechten hant vorñ peÿ seiner lincken So var mit deiner lincken hant aus seine~ rechten arm~ vñ begreif ÿm vnden seinen rechten elpogen vnd zeuch den zu° dir vnd mit der rechten do du sein lincke hant Inn hast stos Im den arm~ von dir so verenckstu Im den arm~ <span class="red">~</span>
+
|
| Item Das erst stuck
 
<br/>Wann du In also geuasset hast So far mit deiner lincken hant<sup> auf </sup>sein rechten arm vnd begreiff In vntter seiner rechten hant da du sein lincke hant Innen hast Stos Im den arm von dir So verrenckstu Im den arm ~
 
| <br/><br/>
 
wenn dw in geuast hast mit der tennckenn hand in der maus seins rechtenn arm[e]s vnd mit der rechtenn vorn bey seiner tenckenn so far mit deiner rechtenn hannd auf seinen rechtenn arm vnd begreyff inn vnd seinen rechtenn elpogenn vnd zeuch denn domit zue dir vnd mit der rechten da dw jm sein tenncke //hannd in hast stoss im denn arm[e]//
 
| '''[119v] <span class="red">Das erst Ringenn</span>'''
 
<br/><span class="red">Itm~</span> wan du yn also gefast hast So far mit diner linckenn hantt vff sinem rechte~ arm vnd begriff im vnder sinem rechte~ elnbogenn vnd zuck den zu dir vnd mit der rechte~ hantt so du sin lincke hantt ynn hast Stoß den arm von dir so ver°uckstu ÿm den arm
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Das Erst stuckt</span>'''
 
<br/>Wen du in also gefasst hast mit der lincken hant in der maus seins rechten arms vnd mit der rechten handt vorñ '''[67v]''' vorñ pey seinem lincken / so var mit deinerlincken<sup> handt </sup>auß seinem rechten arm~ / vnd bereiff im vndten sein rechtñ <del>arm~</del> olpogñ vnd zeuch in zu dir / vnd mit der rechten handt da du sein lincke handt in hast stos im den arm~ von dir / so verrenckst du im denn arm~
 
| '''.das erst fassen. [132r] aus dem fassen ein armuerzucken'''
 
Daß erst wann du inne also gefasst hast, mit der linckhen hannt in der mauß, seinneß rechten armß, Unnd mit deinner rechtn hannt vorn bey seiner linckhen, so far mit deinr lincken hant auß seinnem rechten arm (auß der mauß), Unnd begreif ime damit balt seinen rechten albogen ,Unden, und zeuch den zu dir Unnd mit deinr lincken hannt do du sein lincke hant vornen mit gefasst, da stoß ime sein rechtn arm mit von dir, so veruckhstu ime den, wie hie gemalt,
 
 
|  
 
|  
| '''Das erst fassen'''
+
}}
<br/>Item das Erst stuckh. wann du In also gefasset hast. so far mit deinner Linncken hannd. auf sein rechten arm. vnnd begreiff Inn vnnder seinner Rechten hannd. da du sein linncken hand Innen hast. stosz Im den Arm. von dir. so verrenckest du Im den Arm.
+
 
 +
{{Ott row main|11
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 111r.jpg|4|lbl=111r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|3|lbl=103r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089r.jpg|2|lbl=89r.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|3|lbl=123v.3}}
 +
| <p><small>[55r.3]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|5|lbl=120r.5}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069r.jpg|3|lbl=69r.3}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|17|lbl=100v.17}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 137v.jpg|1|lbl=137v.1}}
 +
| <p>'''''Aber ein Ringen.'''''</p>
 +
 +
<p>''Item wann dich einer gefast hat mit payden armen vnd du In wid<sup>r</sup> Helt er dich laß, so slag Im sein lincken arm auß mit deiner rechten hant von oben nider vnd begreif Im damit sein linckes pein In der kniepiegung vnd zuck zu dir vnd mit der lincken hant stos In vorn an die prust an seiner lincken seitten So muß er vallen.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 118r.png|2|lbl=118r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 090r.png|2|lbl=90r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 295r.jpg|2|lbl=295r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|3|lbl=104v.3}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 040r.jpg|2|lbl=40r.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|12
| '''<span class="red">Another</span>'''
+
|  
When you have grabbed him as described before use your right hand to lift his left arm up, duck with your head under his left arm and pull it onto your neck. With your left hand, grab his left leg by the bending of the knee and throw him over your back.
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 111r.jpg|5|lbl=111r.5|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 111v.jpg|1|lbl=111v.1|p=1}}
| '''Ain Ander stuck'''
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|4|lbl=103r.4}}
Heb Im auff dem tenckenn arm mit deiner rechtñ hant vnd var Im mit dem hewpt vnder den arm vnd zeuch In den vber deine~ hals vnd mit der tenckenn hant begreiff Im sein tenckeß pain in der knyepug vnd wurff ir In alßo vber deine~ ruck
 
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
 
Item wenn du In gefast hast als vor so heb ÿm auf den lincken arm~ mit deiner rechten hant vnd var Im mit dem haubt durch den arm~ vnd zeuch den vber deinen hals vnd mit der lincken begreif ÿm sein lincks pain in der knÿepüg vnd wurf In also vber deinen ruck <span class="red">~</span>
 
| Item ein anders auß den vassen /
 
Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant Vnd far Im mit dem haubt durch den arm '''[86r]''' vnd zuck Im den über deinen hals vnd mit der lincken hant begreiff Im sein linckes pein In der kniepiegu~g vnd würff In also über den rucke ~
 
| <br/>
 
wenn dw in geuast hast mit deiner tenncken handt in der maus seins rechten // von dir// arms vnd mit der rechtenn vor bey seiner tennckenn so heb im auf denn <del>rechtenn</del><sup>te[n]chkenn</sup> arm vnd{{ref|1|1}} dem vber seinen hals vnd mit der tencken hand begreyff sein <del>rechtz</del><sup>te[n]chtz</sup> pain in der chnye pug vnnd würff in also vber dich
 
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> vß dem vassenn heb ym vff den linckenn arm mit diner rechte~ hantt vnd ge im mitt dem haupt durch denn arm vnd zück In dan vber din<del>s</del> hals vnd mit der lincke~ hantt begriff Im sein linckes pein in der kneulbbueg vnd wurff in also vber denn Rurck ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ains anders</span>'''
+
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089r.jpg|3|lbl=89r.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089v.jpg|1|lbl=89v.1|p=1}}
<span class="red">Item /</span> Wen du in gefast hast als vor heb in auff den lincken arm~ mit deiner rechtñ handt / vnd far im mit dem haubt durch den arm~ / vnd zeuch in dan vber dein hals / vnd mit der lincken handt pegreiff im sein lincks pain in der knyepueg / vnd wurff in also vber den rück
+
| {{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|4|lbl=123v.4}}
| '''[132v] : ~ein Wurf aus dem erst fasen :~.'''
+
| <p><small>[55r.4]</small></p>
Wann du in gefast hast wie daß erst fasen anzeigt, Nemblichn seinen rechtn arm in der mauß mit deinr linckhen hannt, unnd mit deinr rechten hant, seinn lincke vornen, So heb ime auf sein linckhen arm, mit deinr rechten hant, Unnd vor im mit dem haubt durch den arm, und zeuch den yber deinnen halß, Unnd mit deinr linckhen begreif im seinn linnckß bain in der kniebug, Unnd wurf in yber dein ruckh wie hie gemalt,
 
 
|  
 
|  
| '''[115r] Nim annders Fassen'''
+
{{section|Page:MS M.I.29 120r.jpg|6|lbl=120r.6|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 120v.jpg|1|lbl=120v.1|p=1}}
'''Item ain annders''' Ausz den fassen. heb. Im auf den Linncken Arm mit deinner Rechten hannd vnnd far Im mit dem haupt. durch den arm. vnnd zuckh Im den vber deinnen hals. vnnd mit der linncken hannd begreiff Im seinn Linnckes pain Inn der kniepuge. vnnd wirff In allso vber den rucken.
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069r.jpg|4|lbl=69r.4}}
 +
| {{section|Page:MS 26-232 100v.png|18|lbl=100v.18}}
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 138r.jpg|1|lbl=138r.1}}
 +
| <p>'''''Also brich das.'''''</p>
 +
 +
<p>''Item wenn dir einer greifft vorn an die prust mit seiner lincken hant So begreiff Im sein lincke hant mit deiner lincken vnd reibe vmb vnd mit deiner rechte hant nym Im das gewicht pej dem lincken elenpogen.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 118v.png|1|lbl=118v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 090r.png|3|lbl=90r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 295r.jpg|3|lbl=295r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|4|lbl=104v.4}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 040r.jpg|3|lbl=40r.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|13
| '''<span class="red">Another wrestling from the first hold</span>'''
+
| {{section|Page:MS Chart.A.558 111v.jpg|2|lbl=111v.2}}
Use your right hand to lift his left arm. Grab his elbow from bellow with your left hand and pull it towards yourself. Use your right hand to push his arm up and away from yourself. Spring with your left leg behind his right leg and throw him over your left thigh.
+
| <p><br/></p>
| '''Aber ein ander Stuck'''
+
 
Heb Im auff<sub> sey~ </sub>tenckenn arm mit deiner tenckñ hant vndenn '''[110r]''' an deine~ elpogñ vnd zeuch da mit czu dir vnd mit der rechtñ stoß obenn võ dir vnd spring mit dem tenckñ fuß vnd wurff in ausß dem fu<sup>e</sup>ß vber dein tenckes pain
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|5|lbl=103r.5}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen aus dem erstñ fassen</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089v.jpg|2|lbl=89v.2}}
Item heb ÿm auf den lincken arm~ mit der rechten hant vnd greif Im mit der lincken vnden an seinen elpogen vnd zeuch do mit zu° dir vnd mit dem rechten stos Im den arm~ oben von dir vnd spring mit deine~ lincken fuess hinder seinen rechten vnd würf In aus dem fuess vber dein lincks pain <span class="red">~</span>
+
| <p><br/></p>
| Item ein anders auß dem fassen
+
 
Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant vnd greiff Im mit deiner lincken hant vnden In sein elenpogen vnd zuck damit zu dir vnd mit der rechten stos oben von dir vnd spring mit deinem lincken fuß hintter seinen rechten fuß vñ würff In auß dem fuß über dein linckes pein etc.
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|5|lbl=123v.5}}
| <br/>
+
| <p><small>[55r.5]</small></p>
Ober{{ref|2|2}} heb im auf denn tenncken arm mit deiner rechten hannd vnd greyff im mit deiner tenckenn vnden an seinen elpogenn vnd zeuch do mit zw dir vnd mit der rechten stos obenn von dir vnd spring mit dencken fues fur sein rechtenn vnd würff in aus dem fuess vber sein denncks pain
+
| {{section|Page:MS M.I.29 120v.jpg|2|lbl=120v.2}}
| <br/>
+
|
<span class="red">Itm~</span> vß dem vassenn heb in vff den linckenn arm mit diner rechte~ hantt vmb griff ym mit der lincke~ vnder In sein elboge~ vnd zu°ck do mit zu dir vnd mit der rechtenn stos obenn von dir vnd spring mit dinem linckenn fuß hinter sinen rechtenn fuß vnd wurff in vß dem fvß vber dein linckes peÿnn ~
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069r.jpg|5|lbl=69r.5}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS 26-232 100v.png|19|lbl=100v.19}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 138r.jpg|2|lbl=138r.2}}
 +
| <p>'''''Item'''''</p>
 +
 
 +
<p>''oder stos mit deiner rechtē hant seinen lincken elenpogen über sich vnd wend In also von dir &c.''</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.94 118v.png|2|lbl=118v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 090v.png|1|lbl=90v.1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 295v.jpg|1|lbl=295v.1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 104v.png|5|lbl=104v.5}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 040r.jpg|4|lbl=40r.4}}
 +
|
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber Ains auß dem fassen</span>'''
 
<span class="red">Item /</span> Heb im auff den lincken arm~ mit deiner rechtñ handt / vnd greiff im mit deiner lincken vndten an sein elpogen / vnd zeuch damit zu dir / vnd spring mit deinem lincken fues hint° sein rechtñ fues / vnd wurff in auß dem fues vber dein lincks pain /
 
| '''[133r] auß dem erstn fasn ein Durchwennten.'''
 
Fast im fest sein rechtn arm mit deinr linckn, und kumb der linckhen mit deinr rechtn zu hilf, Und halt sein arm fest mit bedn henden, Und wennt dich durch sein arm auf sein recht seitn, so gewinst im den ruckhne an, wie oder Wennt dich durch auf dein lincke seitn,
 
 
|  
 
|  
| '''Ainn annders''' fassen.
+
}}
'''Item ain annders''' Ausz dem fassen. heb Im auf den Linncken Arm mit deinner rechten hannd. greiff Im mit deinner linncke hand vnnde Inn sein Elennpogen. vnnd zuckh damit zu dir. vnnd mit der Rechten stosz oben vonn dir. vnnd spring mit deinnem Linncken fuosz hinder seinnen rechten fuosz vnnd wirff. In ausz dem fuosz vber dein Linnckes pain
+
 
 +
{{Ott row main image|14
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 134v.jpg|400x400px|center]]
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110r.jpg|6|lbl=110r.6|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 110v.jpg|1|lbl=110v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 101v.jpg|4|lbl=101v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 102r.jpg|1|lbl=102r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 087r.jpg|1|lbl=87r.1}}
 +
| {{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|8|lbl=123r.8}}
 +
| <p><small>[54r.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 120v.jpg|3|lbl=120v.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068r.jpg|3|lbl=68r.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 134r.jpg|2|lbl=134r.2}}
 +
| <p>'''''Ein anders'''''<br/><br/></p>
  
|-
+
<p>''wann dir einer hat genast dein lincke hant mit seiner recht‾ vnd will mit seiner linken hant vntten durch greiffen an deinem elenpogen vnd will dir den v<sup>r</sup>rencken oder wil seiner rechten hant zuhilff kom̄en vnd sich durch den winden die weil er mit der lincken der rechten zuhilff greiffet oder nach dem elenpogen In dēselben so far Im mit deinem rechtē arm oben über sein lincken In sein rechte seitten vnd faß In In d<sup>r</sup> wieste vnd spring mit deinem rechten fuß hintter sein lincken fuß vnd würff In auß dem lincken fuß über dein rechtes pein &c.''</p>
| '''<span class="red">Another wrestling from the first hold</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 116r.png|2|lbl=116r.2}}
Firmly hold his right arm with your left hand and reach with your left hand to help your right. Hold his arm firmly with both of your hands and turn through alongside his arm to his right side. This is how you defeat him from the back. Alternatively, you can turn through to your left side.
+
| {{section|Page:Cod.10826 088v.png|2|lbl=88v.2}}
| <br/>
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 293v.jpg|2|lbl=293v.2}}
Halt Im vest mit der rechtñ hant vnd greyff Im da mit sey~ tencke hant d vnd greiff mit der tenckñ hant dein° rechtenn czu hilff vnd halt vest mit peydñ hentñ vnd wendt dich durch seine~ arm auff dein rechtew seyten so gewinst du Im den ruck an
+
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|10|lbl=104r.10}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen aus dem ersten vassen</span>'''
+
| {{section|page:Cgm 3712 039r.jpg|1|lbl=39r.1}}
'''[101v]''' Item halt in fest mit der lincken hant sein rechte vnd greif mit der lincken hant dein° rechten zu° hilf vnd halt sein arm~ fest mit paiden henden vnd wendt dich durch sein arm~ auf sein rechte seitten so gewingstu Im den ruck an oder wendt dich durch auf dein lincke seitten <span class="red">~*</span>
+
|
| Item aber eins ausß dem erstenn fassen
 
Halt In vest mit deiner rechten hant sein lincke vnd greif mit deiner lincken hant deiner rechten zuhilff vnd halt vest mit '''[86v]''' beden henden Vnd wende dich du~ch seinen arm auf dein rechte seitte~ So gewÿnnestu Im den ruck an ~
 
| <br/>
 
mer ein ringenn aus dem erstenn vassenn halt in vast mit der rechtenn hand sein dencke vnd greyff mit der tencken der rechtn zw hilf vnd halt vest mit paid[e]n henndenn vnd went dich durch sein arm auf sein rechte seyten so prichst dw jm arm vnd gewinngst im denn ruck ann
 
| <br/>
 
<span class="red">Itm~</span> vß dem vassenn halt yn vest mit diner rechtenn hantt sine lincke vnd griff mitt diner lincke hant diner rechtenn zu hilff vnd '''[120r]''' halt vest mit beÿdenn hendenn vnd wende dich durch seynn arm vß diner rechte~ sittenn So gewinstu ym den <del>m</del> ruckenn an ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber aus dem ersten fassen ains</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Halt im vest mit der lincken handt sein rechte handt vnd greiff mit der lincken handt deiner rechtñ handt zu hilff vnd halt vest mit paiden henden / vnd wend dich dürch sein arm~ auff dein rechte seyttñ / so gewnistu im den rück an /
 
| '''[133v] Ain anderß'''
 
[H]alt im sein lincke hant vest mit bayden hendenn unnd wend dich durch sein arm auff sein linck seitenn unnd zeuch im den linckenn yber dain rechte achsel unnd prich unntersich
 
 
|  
 
|  
| '''[115v] Ainn annders fassen'''
+
}}
'''Item aber ains ausz dem''' Ersten. fassen halt Inn feest mit deinner Rechten hannd. sein linncke vnnd greiff mit deinner linncken hannd deinner rechten zu hilff. vnnd hallt feest mit baiden hennden vnnd wennd dich durch seinn Arm auf dein rechte seitten. so gewinnstu Im den ruckh ab.
+
 
 +
{{Ott row main|15
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 110v.jpg|2|lbl=110v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 102r.jpg|2|lbl=102r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 087r.jpg|2|lbl=87r.2|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 087v.jpg|1|lbl=87v.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|9|lbl=123r.9}}
 +
| <p><small>[54r.5]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 120v.jpg|4|lbl=120v.4}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068r.jpg|4|lbl=68r.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
<p>''Greifft dich einer oben an neben die arm mit sterck vnd helt dich vest vnd wil dich daugen So far mit deinem rechten arm aussen über sein lincken arm pej seiner hant vnd begreiff mit der lincken sein rechte vnd druck mit beden sein henden vast an die brust.''</p>
| '''<span class="red">This is how you counter the turning through</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 116v.png|1|lbl=116v.1}}
When he turns through at your side, turn through yourself and use whichever wrestling you see fit.
+
|  
| '''Also prich das vor geschribenn Stuck'''
+
{{section|Page:Cod.10826 088v.png|3|lbl=88v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 089r.png|1|lbl=89r.1|p=1}}
Wer dir durch get gee mit durch vnd val In ain ringenn In welcheß du wilt
+
|  
| '''<span class="red">Also prich das durch wenden</span>'''
+
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 293v.jpg|3|lbl=293v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 294r.jpg|1|lbl=294r.1|p=1}}
Item wer dir durch geht do ge mit durch vnd fall in ein ringen In welches du wild <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|11|lbl=104r.11}}
| '''Bruch'''
+
| {{section|page:Cgm 3712 039r.jpg|2|lbl=39r.2}}
Item wer dir durch gee dem gee mit durch vnd vall In ein ringe~ In welches du wilt ~
 
| <br/>
 
Also <del>s</del>prich das wer dir durch get da ge mit durch vnd fall in welches ringenn dw wild //
 
| '''<span class="red">Ein bruch</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Wer dir durch geth / dem ge mit durch vnd val in ein ringen In welches du willtt
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
 
Wer dir durch geet da gee mit durch / vnd fall in ain ringñ in welchs du wilst
 
| '''[134r] Also prich daß durchwenten'''
 
[W]er dir durch get da gee mit durch unnd fal in ein ringenn welicheß du wilt
 
 
|  
 
|  
| '''Bruch'''
 
'''Item wer dir''' durchgeet. dem gee mit Durch vnnd fall Inn ain rinngen Inn welches du wilt.
 
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|16
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110v.jpg|3|lbl=110v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 102r.jpg|4|lbl=102r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 087v.jpg|2|lbl=87v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|10|lbl=123r.10}}
 +
| <p><small>[54r.6] [54v.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 121r.jpg|1|lbl=121r.1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068v.jpg|1|lbl=68v.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| <p>'''''Bruch.'''''</p>
  
|-
+
<p>''Item strecket er dir die vinger an der hant die du Im an der prust druckest So begreiff die fing<sup>r</sup> mit deiner lincken hant vnd heb übersich auf dein lincke seitten vnd mit der rechtē hant nym Ime das gewicht bej dē elenpogen.''</p>
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 116v.png|2|lbl=116v.2}}
Halt Im vast mit paydñ hentñ sein tencke hant vnd went dich durch sein arm auff dein tencke seytñ
+
| {{section|Page:Cod.10826 089r.png|2|lbl=89r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 294r.jpg|2|lbl=294r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|12|lbl=104r.12}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 039r.jpg|3|lbl=39r.3}}
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Item halt In vest mit beden henden sein lincke vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten ~
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
<span class="red">Itm~</span> Halt in vest mit bedenn hendenn sin lincke hãtt vnd wend dich durch sin arm uff din lincke site~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain stuck</span>'''
+
}}
'''[68r]''' <span class="red">Item</span> halt Im vest mit paidñ hendtñ sein lincke handt vnd wend dich durch sein arm~ auff dein lincke seyttñ
+
 
 +
{{Ott row main|17
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 110v.jpg|4|lbl=110v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 102r.jpg|3|lbl=102r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 087v.jpg|3|lbl=87v.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|11|lbl=123r.11}}
 +
| <p><small>[54v.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 121r.jpg|2|lbl=121r.2}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068v.jpg|2|lbl=68v.2}}
 
|  
 
|  
| '''Ainn andrer pruch'''
 
'''Item halt In''' feest mit baiden hennden. sein lincke vnd wennd dich durch seinn Arm auf dein linncken seiten. so prichstu Im seinn furnemen. Magst Im auch Im werffen sein arm prechen.
 
 
|  
 
|  
 +
| <p>'''''Bruch.'''''</p>
 +
 +
<p>''helt er aber zw die handt zu an deiner prust So spring mit deinē rechten fuß vnd<sup>r</sup> seinen linckē vnd greiff mit deiner linckē In die kniepiegung seins lincken susses und heb damit auf vnd mit der rechten hant stoß In obē von dir So vellet er.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 117r.png|1|lbl=117r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 089r.png|3|lbl=89r.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 294r.jpg|3|lbl=294r.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 104r.png|13|lbl=104r.13}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 039r.jpg|4|lbl=39r.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main rowspan a|18
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 135v.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 110v.jpg|5|lbl=110v.5}}
| '''<span class="red">Another</span>'''
 
Hold his left arm firmly with both of your hands and turn through alongside his arm to his left side. Load his left arm on your right shoulder and forcefully pull it down.
 
| <br/>
 
Halt Im sein tencke hant vest mit den paydenn henttñ vñ went dich durch sey~ tenckñ arm auff dein tencke seÿtem [!] vnd zeuch Im den arm vber dey~ rechtew achsell vnd ruck vntter sich
 
| '''<span class="red">*Ein anders</span>'''
 
Item hald im sein lincke hant fest mit paiden henden vnd wendt dich durch sein arm~ auf sein lincke seitten vnd zeuch Im den lincken arm~ vber dein rechte achsel vnd prich vndersich <span class="red">~</span>
 
| '''Also brich das ~'''
 
Item halt Im sein lincke hant vest mit deinen baide~ henden vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten vnd zuck Im den lincken arm über dein rechte achselñ vnd ruck vnttersich ~
 
| '''Ein arm pruch'''
 
halt dein swert in deiner tenncken hand vest mit paiden hennden vnd went jm sein arm auf sein tencke seytenn vnd zeuch jm den tenckenn arm vber sein rechte achsel vnd ruck vndersich
 
| '''<span class="red">Also prich daß</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> halt im sin lincke hantt vest mit beden hende~ vnd wendt dich durch sin arm vff din lincke site~ vnd zuck Im den lincken arm vber din rechte achsell vnd ruck vndersich ~*
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 102r.jpg|5|lbl=102r.5|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 102v.jpg|1|lbl=102v.1|p=1}}
Item halt Im sein lincke fest mit deine~ paidñ hendñ vnd wendt dich durch sein arm~ auff sein lincke seyttñ / vnd zeuch Im den lincken arm~ vber dein rechte achsel vnd ruck vnder sich /
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 088r.jpg|1|lbl=88r.1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|12|lbl=123r.12}}
 +
| <p><small>[54v.3]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 121r.jpg|3|lbl=121r.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068v.jpg|3|lbl=68v.3}}
 
|  
 
|  
| '''[116r] Also prich das'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 135v.jpg|1|lbl=135v.1}}
'''Item halt Im''' seinn Linncken hannd Veest mit deinnen baiden hennden. vnnd wennd dich durch sein arm auf dein linncken seiten vnnd zuckh Im den linncken arm yber dein Rechten Ahslen. vnnd ruckh vnndersich.
+
| <p>'''''Aber ein gut ringen.'''''</p>
 +
 
 +
<p>''Item helt dich einer las Im den arm wenn du mit Im ringen wilt So greif mit deiner lincke hant oben über sein rechte vnd begreiff Im sein lincke hant vnd zeug auf die linckhe seitten pej den vingern oder sunst vnd heb auf dein lincke seitten vnd mit der rechten nym Im das gewicht bej seinem lincken elenpogen &c.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 117r.png|2|lbl=117r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 089r.png|4|lbl=89r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 089v.png|1|lbl=89v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 294r.jpg|4|lbl=294r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 294v.jpg|1|lbl=294v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|14|lbl=104r.14}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 039v.jpg|1|lbl=39v.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main rowspan b|19
| '''<span class="red">Remember this technique well as it breaks all wrestling derived from the first teaching described above</span>'''
+
|  
When someone grabs your left arm with his right hand and seeks to grab your elbow from below with his left hand to twist your arm or if he tries to help his right hand with his other arm and turn through alongside the arm, pay attention: if he is strengthening his right arm with his left or if he wants to grab your elbow with it, move your right arm to his right side above his left arm, grab him around the body, spring with your right leg behind his left leg and throw him over your right thigh.
+
|  
| '''Ain ander stuck'''
+
|  
<br/>Wenn dir ayner hat gefast sein tencke hant mit seiner rechtñ hant vnd wil mit seiner tencken hãt vndenn durch greiffñ an deine~ elbogñ vnd wil dir den verruckñ oder wil sein° rechtew hant czu hilff kome~ vnd sich durch den arm '''[110v]''' wendenn dÿ weil er mit der tenckenn hant der rechtñ czu hilff greifft oder nach dem elbogñ In dem selbenn so vor im mit deinem rechtenn arm obñ vber sein tenckenn in sein rechtew seytenn vnd vaß in In der wuest vnd spring mit dem rechtenn fueß hinter seine~ tenckñ fuß vnd wuff [!] In auß dem fuß vber dein rechcz pain
+
|  
| '''<span class="red">Merck das stuck pricht alle ringen die von ersten an geschriben sten</span>'''
+
|  
Item wenn dir ein° hat gefast dein lincke hant mit seiner rechten vnd wil mit sein° lincken vnden durch greiffen an deinen elpogen vnd wil dir den vorrencken oder wil seiner rechten hant zu° hilff chu~men vnd sich durch den arm~ wenden So merck die weil er mit der lincken der rechten zu° hilff greifft oder do mit nach dem elpogen greift in dem selben so var Im mit deine~ rechten arm~ vber sein lincken in sein rechte seitten vnd faß in In der wüst vnd spring mit dem rechten fuess hinder sein lincken vnd würff '''[102r]''' In aus dem fuess vber dein rechtz pain <span class="red">~</span>
 
| <br/><br/>
 
'''[87r]''' Item Wann dir einer hat geuast dein lincke hant mit seiner rechte~ vnd will mit seiner lincken hant vntten durchfarn an deinem elenpogen vnd will dir den v’rencken oder wil seiner rechten hant zuhilff kom~en vnd sich durch den wenden die weil er mit der lincken der rechten zuhilff greiffet oder nach dem elenpogen In de~selben so far Im mit deinem rechte~ arm oben über sein lincken In sein rechte seitten vnd faß In In d’ wüst vnd spring mit deinem rechten fuß hintter sein lincken fuß vnd würff In auß dem lincken fuß über dein rechtes pein etc.
 
| '''Ein pruch wider die er stenn stuckh'''
 
<br/>wenn dir ainer hat geuast dein tencke hannt mit seiner rechtenn vnd wil mit seiner tenncken vnden durch greyffenn an dein elpogen vnd wil dir denn ver rencken oder wil seiner rechtenn hand zw hilf chumenn vnd sich durch durch (sic) denn arm wennden die weyl er mit dem rechtenn der tennckenn ze hilf greyff oder nach dem elpogenn In dem selbenn far im mit deinem rechtenn arm oben vber sein tennckenn vnnd vass in jn der wüest vnd spring mit deinem rechtenn fuess hinder seinenn tennckenn vnd würff in aus dem fuess vber dein rechtz pain
 
| <br/><br/>
 
<span class="red">Itm~</span> wan dir eÿner hat gefast din lincke hantt mitt siner rechtenn vnd will mit siner lincken hantt vnden durch griffenn an dinen elbogenn vnd will den verrenckenn oder will siner rechte~ zu hilff kümenn vnd sich durch dy wenden die weyll er will mit der lincken der rechten zu hilff griffett oder noch dem elnbogenn In dem selben so var ym mit dynen rechte~ arm oben vber sin lincken in syn rechte sytenn vnd vaß yn by der wuste vnd spring mit dine~ rechte~ fuß hynder synen lincken fuß vnd wurff yn usser dem fuß vber dyn rechtes peyn ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ein pruch wider die erstñ Stuck</span>'''
 
<br/><span class="red">Item</span> Wen dir ainer hat gefast dein lincke handt mit seiner rechtñ / vnd wil mit seiner lincken handt vndtñ durch greiff an deine~ elpogñ / vnd wil dir den verrencken / Oder wil seiner rechtñ handt zu hilff kume~ vnd sich durch den arm~ wendñ / So merck die weil er mit der lincken der rechtñ zu hilff greifft / Oder nach dem elpogñ in dem selbñ / so far im mit deine~ rechtñ arm~ oben vber sein lincke~ in sein rechte seittñ / vnd faß In in der wust / vnd spring mit deine~ rechtñ fues hindter sein lincken fuß / vnd wurff in auß dem fues vber dein rechts pain /
 
| '''Daß stuck pricht alle ringen die von ersten an geschriben sten'''
 
[W]ann dir ainer hat gefast dein lingke hannt mit seiner rechtenn unnd will mit seiner lingkhen unnden durch greiffenn arm deinen elenpogen unnd will dir denn verruckenn oder will seiner rechtn hant zu hilf khummenn unnd sich durch den arm wennten, so mergk dieweil er lincken der rechtenn zu hilff greifft oder domit nach dein elnnpogen greifft, im dem selbenn, so far im mit dainem rechten arm behendiglich yber seinen lingkenn in sein rechte seytenn unnd faß in in der wuest Unnd spring mit dem rechtenn fuß hinder seinenn lingkhenn unnd wirff in auß dem vueß yber dain rechtß pain Wiedann hernach gemalt,
 
 
|  
 
|  
| '''vnden durch''' Faren.
 
<br/>'''Item wann dir ainner''' hat fasst dein Linnckhannd. mit seinner Rechten. vnnd will mit seiner linncke hannd vnnden durch faren. an deinnen Elenpogen vnnd will dir den verzenncken. oder seinner rechten hannd. zu hillf kommen. vnnd sich durch den wennden Dieweil er mit der linncken der rechten zu hillf greifft. oder nach dem Elennpogen Inn dem selben so far Im mit deinnem rechten arm. aber vber sein linncke. Inn seinn rechte seitten. vnnd fasz In Innder wust. vnnd spring mit deinnem Rechten fuosz hinnder sein linncken. vnnd wirff In ausz dem Linncken fusz vber dein rechtes pain.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 135v.jpg|2|lbl=135-2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
When someone grabs your upper arm with strength, holds you firmly and wants to push you, reach with your right hand from the outside over his arm, grab your right arm with your left hand and press his arm strongly onto your chest with both arms.
 
| '''Ein Ander Stuck'''
 
Greyfft dich einer obenn an in den armenn mit sterck vnd helt dich vest vnd wil dich ringñ so var mit deine~ rechtñ arm võrn aussen vber seine~ tenckenn arm vorn pain seiner hant vnd pegreiff mit seiner der tenckñ dein rechte vnd druck mit paydenn sein hant vast an dÿ prust
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringen</span>'''
 
Item greift dich ainer an oben in die arm~ mit sterck vnd helt dich vest vnd wil dich dringen So far mit deinem rechten arm~ aussen vber sein lincken vorñ peÿ seiner hant vnd begreif mit deiner lincken hant dein rechte vnd druch mit paiden henden sein hant fast an dein prust
 
| <br/>
 
Item Greifft dir einer oben In die arm mit sterck vnd hat dich vest vnd wil dich dringen So far mit deinem rechten arm aussen über sein lincken arm vorn pej seiner '''[87v]''' hant vnd begreiff mit der lincken dein rechte vnd druck mit beden sein hant vast an dein prust
 
| <br/>
 
Wenn dich ainer an greyft obenn in die arm[e] mit sterck vnnd helt dich vest vnd wil dich dringen so far im mit deinem rechten arm von aussenn vber sein tennckenn vorn bey seiner hand vnd begreyff mit der tencken sein rechte vnd druck mit paidenn henndenn fest ann die prüst
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Grifft dich eÿner an oben In die sterck vnd helt dich vast vnd will dich tringe~ So far mit dinem rechte~ arm aussen vber synen lincken arm vorn by syner hantt vnd begriff mit der lincken den rechtenn vnd trück mit beÿdenn synen hendenn vast an dyn bru°st ~
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> / greifft dich ainer an oben in die arm~ mit sterck vnd helt dich vest / vnd wil dich dringñ / So far mit deinem rechtñ arm~ von aussen vber sein lincken arm~ vorñ pey seiner handt / vnd begreiff mit der lincken dein rechte handt / vnd truck mit paidñ sein hant vast an dein prust
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''[116v] So dir ainner mit Sterckh Inn arm greifft.'''
 
'''Item greyft dir ainner''' oben Inn die arm mit sterckh. vnnd hat dich veest vnnd will dich trinngen. so far mit deinnem rechten arm auszen vber sein linncken arm vornen bey seiner hannd vnnd begreiff mit der linncke dein Rechte vnnd truckh mit baiden hennden seinn hannd fast an dein prust.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main image|20
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 136r.jpg|400x400px|center]]
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 111r.jpg|1|lbl=111r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 102v.jpg|2|lbl=102v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 088r.jpg|2|lbl=88r.2}}
 +
| <p><br/><br/><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|13|lbl=123r.13}}
 +
| <p><small>[54v.4]</small></p>
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS M.I.29 121r.jpg|4|lbl=121r.4|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 121v.jpg|1|lbl=121v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 068v.jpg|4|lbl=68v.4}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 136r.jpg|1|lbl=136r.1}}
 +
| <p>'''''Also brich das.'''''<br/><br/><br/></p>
 +
 +
<p>''Item wer dir das tut mit der lincken haut nach dē fing<sup>r</sup> greifft vnd wil dir mit der rechten das gewicht nemen bej dem elenpogenn dem var mit deiner rechten hant vntter seinē lincken arm In die wuest vnd spring mit deinem rechten fusß für vnd würff In also.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 117v.png|1|lbl=117v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 089v.png|2|lbl=89v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 294v.jpg|2|lbl=294v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104r.png|15|lbl=104r.15}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 039v.jpg|2|lbl=39v.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|21
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 111r.jpg|2|lbl=111r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 102v.jpg|3|lbl=102v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 088v.jpg|1|lbl=88v.1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS KK5126 123r.jpg|14|lbl=123r.14|p=1}} {{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|1|lbl=123v.1|p=1}}
 +
| <p><small>[54v.5] [55r.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 121v.jpg|2|lbl=121v.2}}
 
|  
 
|  
| '''[135r] Aber ein ringen, aus dem ersten fassen.'''
 
Heb im auf den lincken arm mit der rechten hannt, unnd greif im mit der lincken hannt unnden an seinnen elbogen, und zeuch do mit zu dir, Unnd mit dem rechten stoß ime den arm oben von dir, unnd spring mit deinnem lincken vueß hinnter seinen rechten, Unnd wurf in<sup> auß dem fueß </sup>yber dein linckhß bain, mit dem elbogen tauch in oben yber,
 
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 068v.jpg|5|lbl=68v.5|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 069r.jpg|1|lbl=69r.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 136v.jpg|1|lbl=136v.1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
<p>''Wann er dir mit der lincken hant dein lincke begreiffe hadt und wil mit der rechten dir das gewicht nemen pej dem lincken elenpogen So sencke dich nider vnd far Im mit dem lincken elenpogen In die wüst vnd spring mit dem lincken fuß hintter sein rechten vnd begreiff Im sein rechten fuß mit deiner rechtē hant Ine d<sup>r</sup> kniepug vnd zuck damit zu dir vnd mit der lincken hant stoß oben von dir So velt er.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 117v.png|2|lbl=117v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 089v.png|3|lbl=89v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 294v.jpg|3|lbl=294v.3}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 104r.png|16|lbl=104r.16|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 104v.png|1|lbl=104v.1|p=1}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 039v.jpg|3|lbl=39v.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|22
| '''<span class="red">Another</span>'''
+
 
If his hand and fingers are open when you have pressed his arm onto your chest, grab his fingers with your left hand, lift his arm above yourself on your left side and with your right hand on his elbow break his balance.
+
| <p><br/></p>
| <br/>
+
 
Streckt er dy vinger an der hant dÿe du Im an dy prust prust [!] druckst so greiff Im dy vinger mit deiner tenckñ hant vnd heb vber sich auf dein tenckñ seytenn vnd mit der rechtñ hendt ny~ Im das gewicht bey dem elbogenn
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 111r.jpg|3|lbl=111r.3}}
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
+
|
Merck wenn du Im mit deinen paiden henden sein hant vorñ an dein prust druckst helt er denn die hant offen vnd reckt die finger So begreif In peÿ den fingerñ mit dein° lincken hant vnd heb vbersich auf dein lincke seitten vnd mit der rechten hant nÿm Im das gewicht peÿ dem elpogen <span class="red">~</span>
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 102v.jpg|4|lbl=102v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|1|lbl=103r.1|p=1}}
| <br/>
+
|
Item strecket er dir die vinger an der hant die du Im an der prust druckest So greiff Im In die vinger mit deiner lincken hant vnd heb übersich auf dein lincke seitten vnd mit der rechte~ hant nÿm das gewicht bej de~ elenpogen ~
+
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 088v.jpg|2|lbl=88v.2|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089r.jpg|1|lbl=89r.1|p=1}}
| <br/>
+
| <p><br/></p>
wenn er streckt die finger an der hannd die dw im an prust druckst so greyff jm die // vinger mit deiner tennckenn hand vnd heb vbersich auf dein tenncke seytenn vnd mit der rechtenn hannd nym im das gewicht bey dem elbogenn
+
 
| <br/>
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|2|lbl=123v.2}}
'''[121r]''' <span class="red">Item</span> Streck er dir die finger an din hantt die du Im an die brust truckest so griff in dye finger mit diner lincken hantt vnd heb vber sich auff dyn lincke siten vnd mit der rechten hant In daß gewiechtt bÿ dem elnbogenn ~
+
| <p><small>[55r.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 121v.jpg|3|lbl=121v.3}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069r.jpg|2|lbl=69r.2}}
 
|  
 
|  
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 137r.jpg|1|lbl=137r.1}}
'''[68v]''' <span class="red">Itm~</span> Streckt er die finger an der handt / die du Im an sein prust druckst / So greiff im die finger mit deiner linckñ handt vnd heb vbersich auff dein lincke seÿttñ / vnd mit der rechtñ handt nym im das gewicht peÿ dem elpogen
+
| <p>'''''Item'''''</p>
| '''[135v] aber ein ringen'''
+
 
Wann du mit einem rinngen wilt helt er dich dann loß, in den armen, So greif mit deiner lincken oben yber sein rechte, Und begreif sein linncke hannt bey den fingern, oder funst, Unnd heb auf deinen lincken arm domit ime sein lincken bey den fingern gefast hast, Unnd mit deiner rechten nimb imß gewicht beym elbogen seinr lincken, <u>wie hie gemalt</u>,
+
<p>''wann dir ainer pegreyfft dei n lincke hant mit seiner lincken vnd nympt dir dz gewicht mit seiner rechten vnd er stost dir dein elpogen. vernim dein linckhe {{dec|s|so far}} hoch auf, vnd so wend dich mit dem haubt dar durch vnd far Im mit dem rechte arm In sein lincke wüsten vnd spring mit deinem rechten fuß vnder seinen rechten vnd würff In über dein rechte hüff.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 118r.png|1|lbl=118r.1}}
 
|  
 
|  
| '''Auf die finger''' Zu mercken
+
{{section|Page:Cod.10826 089v.png|4|lbl=89v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 090r.png|1|lbl=90r.1|p=1}}
'''Item streckt''' er die finnger ann der hand Die du Im an der prust truckest. so greiff Im Inn die Finnger. mit deiner Linncken hannd. vnnd heb vbersech auf deinn Linncken seiten vnnd mit der Rechten hannd nim das gewicht bey dem Elnpogen.
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 295r.jpg|1|lbl=295r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|2|lbl=104v.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:Cgm 3712 039v.jpg|4|lbl=39v.4|p=1}} {{section|page:Cgm 3712 040r.jpg|1|lbl=40r.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|23
| <span class="red">If he has his hand</span> on your chest, spring with your right leg beghind his left leg, grab him by the knee bend of his left leg with your left hand and lift it up. Use your right arm above to push him away from you so that he will fall.
+
|  
| Helt er aber dy hant czue an der prust so spring mit dem rechtñ fueß hinter sein tenckñ vnd greiff mit der tencken hant In dye knyepug seines tencken fueß vnd<sup> heb </sup>da mit auff vnd mit der rechten hant stoß In obm~ võ dir so velt er
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|2|lbl=103r.2}}
| <span class="red">Merck hat er dÿ hant zu°</span> an deiner prust so spring mit dem rechten fuess hinder sein lincken vnd greif im mit dein° lincken hant in die knÿepüg seines lincken fuess vnd heb do mit auf vnd mit der rechten hant stos in oben von dir so felt er <span class="red">~</span>
+
|
| Ite~ helt er aber die hant zu an deiner prust So spring mit deine~ rechten fuß hintter seinen lincke~ vnd greiff mit deiner lincke~ in die kniepiegung seins lincken fusses vnd heb damit auf vnd mit der rechten hant stos In obe~ von dir So vellet er ~
+
|
| jtem helt er aber die hannt zu deiner prüst so spring mit dem rechtenn hinder seinen tenncken vnd begreyff mit deiner tencken jn die chnyepüg seins tennckenn fuess vnd heb domit auf vnnd mit der rechtenn stoss in oben vonn dir // so felt er
+
|
| <span class="red">Itm~</span> Helt er aber die hant zu an der brust So spring mit dine~ rechte~ fuß hinder synen lincken vnd griff mit dinem lincken in die kneybug synes lincken fuß vnd heb do mit auff vnd mit der rechte~ hant stoß In oben von dir So vellet er ~
+
|
 +
|
 +
|
 +
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 137r.jpg|2|lbl=137r.2}}
 +
|
 +
|  
 +
|  
 +
|  
 
|  
 
|  
| <span class="red">Itm~</span> Helt er aber die handt zu an deiner prust / so spring mit dem rechtñ fues hindter sein lincken / vnd greiff mit deiner lincken handt in die knÿe pug seins linckes fueß vnd heb damit auff / vnd mit der rechtñ handt stos oben von dir so felt er /
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''[117r] Helt er die hanndzu''' Der prust
 
'''Item helt er aber''' die hannd zu ann Deiner Prust. so sprinng mit deinnem Rechten fuosz hinnder sein Linncken. vnnd greiff mit deinner linncke Inn die Kniepuge seins linncken fus. vnnd heb damit auf. vnnd mit der rechten stosz In oben von dir so fellt er.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|24
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 111v.jpg|3|lbl=111v.3}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 103r.jpg|6|lbl=103r.6|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 103v.jpg|1|lbl=103v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 089v.jpg|3|lbl=89v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090r.jpg|1|lbl=90r.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|6|lbl=123v.6}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[55r.6] [55v.1]</small></p>
If you wish to wrestle with someone and he grips your arm loosley, reach with your left hand over his right arm and grab his fingers or anything else. Lift his arm above you on your left side and break his balance with your right hand on his elbow.
+
|  
| <br/>
+
{{section|Page:MS M.I.29 121v.jpg|4|lbl=121v.4|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 122r.jpg|1|lbl=122r.1|p=1}}
Helt dich einer laß im den arm wenn du mit Im Ringñ wild so greiff mit der tenckñ hãt obm~ vber sein rechtew vnd begreiff Im sein tencke hant bey dem vinger oder sust vnd heb auff dein tencke seytñ vnd mit der rechtñ hant das gewicht pey seine~ tenckñ elbogñ
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Wenn du mit eine~ ringen wild helt er dich denn loß in den armen So greiff mit dein° lincken hant oben vber sein rechte vnd begreif sein lincke hant peÿ '''[102v]''' den fingerñ oder sünst vnd heb auf dein lincken vnd mit der rechten nÿm ÿm das gewicht peÿ seine~ elpogen <span class="red">~</span>
 
| '''[88r] Aber ein gut ringen'''
 
Item helt dich einer las In den armen wenn du mit Im ringen wilt So greif mit deiner lincke~ hant oben über sein rechte vnd begreiff sein lincke hant pej den vingern oder sunst vnd heb auf dein lincke seitten vnd mit der rechten nym Im das gewicht bej seinem lincken elenpogen etc.
 
| <br/>
 
wenn dir ainer fass{{ref|3|3}} hab in den armen wenn dw mit im ringen wild so greyff mit deiner tenncken hand obenn vber sein rechte vnd be greyff sein tencke hand bey denn finger[e]n oder sünst vnd heb auf dein tencke seytenn vnd mit der rechtenn nym im das gewicht pey seinem tennckenn elpogenn
 
| '''<span class="red">Aber ein gut Ringenn</span>'''
 
<span class="red">Item</span> helt dich eyner loß im den arm wan du mit ym ringen willtt So griff mit diner lincke~ hantt oben vber syn rechte vnd begriff syn linck hant bÿ den fingern oder sunst vnd heb heb uff din linke sytenn vnd mit der rechten nÿm ym daß gewyecht bÿ synem lincken elnbogenn ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ein guet Ringen</span>'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069v.jpg|1|lbl=69v.1}}
<span class="red">Item</span> Helt dich ainer los in den armen / wen du mit Im ringen wilst / So greiff mit deiner lincken hant oben vber sein rechte / vnd pegreiff sein lincke hant peÿ den fingern oder sunst / vnd heb auff dein lincke seÿttñ vnd mit der rechtñ nym im das gewicht pey seinem lincken elpogen /
 
| <br/>
 
so schwest in unnd wirfst in, so du mit deinem rechtn vueß auf sein recht seitn tritst, hinter sein vueß '''[136r]''' Greift dir einr nach deiner lincken mit seinr lincken hannt. Und will dir mit seinr rechten daß gewicht peym elbogen<sup> das ist des grosten Vor geenden Stugs bruch</sup>
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ain gut Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 138v.jpg|1|lbl=138v.1}}
'''Item helt dich ainner''' Lasz Inn Den armen. wann du mit Im Rinngen willt. so greiff mit deiner. Linncken hannd oben vber sein rechte. vnnd begreif sein linncke hannd bey den Finngern oder sunnst vnnd heb auf dein linncken seiten. vnnd mit der Rechten.Nim Im das gewicht bey seinnem. Linncken Elnpogen
+
| <p>'''''Aber ein ringen.'''''</p>
 +
 
 +
<p>''Item wann du dich mit einē gefasset hast pej den armen Helt er dich dann lose So slag sein rechte hant auß mit deiner lincken von oben nider vnd far Im damit vnden durch sein rechtē arm vnd begreif In hinden vn̄ halt In veste vnd zuck vnd mit der rechten hant begreif In außwendig In seiner rechten kniepigung So würfstu In auff die lincken seitten vnd geht zu beiden seitten zu.''</p>
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 118v.png|3|lbl=118v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 090v.png|2|lbl=90v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 295v.jpg|2|lbl=295v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|6|lbl=104v.6}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:Cgm 3712 040r.jpg|5|lbl=40r.5|p=1}} {{section|page:Cgm 3712 040v.jpg|1|lbl=40v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|25
| '''<span class="red">This is how you counter it</span>'''
+
| {{section|Page:MS Chart.A.558 111v.jpg|4|lbl=111v.4}}
If he does this to you and reaches with his left hand for your fingers trying to break your balance with his right hand, reach with your right hand under his left arm and around his body. Spring with your right leg in front of his legs and throw him over your right hip.
+
|
| '''[111r] Alßo prich das'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090r.jpg|2|lbl=90r.2}}
wer dir das thut vnd mit der tenckñ hant nach dem ving° greifft vnd wil dir mit der rechtenn das gewicht neme~ pey dem elboge~ dem var mit deiner rechtñ hant vnder seine~ tenckenn arm in dye wuegst vnd spring mit dein rechten fueß vor sein payd fueß vnd würff In alßo
+
|  
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
|
Wer dir das tu°t vnd dir mit der lincken hant nach den fingerñ greift vnd wil dir mit der rechten das gewicht neme~ dem far mit dein° rechten hant vnder seinem lincken arm~ vmb den leip vnd spring mit dem rechten fuess für sein pede fuess vnd würf In also vber dein rechte hüf <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS M.I.29 122r.jpg|2|lbl=122r.2}}
| '''Also brich das'''
+
|
Item wer dir das tut vnd dir mit der lincken hant nach den vingern greifft vnd wil dir mit der rechten das gewicht nemen bej dem elenpogen Denn so far mit deiner rechten hant vntter seine~ lincken arm In die wüst vnd spring mit deinem rechten fusß für vnd würff In also ~
+
|  
| <br/>
+
|  
wer dir das tät vnd dir mit der tencken hannd zw denn fingern greyft vnd wil dir mit der rechtn das gewicht nemen bey dem elpogenn dem far mit deiner recht[e]n hannd vnder seiner denckenn arm jn die wüest vnd spring mit dem rechten fues fur sein paid fuess vnd wurff in also
+
|  
| '''<span class="red">Also prich daß</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wer dir daß thu°tt vnd dir mir der lincke~ hant noch din fingern grifft vnd will dir mit der rechten dz gewiecht nemen bÿ dem elnbogenn dem var mit dÿner rechten hant vnder synenn lincken arm in die wueste vnd '''[121v]''' spring mit dinem Rechtenn fuß fur vnd wurff in also ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 119r.png|1|lbl=119r.1}}
Wer dir das thut / vnd dir mit der linckñ hant nach den fingerñ greift / vnd wil dir mit der rechtñ das gewicht nemen peÿ dem elpogñ / dem far mit deiner rechtñ hant vndter seinen lincken arm~ in die wust vnd spring mit dem rechtñ fues fur sein pede fues vnd wurff in also
+
| {{section|Page:Cod.10826 090v.png|3|lbl=90v.3}}
| <br/>
 
Wer dir daß thut wie hiervor negstgemalt, unnd dir also nach den fin gern greift, Unnd mit der rechtn daß gewicht nemen will, dem far mit deiner rechtn hannt unnter seinem lincken arm umb denn leib, Unnd spring mit dem rechten vueß fur sein bede fueß, Unnd wirf in also yber dein rechte huf, Wi hie gem alt ist
 
 
|  
 
|  
| '''[117v] Also prich das'''
+
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 295v.jpg|3|lbl=295v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 296r.jpg|1|lbl=296r.1|p=1}}
'''Item wer dir das thut''' Vnnd dir mit der Linncken hannd nach den Finngern greifft. vnnd will dir mit der rechten das gewicht nemmen bey dem Elenpogen. dann so far mit deinner Rechten hannd vnnder seinnen linncken Arm Inn die wust vnnd sprinng mit deinnem Rechten fuosz fur. vnnd wirff In also.
+
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|7|lbl=104v.7}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041r.jpg|1|lbl=41r.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|26
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 111v.jpg|5|lbl=111v.5|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|1|lbl=112r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 103v.jpg|2|lbl=103v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090r.jpg|3|lbl=90r.3}}
 +
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090v.jpg|1|lbl=90v.1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|7|lbl=123v.7}}
| '''<span class="red">Or counter like this</span>'''
+
| <p><small>[55v.2]</small></p>
<br/>If he has grabbed your left arm with his left hand and he intends to break your balance with his right hand, duck and set your left elbow on his waist. Spring with your left leg behind his right leg, grab his right leg by the bending of the knee with your right arm and pull it towards you. Push him away from you above with your left arm so that he falls.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 122r.jpg|3|lbl=122r.3}}
| <br/>
 
<br/>Wenn er dir mit der Tenckenn hant dein tencke begriffenn hat vnd wil dir mit der rechtñ das gewicht neme~ pey dein tenckñ elbogenn so senck dich nyder vnd var Im mit dem tenckñ elbogenn in dÿ wuegst vnd spring mit dem tenckñ füß hinder sein rechten vnd begreiff Im sein rechtñ fuß mit deiner rechten hant in der knyepug vnd zeuch da mit czu dir vnd mit der tenckenn stoß obm~ võ dir so velt er
 
| '''<span class="red">Oder prich es also</span>'''
 
<br/>Wenn er dir mit der lincken hant dein lincke begriffen hat vnd wil dir mit der rechten das gewicht nemen So senck dich nÿder vnd var Im mit dem lincken elpogen in die wüst vnd spring mit dem lincken fuess hinder sein rechten vnd begreif ÿm sein rechten fues mit der rechten hant in der knÿepüg vnd zeuch do mit zu° dir vnd mit der lincken stos in oben von dir so felt er <span class="red">~</span>
 
| '''[88v]''' Item ein pesser pruch
 
<br/>Wann er dir mit der lincken hant dein lincke begriffen hat vnd wil dir mit der rechten das gewicht nemen pej dem lincken elenpogen So sencke dich nider vnd far Im mit dem lincken elenpog’ In die wüst vnd spring mit dem lincken fuß hintter sein rechten Vnd begreiff Im sein rechten fuß mit deiner rechte~ hant In der kniepiegung vnd zuck damit zu dir Vnd mit der lincken hant stoß In oben von dir So velt er ~
 
| <br/><br/>
 
Ein pesser pruch wenn er dir mit der tenncken hand dein tenncke begriffenn hat vnnd wil dir mit der gerechtenn das gewicht nemenn '''[123v]''' Bey dem tenncken elpogenn so wenck dich nyder vnd far mit dem tenncken elpogenn jn die wüest vnnd spring mit dennckenn fuess hinder seinenn rechten fuess mit deiner hannd jn der chnyepug vnd zeuch do mit zw dir vnd mit der tenncken stöss yn obenn vonn dir So velt er
 
| <br/><br/>
 
<span class="red">Item</span> Ein besser bruch wan er dir mit der lincken hantt dyn lincke begriffenn hatt vnd will dir mit dem rechtenn daß gewiechtt nemen by dem linckenn elnbogen so senck dich neder vnd far Im mit dem linckenn elnbogenn in die wueste vnd Spring mit dem lincken fus hinder synenn Rechten vnd begriff Im syne~ rechtenn fuß mit diner rechte~ hant In den kneybu°g vnd zuck do mitt zu dir vnd mit der linckenn hant stos In obenn von dir so velt er ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ein ander pesser prüch</span>
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069v.jpg|2|lbl=69v.2}}
<br/><span class="red">Item</span> Wen er dir mit der lincken dein lincke begriffñ hat / vnd wil dir mit der rechtñ das gewicht nemen peÿ deinem lincken elpogñ / So senck dich nÿder / vnd '''[69r]''' mit dem lincken elpogñ in die wust / vnd spring mit dem lincken fues hinter sein rechtñ / vnd begreif Im sein rechtñ fues / mit deiner rechtñ handt in der knyepüg vnd zeuch da mit zu dir / vnd mit der linckñ stoß in oben von dir so fellt er /
 
| '''[136v] Aber einß so er mit seinr lincken dir dein linck hannt beg: ~'''
 
Wenn er dir mit der linnckhen hannt dein linckhe begrifen hat unnd will dir mit der rechtn daß gewicht nemenn , So sennckh dich nider unnd far im mit dein lincken elbogen in in sein wuest, Unnd spring mit dem linckhen fueß, hinter sein rechten Unnd begreif im sein rechten fueß mit der rechtn hannt, in der khniepug, Unnd zeuch domit zu dir, und mit der linncken stoß in oben von dir, so felt er,
 
 
|  
 
|  
| '''So er dir das ge''' wicht will Nemmen
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 139r.jpg|1|lbl=139r.1}}
'''Item ainn Posserer pruch''' Wan er dir mit der linncken hannd dein Linncke begriffen hat vnnd will dir mit der rechten das gewicht Nemmen bey dem linncken Elnpogen. so sennckh dich nider. vnnd far Im mit dem. linncken Elenpogen Inn die wust. vnnd sprinng mit dem Linncken fuosz hinnder seinn rechten. vnnd begreiff Im sein Rechten fuosz mit deinner Rechten hannd. Inn der Kniepuge vnnd ruckh dannt zu dir vnnd mit der linncken hannd. stosz In oben von dir so fellt Eer.
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 119r.png|2|lbl=119r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 091r.png|1|lbl=91r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 296r.jpg|2|lbl=296r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|8|lbl=104v.8}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041r.jpg|2|lbl=41r.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|27
| '''<span class="red">Another</span>'''
+
| {{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|2|lbl=112r.2}}
If someone has grabbed your left arm with his left hand, used his right hand to break your balance and then pushed your left elbow upwards, turn through with your head under it and reach with your right arm to the left side of his body. Spring with your right leg behind his right leg and throw him over your right hip.
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 103v.jpg|3|lbl=103v.3}}
| <br/>
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090v.jpg|2|lbl=90v.2}}
Wann dir einer pegreifft dein tencke hant mit seiner tenckñ vnd ny~pt dir mit der rechtñ das gewicht vnd stost er dir den tenckñ elbogñ hoch auff so went dich mit dem hawpt dar durch vnd vor Im mit dem rechtñ arm in sein tencke wuegst vnd spring mit dem rechtenn fueß hinder sein reichtñ vnd wirff in vber dein rechten huff
+
| <p><br/></p>
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
+
 
Merck wenn dir einer begreift dein lincke hant mit seiner lincken vnd nÿmpt dir mit der rechten das gewicht Stöst er dir denn den lincken elpogen hochauf So wendt dich mit dem haubt do durch vnd var Im mit dem rechten arm~ in sein lincke wüst vnd spring mit dem '''[103r]''' rechten fuess hinder sein rechten vnd würf in vber die recht hüf
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|8|lbl=123v.8}}
| <br/>
+
| <p><small>[55v.3]</small></p>
Item wann dir einer begreiff dein lincke hant mit seiner lincken vnd nympt dir mit der recht’ das gewicht vnd stöst dir den lincken elenpog’ hoch auf vñ wend dich mit dem haubt dar'''[89r]'''durch vnd far Im mit dem rechte~ arm In sein lincke wüsten vnd spring mit deinem rechten fuß hintter seinen rechten vnd würff In über dein rechte hüff ~
+
| {{section|Page:MS M.I.29 122v.jpg|1|lbl=122v.1}}
| <br/>
 
wenn dir ainer begreyft dein tencke hannd mit seiner dennckenn vnnd nymbt dir mit der gerechten das geswicht (sic) vnnd stost er dir denn tencken elpogenn hoch auf so wend dich mit dem haubt dar durch vnd far im mit dem rechtenn arm jn sein tenncks <del>chnye</del> wüest vnnd spring mit dem rechtenn hinder seinenn rechten vnnd würff in dar vber
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Wen dir eyner begrifft din lincke hant mit siner linckenn vnd nÿmpt dir mit der rechtenn daß gewyecht vnd stossett dir den linckenn elnbogen hoch auff So windt dich mit dem haupt dar durch vnd far Im mit dem rechten arm In seyn lincke wu°ste vnd Spring mit dinem rechten hinder sinen rechtenn vnd wuerff In vber dyn rechte hyfft ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain gutt° pruch</span>'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 069v.jpg|3|lbl=69v.3}}
<span class="red">Item</span> / Wen dir ainer begreiff dein lincke hant mit seine° lincken / vnd nympt dir mit der rechtñ das gewicht / vnd stost er dir den elpogñ hoch auff / So wend dich mit dem haubt dar durch / vnd far im mit dem rechte~ arm~ in sein lincke wust / vnd spring mit dem rechtñ fueß hindter sein rechtñ / vnd wurff in vber dein rechte huff /
 
| '''[137r] ain anderß'''
 
Merckh wann dir ainer begreifft dein lingkh hannt mit seiner lingkn unnd nimet dir mit der rechtenn daß gewicht Stost er dir denn den lingkhenn elenpogen hoch auf So wennt dich mit dein haupt da durch unnd far im mit dem rechtenn arm in sein linck wust unnd spring mit dem rechten hinter sein rechtenn unnd wirf in uber die rechten huf
 
 
|  
 
|  
| '''[118r] Ainn annders'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 139v.jpg|1|lbl=139v.1}}
'''Item wann dir ainner''' Begreifft deinn linncke hannd mit seinner linncken vnnd Nempt dir mit der rechten das gewicht. vnnd stost dir den Elenpogen hoch auf. so wennd dich mit dem haupt dardurch vnnd far Im mit dem Rechten arm Inn seim linncken wusten. vnnd sprinng mit deinnem rechten fuosz hinnder seinnen Rechten. vnnd wirff In vber dein Dein rechte hufft.
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 119v.png|1|lbl=119v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 091r.png|2|lbl=91r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 296r.jpg|3|lbl=296r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|9|lbl=104v.9}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041r.jpg|3|lbl=41r.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|28
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 140r.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|3|lbl=112r.3}}
| Or grab his leg with your right hand during the turning through and pull him to yourself.
 
 
|  
 
|  
| Oder begreif in mit der rechten hant ein pain in dem durch wenden vnd ruck in nach dir <span class="red">~</span>
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 103v.jpg|4|lbl=103v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 104r.jpg|1|lbl=104r.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 090v.jpg|3|lbl=90v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 091r.jpg|1|lbl=91r.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|9|lbl=123v.9}}
 +
| <p><small>[55v.4]</small></p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS M.I.29 122v.jpg|2|lbl=122v.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 069v.jpg|4|lbl=69v.4|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 070r.jpg|1|lbl=70r.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 140r.jpg|1|lbl=140-1r}}
 
|  
 
|  
|  
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 119v.png|2|lbl=119v.2}}
| oder begreif in mit der rechten hant am pein in dem durchwenden und ruck in nach dir
+
| {{section|Page:Cod.10826 091r.png|3|lbl=91r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 296v.jpg|1|lbl=296v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|10|lbl=104v.10}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|29
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|4|lbl=112r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 104r.jpg|2|lbl=104r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 091r.jpg|2|lbl=91r.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|10|lbl=123v.10}}
 +
| <p><small>[55v.5] [56r.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 122v.jpg|3|lbl=122v.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070r.jpg|2|lbl=70r.2}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 140r.jpg|2|lbl=140r.2}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
If someone grabs you by the arms and you do the same but he holds you loosley, thrust his left arm downwards with your right arm, grab his left leg by the bending of the knee and pull it towards yourself. With your left arm strike to the left side of his chest, so that he must fall.
 
| <br/>
 
Wann dich einer geuast hat pey den arme~ vnd thu In wider vnd helt er dich so slag Im seine~ tenckenn arm auß mit dein° rechtñ hant vnd obenn nyder vnd pegreiff Im da mit sey~ tencks pain in der knÿepug vnd zeuch czu dir vnd mit d° tencke hant stoß In vorn an dye prust an sein° tencken seÿ seytenn so mueß er vallñ
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Item wenn dich ein° gefast hat peÿ den armen vnd du In wider Helt er dich denn loß So slach ÿm sein lincken arm~ aus mit deiner rechtñ hant von oben nÿder vnd begreif im do mit sein lincks pain in der knÿepüg vnd zeuch zu° dir vnd mit der lincken hant stos In vorñ an die prüst an seiner lincken seitten so mües er vallen <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein Ringen'''
 
Item wann dich einer gefast hat pej den armen vnd du In wid’ Helt er dich dann lose • so slag Im sein lincken arm auß mit deiner rechten hant von oben nider vnd begreif Im damit sein linckes pein In der kniepiegung vnd zuck zu dir Vnd mit der lincken hant stos In vorn an die prust an seiner lincken seitten So muß er vallen
 
| <br/>
 
wenn dich ainer geuast hat bey dem arm[e] vnd dw in wider vnd helt er dich lose so slach im den tenckenn arm aus mit deiner rechtenn hanndt von obenn nyder vnd begreyff im do mit sein tenncks pain jn der chnyepug vnd zeuch zw dir vnd mit der tenncken stos in vorn an die prust an seiner tencken seytenn so mues er vallenn
 
| <br/>
 
<span class="red">*Itm~</span> wen dich einer gefassett hat by dem arm vnd du in wider / helt er dan dich loß so schlag im sin lincken arm vß mit diner rechte~ hantt von oben nider vnd begriff ym do mitt sin lincks peÿn in der kneübüg vnd zuck zu° dir vnd mit der linckenn hantt stos in vorn an dÿ bruest an sinenn linckenn so müß er vallenn ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 120r.png|1|lbl=120r.1}}
<span class="red">Item</span> Wen dich ainer gefast hat peÿ den arm~ / vnd du in wider / vnd halt er dich loß / so schlag im sein lincken auß mit deiner rechtñ handt von oben nÿder vnd begreiff im damit seins lincks pain in der knÿe pueg vnd zeuch zu dir / vnd mit der lincken handt stos in vorñ an die prust an seiner linckñ seyttñ so muß er fallñ /
 
| '''[137v] aber ein ringen'''
 
Wenn dich einer gefast hat pey denn armen und du in wider helt er dich denn loß so schlach im seinenn linckn arm auß mit dainer rechten hant von oben nider und begreif im da mit sein linckß pain in der kniepug und zeruch zu dir und mit der lingkenn hant stoß in fornen an die prust an seiner lingken seitn so muß er fallen
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainn Rinngen'''
+
{{section|Page:Cod.10826 091r.png|4|lbl=91r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 091v.png|1|lbl=91v.1|p=1}}
'''Item wann dich ainner''' Gefasst hat bey den armen. vnnd du Inn wider. heelt er dich dann lose. so schlag <del>Im seinn Linncken Arm ausz mit deinner Rechten hand von oben nider.</del> vnnd begreiff Im damit seinn linnken Arm. ausz mit deinner rechten hannd. von oben nider. vnnd begreiff Im damit sein linnckes pain Inn der kniepuge vnnd zuckh zu dir. vnd mit der linncken hannd stosz In vornen ann die prust an seiner linncken seitten. so muosz Er fallen.
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 296v.jpg|2|lbl=296v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|11|lbl=104v.11}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041r.jpg|4|lbl=41r.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|30
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 140v.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|5|lbl=112r.5}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 104r.jpg|3|lbl=104r.3}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 091r.jpg|3|lbl=91r.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 091v.jpg|1|lbl=91v.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|11|lbl=123v.11}}
| '''<span class="red">This is how you counter it</span>'''
+
| <p><small>[56r.2]</small></p>
When someone grabs you with his left hand by your chest from the front, grab his left arm with your left hand, and break his balance with your right hand by grabbing his elbow.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 122v.jpg|4|lbl=122v.4}}
| '''Also prich das'''
+
|  
Wann dir einer var greifft an dy prust mit seiner tenckñ '''[111v]''' hant So begreiff Im sein tencke hant mit deiner tencken vnd reyt Im vmb vnd mit deiner rechtñ hant ny~ Im das gewicht pey dem tenckenn elpogñ
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070r.jpg|3|lbl=70r.3}}
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
|  
Merck wenn dir einer greift mit der lincken hant vorñ an dein prust so begreif ym sein lincke hant mit deiner lincken vnd nÿm Im das gewicht peÿ dem elpogen mit der rechten
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 140v.jpg|1|lbl=140v.1}}
| '''Also brich das'''
 
Item wenn dir einer greifft vorn '''[89v]''' an die prust mit seiner lincken hant So begreiff Im sein lincke hant mit deiner lincken vnd reibe vmb vnd mit deiner rechte~ hant nÿm Im das gewicht pej dem lincken elenpogen ~
 
| '''also pruch das'''
 
wenn dir ainer greyfft vorn an die prust mit seiner tennckenn hannd so begreyff jm sein tenncke hannd mit seiner dencken vnd mit deiner rechtenn hand nym im das gewicht bey dem tencken elpogenn
 
| '''<span class="red">Also prich daß</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Wen dir eyner griff vorn an din bru°st mit siner linckenn hantt So begriff ym syn lincke '''[120v]''' hant mit diner linckenn vnd reÿb vmb vnd mit diner rechte~ hantt nym ym dz gewÿchtt by dem linckenn elbogenn ~*
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Der prüch da wider</span>'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 120r.png|2|lbl=120r.2}}
<span class="red">Item</span> / Wen dir ainer greifft vorñ an die prust mit seiner lincken hant / so begreiff im sein lincke hant mit deiner lincken vnd reib vmb vnd mit deiner rechtñ hant nÿm das gewicht peÿ dem lincken elpogñ
+
| {{section|Page:Cod.10826 091v.png|2|lbl=91v.2}}
| '''[138r] also prich das'''
 
Mergk wann dir ainer greift mit der lingken hant vornen an die prust so begreif im sein lingke hand mit deiner lingken und nim im daß gwicht bey den elenbogen mit der rechtenn
 
 
|  
 
|  
| '''[118v] Allso prich das'''
+
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 296v.jpg|3|lbl=296v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297r.jpg|1|lbl=297r.1|p=1}}
'''Item wann dir ainner''' Greyfft. vornen ann die Prust. mit seinner linncken hand. so begreyff Im seinn linncken hannd mit deinner linncken vnnd treyb vmb vnd mit deinner Rechten hannd Nimb das. gewicht bey dem linncken Elnpogen.
+
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|12|lbl=104v.12}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041v.jpg|1|lbl=41v.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|31
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 112r.jpg|6|lbl=112r.6|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 112v.jpg|1|lbl=112v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 104r.jpg|4|lbl=104r.4}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|12|lbl=123v.12}}
| '''<span class="red">[Another wrestling]</span>'''
+
| <p><small>[56r.3]</small></p>
Or thrust his left elbow straight up with your right arm and turn him away from you.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 123r.jpg|1|lbl=123r.1}}
| '''Ain anders ringenn'''
+
|  
Oder stoß Im mit deiner rechtñ hant seine~ tencken ellpogñ vber sich vnd wendt in also von dir
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070r.jpg|4|lbl=70r.4}}
| <br/>
 
Oder stos Im mit dein° rechten hant seinen lincken elpogen slecht vber sich aus vñ wendt In also von dir <span class="red">~</span>
 
| <br/>
 
Item oder stos In mit deiner rechte~ hant seinen lincken elenpogen übersich vnd wend In also von dir etc.
 
| <br/>
 
oder stos jm mit deiner rechtenn hannd denn tennckenn elpogen vbersich vnnd wennt in also vonn dier
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> oder stos yn mit dyner rechten hant sinen linckenn elbogenn vbersich vnd wendt ÿn also von dir ~*
 
 
|  
 
|  
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 141r.jpg|1|lbl=141r.1}}
<span class="red">Itm~</span> Oder stos Im mit deiner rechtñ hant seine~ lincken elpogñ vber sich / vnd wend in also von dir
 
| <br/>
 
Oder stoß im mit dainer rechtenn hant seinen lingken elenbogen schlecht ubersich auß und went in also von dir
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
'''Oder''' stosz In mit deinner Rechten hannd. seinnen. Linncken Elennpogen ybersich vnnd wennd In also von Dir.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
When you have grabbed with someone by the arms and he holds you loosley, use your left hand to thrust his right arm downwards from above. Follow his arm on the way down and grab him behind. Hold him firmly and pull him to you. Grab him by the bending of his right knee from the outside with your right hand and you will throw him on his left side. This is possible from both sides.
 
| Aber ein ringenn
 
wenn du dich mit eine~ geuast hast pey den arme~ helt er dich loß so slag sein rechte hant auß mit Irr tenckenn võ obm~ nÿder vnd vor Im vnden durch sein rechtñ arm vnbl vnd begreiff in hintñ vnd halt in vest vnd zeuch vnd mit der rechtñ hant begreiff In auß wendig in sener rechtñ knyepug so wirstu In werffñ auff dein tencke seyte~ das get czu paydenn seytenn czu
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Wenn du dich mit eine~ gefast hast peÿ den armen helt er dich denn loß So slach sein rechte hant aus mit deiner lincken von oben nÿder vnd var Im do mit vnden durch sein rechtñ arm~ '''[103v]''' vnd begreif In hinden vnd halt In fest vñ zeuch zu° dir vnd mit der rechten hant begreif in auswendig in sein rechte knÿepüg so würfstu In auf die linck seittñ das get zu° paiden seitten <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein ringen'''
 
Item wann du dich mit eine~ gefasset hast pej den armen Helt er dich dann lose So slag sein rechte hant auß mit deiner lincken von oben nider vnd far Im damit vnden durch sein rechte~ arm Vnd begreif In hinden vñ halt In veste vnd zuck Vnd mit der rechten hant begreif In außwendig In seiner rechten kniepi'''[90r]'''gung So würffstu In auff die lincken seitten Vnd das get zu beiden seitten zu ~
 
| <br/>
 
wenn dw dich mit einem vast hast bey denn armen helt er dich denn los so schlach sein rechte hand aus deiner tenncke von obenn nyder vnd far im da mit vn den durch sein rechtenn arm vnd begreyff in hindenn vnd halt jn west vnd zeuch vnd mit der rechtenn hannd begreyff jn auswendig in seiner rechten chnyepug so wursst (sic) dw in auf die tennck seyttenn das get zw paidenn seyt[e]n zue
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringenn</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wan du dich mit eynem gefasset hast bÿ den armen helt er dich dan loße So schlag '''[122r]''' Sin rechte Hant auß mit diner lincken vonn oben nider vnd va°ß im do mit vnten durch sein rechte arm vnd begriff In hindenn vnd haltt in vest vnd zuck vnd mit der rechtenn hant begriff In außwendig In sinen rechten kneybug so wurffstu In auff die lincke siten vnd dz geth zu beydenn sytenn zu° ~
 
 
|  
 
|  
| '''[69v] <span class="red">Aber ein guet Ringen</span>'''
 
<span class="red">Item /</span> Wen du mit einem gefast hast peÿ den arm~ / helt er dich loß / so schlach sein rechte hant aus mit deiner lincken von oben nÿder / vnd far Im da mit vndten durch sein rechtñ arm~ / vnd begreiff In hindtñ vnd halt in vest vnd zeuch / vnd mit der rechtñ handt begreiff In auswendig in seiner rechtñ knyepueg / so wurfsdu in auff die linckñ seÿttñ / z das get zu paidñ seittñ
 
| '''[138v] Aber ein ringen'''
 
Wen du dich mit ainem gefast hast bei den armen Helt er dich den losß so schlahe sein rechte hant auß mit deiner lingken von obn nidr unnd var im domit unthn durch sein rechtenn arm und begreif in hinden und halt in vest unnd zeuch zu dir unnd mit der rechtn hant begreiff in auswendig in sein rechte kniepug so wirffstu in auf die ling seytenn daß get zu paidenn seitn
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ain Rinngen'''
 
'''Item wann du dich''' Mit ainnem gefasset hast. bey den armen. hellt er dich dann lose. so schlag sein rechte hannd ausz mit deinner linncke von oben nider. vnnd far Im damit vnnden durch seinn Rechten seitten vnnd begreiff In hinnden. vnnd hallt In veest. vnnd zuckh vnnd mit der Rechten hannd begreif In auszwenndig Inn seinner rechten Kniepuge. so wirfstu In auff die Linncken seitten. vnnd das geet zu beiden seitten zu
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|32
 +
| {{section|Page:MS Chart.A.558 112v.jpg|2|lbl=112v.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 123v.jpg|13|lbl=123v.13|p=1}} {{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|1|lbl=124r.1|p=1}}
 +
| <p><small>[56r.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 123r.jpg|2|lbl=123r.2}}
 +
|
 +
|  
 
|  
 
|  
| '''Das sind dy ringenn czu leib'''
 
Wenn du dich mit eine~ gefast hast das du ein hant vnder seine~ armen hast vnd dy ander obm~ vnd er auch also vnd ainer de~ andñ czu Im druckt so magstu In mit der hant dye du vnttñ hast hindenn begreiffenn vnd vest haltñ vnd In werffenn mit dem ringenn da obenn czu nachst ist geschribenn
 
 
|  
 
|  
| '''Hie heben sich an die leipringen ~'''
 
Item wann du dich mit eine~ gefasset hast das du ein hant vntter seinem arm hast vnd die andern oben vnd er auch also vnd einer den andern zu Im rucket so magstu In mit der hant die du vnden hast hinde~ begreiffen vnd vast halten vnd In werffen mit den ringen Als negst vorgeschrieben stet
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Hie Hebenn Sich an die lÿp Ringenn ~</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wen du dich mit eyne~ gefasset hast daß du eyn hant vnder dem arm hast vnd die ander obenn vnd er auch also vnd daß eyner den andern zu ym ruckt so magstu In mit der hant die du vnden hast hintten begriffem vnd vast halten vnd ym werffenn mit dem ringenn also vest / Als vor geschrebenn stott ~
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''[119r] Die leyb Rinngen'''
 
'''Item wann du dich''' Mit ainem gefasset hast. das du ain hannd vnnder seinnem arm hast. vnnd die anndern oben. vnnd Er auch also vnnd ainer den anndern zu Im rucket. so magstu In mit der hannd die du vnnden hast. hinden begreiffen. vnnd fasst hallten. vnnd Inn werffen. mit dem Ringen. als nechst vorgeschriben. steet.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|33
| '''<span class="red">Wrestling at the body</span>'''
+
| {{section|Page:MS Chart.A.558 112v.jpg|3|lbl=112v.3}}
When you come to grips with someone so that you have one arm under his arm, and the other over his arm, and he has the same grip on you: if he is strong and presses you onto himself set the elbow of whichever arm is above on his throat and push forcefully. He will have to let you go.
+
|
| '''Aber ain leib ringenn'''
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 104r.jpg|5|lbl=104r.5|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 104v.jpg|1|lbl=104v.1|p=1}}
Wenn du dich mit ainem geuast hast als vor gesch°benn stett vnd ainer ist stercker vnd druckt dich vast czu Im mit sterck vnd thue dir we So secz Im dÿ elbogñ in das hercz oder In dy chel vnd drucke In da mit vast das tue mit '''[112r]''' Der hant dye du obenn hast so mueß er dich lassñ
 
| '''<span class="red">Das ist ein leip ringen</span>'''
 
Wenn du dich mit eine~ gefast hast das dw die ein hant vnder seine~ arm~ hast vnd die ander oben vnd er dich auch also Ist er denn starck vnd druckt dich zu° ÿm so setz ÿm den elpogen an der hant die du oben hast an die kel vnd druck in do mit vast so mües er dich lassen <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein leipringen'''
 
'''[90v]''' Item wann du dich mit einem gefast hast pej den armen als obe~ geschriben stet vnd gener ist starck vnd druckt dich fast zu Im So setz Im den elenpogen an die kele~ vnd druck In damit fast das tue mit der hant die du oben hast So muß er dich lassen ~
 
| <br/>
 
wenn dw dich mit einem geuast hast das dw die ainen hannd vnder seinen arm hast vnd die andern oben vnd er dich auch also Vn jenner ist starch vnd druckt dich vast zw im so secz im denn elpogenn an die chel vnnd druck jn da mit vast das dw mit der hannd die dw obenn hast so mues er dich/
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Wen du dich mit eyne~ gefasset hast bÿ den armen also vor geschreben stott vnd vngeuer ist starck vnd truck vast zu Im so setz ym den elnbogenn an die kellenn vnd druck In do mit vast dz du mitt der hant die du obenn hast so mu°ß er dich loßenn ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ein leib ringen</span>'''
+
| <p><br/></p>
<span class="red">Item</span> Wen du mit ainem gefast hast das du die ain hant vndter seinem arm~ hast / vnd die ander hant oben / vnd er auch also / truckt er dich dan vast zu im So setz im den elpogñ an die kell / vnd druck in do mit vast so muß er dich lassñ / das thue mit der hant die obñ hast /
+
 
| '''[139r] Ein leib ringn'''
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|2|lbl=124r.2}}
Wenn du dich mit ainem gefast hast daß du die ain hant unnther seinem arm hast unnd die andern oben und er dich auch also Ist er den stargk unnd druckh dich zu im so setz im den elenbogenn an der hant die du obn hast in die kell unnd druck in damit vast so muß er dich lassen
+
| <p><small>[56r.5] [56v.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 123r.jpg|3|lbl=123r.3}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 078r.png|1|lbl=78r.1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070v.jpg|1|lbl=70v.1}}
 
|  
 
|  
| '''Aber ain Leyb''' Rinngen
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 141r.jpg|2|lbl=141r.2}}
'''Item wann du D'''ich mit ainnem Gefast hast. bey den armen als oben geschriben steet vnnd Jermer ist starckh vnnd truckh damit fast das thuo mit der hannd die du oben hast so muosz Er dich lassen
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">Another counter</span>'''
 
If someone grabs you under your arms and presses you onto himself with strength do this to get free: push both of your thumbs into his eyes or into his lower jaw from below or into his throat. He will have to let go of you.
 
| '''Ain ander gefert'''
 
Ob dich ainer hat gefast vnder den arme~ vnd truckt dich vast czu Im mit sterck vnd tuet dir we So prich dich alßo von Im greyff Im mit payd~ <del>henttenn</del> dawme~ In dÿ augen oder hinder sein kinbach oder mit paidenn dawme~ Indÿ chel so muß er dich laßenn
 
| '''<span class="red">Ein ander pruch</span>'''
 
Merck wenn dich ein° hat gefast vnder den arm~ vnd druckt dich fast zu° Im so prich dich also von ÿm greif ÿm mit paiden daümen in die augen oder vnder sein kinpacken oder in sein kel so mues er dich lassen <span class="red">~</span>
 
| '''Ein ander gefertt'''
 
Item ob dich einer hat gefast vnt’ deinen armen vnd trucket dich fast zu Im mit sterck vnd tut dir wee So brich dich also von Im Greiff Im mit beden dawmen In die augen oder vntt’ sein kinpacken oder mit beden dawmen In sein kelen so muß er dich lassen ~
 
| <br/>
 
ob dich ainer hiet geuast vnnder deinen arm[en] vnd druckt dich vast///lassenn/ zw im mit sterch vnnd thuet dir we so prich dich also von jm greyff jm jm mit paidenn daumen in sein chel oder vnder sein chinpackenn oder in sein chel so mues er dich lassenn
 
| <br/>
 
'''[122v]''' <span class="red">Item</span> Ob dich eyner hat gefassett vnder dinem arm vnd ruck dich vast zu Im mit sterck vnd thutt dir we so brich also von Im griff In mit beydenn dümenn in die augen oder vnder synn kynnbacken oder mit beyden dümenn in syn kelen so muß er dich loßenn
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Das ist ein ander gefert</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Ob dich ainer hat gefast vndter deinen arm~ / so druck<sup> er </sup>dich vast zu im sterckt vnd thuet die wee so prich dich also von im greiff im mit paidñ dawmen in die augñ / oder vndter sein kympackeñ / oder mit paidñ dawme~ in sein keel so muß er dich lassñ
 
| '''[139v] Ein ander pruch'''
 
Merck wan dich ainer hat gefast unnther denn arm und druckt dich fast zu im, so bruch dich also von im graif im mit paiden daumen in die augen oder unnther sein kinbackn odr in sein kell so muß er dich lassen
 
 
|  
 
|  
| '''[119v] Einn annder gefert.'''
 
'''Item ob dich ainner hat''' Gefast. vnnd deinnen armen vnnd truckt dich fast. zu Im mit sterckh. vnd thut dir wee. so prich dich also vonn Im. greiff mit baiden dawmen. Inn die augen oder vnnder seinn knibacken. oder mit baiden dawmen Inn seinn keelen. so muosz Er dich lassen.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|34
 +
| <p><br/></p>
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 112v.jpg|4|lbl=112v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 104v.jpg|2|lbl=104v.2}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|3|lbl=124r.3}}
| '''<span class="red">Another wrestling at the body</span>'''
+
| <p><small>[56v.2]</small></p>
If you grab someone so that you have one arm under and the other over and he grabs you in the same manner, put the arm, which is over, under his jaw on his neck and thrust away forcefully. Grab his leg by the bending of the knee with the other arm. Pull the leg towards yourself and this is how you will throw him.
 
| <br/>
 
Hastu dich aber gefast mit eine~ als vor geschribeñ stat so far Im mit dem arme den du obm~ hast vntter den kinbachñ An den halß vnd stoß In vast võ dir vnd mit der hant dye du vnden hast begreiff Im das pain in der knyepug Vnd zeuch da mit czu dir so wirt er geworffñ an allen czweiual
 
| '''<span class="red">Aber ein leip ringen</span>'''
 
Hastu dich mit einem gefast das du ein hant vnden hast vnd die ander oben vnd er dich auch also So far Im mit dem arm~ den du oben hast vnder seine~ kinpacken an den hals vnd stos in fast von dir vnd mit der hant die du vnden hast begreif ÿm ein pain in der knÿepüg '''[104r]''' vnd zeuch do mit zu° dir so wirt er geworfen <span class="red">~</span> ~ <span class="red">~</span>
 
| <br/>
 
Hastu dich aber mit einem gefast als vorgeschriebe~ stet so far Im '''[91r]''' mit deinem arm den du oben hast vntter den kinpacken an den hals vnd stos In vast von dir Vnd mit der hant die du vnden hast begreiff Im das pein In der kniepiegung vnd zuck damit zu dir So württ er geworffen etc.
 
| <br/>
 
wenn dw dich mit einem hast geuast das dw ain hannd vnnden hast die ander[e]n obenn vnnd er dich auch also so far im mit dem arm denn dw oben hast vnder denn chinpackenn an denn hals vnd stos jn vast vonn dir vnd mit der hand die dw vndenn hast begreyff im das pain zu der chnyepug vnd zeuch do mit zw dir so wiert er geworffenn
 
| <br/>
 
hastu aber dich mit eynem gefassett als vor geschrebenn stott So far ym mit dyne~ arm den du obenn hast vnder den kÿnbackenn an den hals vnd stoß in vast von dir vnd mit der hant die du vnden hast begriff Im dz beyn in der kneybug vnd zuck do mit zu dir so wurtt er geworffenn ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain leib ringen</span>'''
+
{{section|Page:MS M.I.29 123r.jpg|4|lbl=123r.4|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 123v.jpg|1|lbl=123v.1|p=1}}
Hastu dich aber mit ainem gefast das du ain handt vndtñ hast vnd die ein obñ / vnd er dich auch also / so far im mit dem arm~ den du obñ hast vndter den '''[70r]''' kynpacken an den hals vnd stos in vast von dir vnd mit der hant die du vndtñ hast begreiff im das pain in der knyepueg vnd zuch damit zu dir so wirt er geworffñ /
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 078v.png|1|lbl=78v.1}}
| '''[140r] Aber ein Leib ringen'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070v.jpg|2|lbl=70v.2}}
Hastu dich mit ainem gefast daß du ein hannt unthen hast unnd die ander obenn unnd er dich auch also so far im mit dem arm den du Oben hast unnther sein kinbacken an den halß unnd stoß in fast vonn dirr unnd mit der hant die du unnthen hast begreif inn ein pein in der kniepug Und zeuch domit zu dir so wirt er geworfn <u>wie hiegemalt</u>,
 
 
|  
 
|  
| '''Ainn annders'''
 
'''Hastu du dich mit ainnem''' gefast als vor geschriben steet. so far Im mit deinnem arm den du Oben hast. vnnder den kinpacken ann den hals. vnnd stosz In fast vonn dir vnnd mit der hannd die du vnnden hast. begreyff Im das pain Inn der Kniepugen vnnd zuckh damit zu dir. so wirt Er herworffen.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">[A counter to the counter]</span>'''
 
When someone whishes to counter this technique and tries to break your balance with the elbow, pull the elbow down and push it away. Grab his leg by the bending of his knee with your other arm and throw him.
 
| '''Ain widerpruch'''
 
Ob dir ayner das prechñ wolt vnd wolt dir das gewicht neme~ peÿ dem elbogñ so senck den selbñ elbogñ vnder sich vnd truck Im den In dy seÿtenn vnd mit der andñ hant begreiff Im ey~ pain in der knyebug vnd wirff In
 
| <br/>
 
Item ob dir ein° das stuck prechen wil vnd wil dir das gewicht nemen peÿ dem elpogen so senck den selben elpogen vnd druck ÿm den in die seitten vnd mit der anderñ hant begreif ÿm ein pain in der knÿepüg vnd würf ÿn <span class="red">~</span>
 
| <br/>
 
Item ob dir einer das prechen wolt vnd wolt dir das gewicht nemen pej dem elenpogen So senck denselbigen elenpogen vnttersich vnd truck Im den In die seitten vnd mit der andern hant begreif Im ein pein In der kniepiegung Vnd würff In ~
 
| <br/>
 
ob dir ainer das prechenn wern wolt vnd wolt dir das gewicht nemen bey dem ellpogenn so senck den selben elpogenn vnttersich vnd druck im denn in die seyten vnd mit der anndern hannd begreyff im ein pain jn der chnye pug vnd wurff in dar vber
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dir eyner daß brechent wolt vnd wolt dir dz gewiecht nemen by dem elnbogen So senck den selbenn elnbogenn vntersich vnd truck Im den in syn siten vnd mit der nidern hantt begriff Im ein beÿn in der kneÿpu°g vnd wurff In ~
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
<span class="red">Itm~</span> Ob dir ainer das prechñ wolt / vnd wolt dir das gewicht nemen pey dem elpogñ / so senck den selbñ elpogñ vndtersich / vnd truck in damit in die seyttñ / vnd mit der anderñ hant begreiff im sein pain in der knyepueg vnd wurff in /
 
| <br/>
 
Unnd ob dir einr daß stuckh prechen wolt unnd will dir daß gewicht nemmen bey dem elbogen, so senckh den selben elbogen, Unnd druckh ime den in die seitn, Unnd mit der anndern, hannt begreif im ain pain in der kniepug und w[erf]. in.
 
 
|  
 
|  
| '''[120r] Nota'''
 
'''Item ob dir ainner''' Das prechen wollt vnnd wollt dir das. gewicht nehmen bey dem Elenpogen. so senckh den selbigen Elennpogen vnndersich vnnd stosz Im den Inn die seiten. vnnd mit der anndern hannd begreyff Im ain pain Inn der. kniepuge vnnd wirff In.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|35
| '''<span class="red">Another wrestling at the body</span>'''
 
If you come to grips with someone in the manner described above and he grips you loosely, reach with the arm you have under to the other side, grab him by the bending of his knee and lift him up. Set your other arm on his neck and push him away so that he will fall.
 
| <br/>
 
Hastu dich aber mit eine~ geuast als vor geschribñ stat held er dich denn loß vnd druckt dich nicht vast czu Im so wechsel dy hant dye du vndenn hast im auff dye andern seytñ außwendig in sein knÿepug vnd habe da mit auff vnd mit der hãt dye du obm~ hast vor Im obenn fur den hals vnd stoß In da mit obm~ võ dir so felt er
 
| '''<span class="red">Aber ein leip ringen</span>'''
 
Hastu dich mit einem gefast als vor geschriben stet helt er dich denn loß so wechsel die hant die dw vnden hast im auf die ander seitten auswendig in sein knÿepüg vnd heb do mit auf vnd mit der hant die du oben hast far Im für den hals vnd stos in do mit oben von dir so felt er <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein leip ringen'''
 
Hastu dich aber mit einem gefasset als vorgeschriben stet / helt er dich dann lose uñ druckt '''[91v]''' dich nit fast So wechsel die hant die du vnden hast Im auf die andern seitten außwendig In sein kniepiegung vnd heb damit auf Vnd mit der hant die du oben hast far Im oben für den hals / Vnd stos In damit oben von dir So felt er ~
 
| <br/>
 
Wenn dw dich mit ainem hast geuast das dw ain hannd obenn hast vnd die anndern vnden vnd er dich auch also helt er dich dann lose vnd druckt nit vast zw im so wechsel die hannt die dw vnnden hast im auf die ander[e]n seytenn auswenig (sic) in sein chnyepug vnd heb da mit auf vnnd mit der dew oben vast far im obenn far vmb denn hals vnd stos in da mit oben von dir so velt er
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Hastu dich mit eynen gefassett also vor geschriben stott helt er dich dan loß vnd truck dich nit fast So wechsell dÿ hant die du vnten hast Im auff die andern syten außwendig In seyn kneyepug vnd heb do mit auff vnd mit der hant die du obenn hast far yn oben fur din hals vnd stoß yn do mit oben von dir so felltt er ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain leib Ringen</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 104v.jpg|3|lbl=104v.3}}
<span class="red">Item</span> Hastu dich aber mit ainem gefast / das du die ain handt vndtñ hast / vnd die anderñ vndtñ / vnd er dich auch also / druckt er dich dan nit vast zu im / So wechsl die hant die du vndtñ hast im auff die ander seÿttñ auß wendig in sein knyepug vnd heb damit auff / vnd mit der hant die du obñ hast far im obñ fur den hals vnd stos in da mit obñ von dir / so felt er
 
| '''[140v] Aber ein leibringen~'''
 
Hastu dich mit einnem gefast, alß vor geschriben steet helt er dich dann loß, so wechsl die hannt die du unnden hast im auf die annder seitn auswenndig in sein kniebug unnd heb damit auf, unnd mit der hannt die du oben hast, Var im fur den halß unnd stoß in damit oben von dir so felt er, <u>wie hie gemalt</u>
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainn Leyb ringen'''
+
| <p><br/></p>
'''Hastu du dich aber mit ain'''em gefasset. als vorgeschriben steet. hellt er dich dann Lose. vnnd truckt dich nit fast. so wechsel die hannd die du vnnden hast Im auf die ander seitten. auszwenndig Inn sein kniepuge vnnd heb damit auf. vnnd mit der hannd die oben hast far Im oben fur den hals. vnnd stosz In damit oben von dir. so fellt Er.
+
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|4|lbl=124r.4}}
 +
| <p><small>[56v.3]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 123v.jpg|2|lbl=123v.2}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 078v.png|2|lbl=78v.2}}
 +
 
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.487 079r.png|1|lbl=79r.1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 070v.jpg|3|lbl=70v.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">Another wrestling at the body</span>'''
 
If you grab someone so that you have one arm under his arm and the other over and he grabs you in the same manner, reach with the arm that is under upwards over his arm from the outside. Help your arm by grabbing it with the other arm and then twist away from him. He will fall and that is good.
 
| <br/>
 
Hastu dich aber mit eine~ geuast als vor geschribñ stett so '''[112v]''' vor mit dem arm den du vnden hast võ vnde~ auff außwe~dig obm~ vber seyn arm den er obm~ hatt vnd chum d° andñ hant mit der andern czu hilff vnd truck vast nider vnd went dich von Im Im das ist guet
 
| '''<span class="red">Aber ein leip ringen</span>'''
 
Hastu dich mit einem gefast das du die ein hant vnden hast vnd die ander oben vnd er dich auch also So var ÿm mit dem arm~ den du vnden hast von vnden auf auswendig oben vber den arm~ den er oben hat vnd chu~m mit der anderñ hant deiner oberñ hant zu° hilf vnd wendt dich von ÿm so felt er vnd das ist gu°t <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Wenn dw dich mit einem geuast hast als vor geschribenn stet so var mit dem arm denn dw vnnden hast von vnndenn auf auswendig oben vber sein arm denn er obenn hat vnd chum mit der ann dern hannd der hannd zw hilf vnd druck vast nyder vnd wennd dich von im vnd ob dir ainer mit
 
| <br/>
 
'''[123r]''' <span class="red">Item</span> hastu aber dich mit eynem gefassett als vor geschribenn stot so far mit dem arm den du vnte~ hast von vnde~ auff vßwendig oben vber syn / arm den er oben hatt vnd küm mit der andern hantt der hant zu hilff vnd truck fast nÿder vnd wend dich von ym dz ist fast güt ~
 
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ain leib ringen</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Hastu dich aber mit aine~ gefast wie vor geschribñ stet / So far mit dem arm~ den du vndtñ hast von vndtñ auff auswendig oben vber sein arm~ den er obñ hat / vnd kum mit der andern hant der hant zu hilff vnd truck vast nyder vnd wendt dich von im / das ist vast guet /
 
| '''[141r] Aber ein leibringen:'''
 
Hastu dich mit einnem gefast, Daß du die ein hannt unnten hast, Unnd die annder oben, Unnd er dich auch also, So var im mit dem arm denn du unnden hast, Von unnden auf auswenndig oben yber denn arm den er oben hat, Unnd kumb mit deinr <del>obern</del> anndern hant deinr obern hannt zu hilff, Unnd wennt dich von im,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 899: Line 1,113:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|36
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 141v.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 112v.jpg|5|lbl=112v.5|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 113r.jpg|1|lbl=113r.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 104v.jpg|4|lbl=104v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 105r.jpg|1|lbl=105r.1|p=1}}
 +
|
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|5|lbl=124r.5}}
 +
| <p><small>[56v.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 123v.jpg|3|lbl=123v.3}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 079r.png|2|lbl=79r.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071r.jpg|1|lbl=71r.1}}
 
|  
 
|  
| '''Ain anders ringenn'''
 
Ob dir einer mit der hant dye er obñ hatt hinttñ vmb den hals wolt greÿffñ vnd dich da mit vmbendenn so prich eß mit dem vor geschribñ vberfalden
 
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 141r.jpg|3|lbl=141r.3|p=1}} {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 141v.jpg|1|lbl=141v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Der hannd die er obenn hat hindenn vmb dein hals wil greyffenn vnnd dich do mit vmb wennd[e]nn so prichs mit dem vorgenanten vberfallenn
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dir eyner mit der hant die er oben hat hynden vmb den hals will griffen vnd dich do mit will vmb winden so prich es mit dem vor geschribenn stet vber fallen ~
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 919: Line 1,142:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|37
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113r.jpg|2|lbl=113r.2}}
 
|  
 
|  
 +
|
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|6|lbl=124r.6}}
| '''<span class="red">Counter to the barrier</span>'''
+
| <p><small>[56v.5] [57r.1]</small></p>
When you and your opponent have grabbed by the arms and you have your left leg forward, if he is clever and steps with his right leg behind your left from the outside to throw you over it, quickly pull your left leg back, grab his right leg and hit him in the chest above. So he will fall.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 123v.jpg|4|lbl=123v.4}}
| '''Ein pruch wider schrenckenn'''
+
|
Wann dich einer geuast hat in den arme~ vnd du In wider vñ ettlicher den tenckenn fueß fur gesaczt hat vnd ist er also geschre~ckt das er dir mit deme~ rechtñ fueß schreyt außwendig hinder den tencken fueß vnd wil dich beÿ dem arm dar <del>vmb</del> vber ruckenn So czuck den tenckenn fueß frisch hinder dich auff czu ruck vnd vaß Im da mit seine~ rechte~ fueß vnd stoß In vor In dy prust so velt er
+
|
| '''<span class="red">Ein pruch wider das schrencken</span>'''
+
|
Merck wenn dich ein° gefast hat in den armen vnd du in wider Hastu denn '''[104v]''' den lincken fues vor gesetzt vnd ist er denn also gescheid vnd schreitt dir mit seinem rechten fuess auswendig hinder den lincken vnd wil dich peÿ den armen dar vber rucken so zuck den lincken fues frisch hinder dich auf zu° ruck vnd fass Im do mit sein rechten fues vnd stos in oben für die prust so felt er <span class="red">~</span>
+
|
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
| <br/>
 
'''[124r]''' wenn dich ainer geuast hat in dein arm vnd dw in wider yedlicher denn tenncken fues fur geseczt hat vnd ist er also gescheyd das er dir mit seinem recht[e]n fuess schreyt auswendig hinder denn tencken vnd wil dich pey dem arm dar vber ruck[e]n so zuck deinen fuess frischleich hinder sich auf zu ruck vnd fass in da mit seinem rechten fuess vnd stos in obenn fur die prüst so velt er
 
| '''<span class="red">Ein bruch</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wan dich eyner gefasset hat In den arm vnd du yn wider vnd Iecherlicher den lincken fuß vor gesetz hat vnd ist er also gescheide daß er mit synem rechten fus schrit vßwendig hinder din lincken vnd wil dich mit beyde~ armen den vber rucken so ruck dinen lincken fuß frißlichen hinder dich vff zu ru°ck vnd faß In do mit synem rechten fuß vnd stos In oben vor die prust so fellet er /
 
| '''[78r] <span class="red">Hie heben sich an andere gu°tte ringen vñ brüch</span>'''
 
Item wann dich aine~ gefasst hät in den armen vñ du in wider / vnd redtlich den lincken fu°ß fürgeseczt hat vnd er also gesteÿd daß er dir mitt sinem rechten fu°ß schreÿt vßwendig wider dine~ lincken vñ will dich bÿ den arme~ darüber rucken So ruck dine~ fu°ß frisch hinde~sich vff zu° ruck vñ faß im damitt sine~ rechten fu°ß vñ <del>stoß</del><sup>stoß</sup> in oben für die brüst So fölt er ~
 
| '''[70v] <span class="red">Ein pruch wider Sterck</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> / Wen dich ainer gefast hat in den armen vnd duo in wider vnd ieglicher den lincken fues furgesetzt hat / vnd ist er also geschaid das er dir mit seinem rechtñ fues schreit auswendig hindter dein lincken vnd wil dich peÿ den arme~ daruber trücken / So ruck deinen fues frisch hindter dich auff zu ruck vnd vaß im da mit seinen rechtñ fues / vnd stos in oben fur die prust / so felt er liederlich nider /
 
| '''Ein Pruch wider daß Schrenncken.'''
 
Merckh, wann dich einer gefast hat inn den armmen unnd du im wider, hastu dann den lincken vueß fur gesetzt, Ist er dann so gescheit unnd schreit dir mit seinem rehten fueß auswenndig hinnter den linckhen, unnd will dich bey den armen daryber rucken, So zuckh den lincken fueß, frisch hinter dich auf zu ruckh, unnd fasß im domit sein rechtn fueß, unnd stoß in domit oben fur prust, so felt er,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 945: Line 1,168:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|38
 +
| <p><br/><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113r.jpg|3|lbl=113r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105r.jpg|2|lbl=105r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 091v.jpg|2|lbl=91v.2}}
 +
| <p><br/><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|7|lbl=124r.7}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[57r.2]</small></p>
When someone holds you across the shoulders from behind, lift up your arm on the side he has his leg forward and hit him in the elbow bending of his arm. With your other arm push his arm to the side. With it hold his arm, grab him by the throat with the other one and thrust your leg into the knee bending of his exposed leg, which is turned towards you with the heel.
 
| <br/>
 
Ob dich ainer ferr hinttenn begreifft vber dem achslñ vor vber mit deine~ arm in dye pug seines elbogs an der seytenn do der fueß an vor stat vnd mit der andñ hant hilff czu dir truckenn auff dy seytñ auswe~dig gein dem vnd halt Im den arm mit der aine~ hãt vnd mit der andern hant greiff In dy dross vnd mit dem fuß In dy knyepug seines fuer gesecztñ fueß czu dir gespart mit der verßenn
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Ob dich einer fer° hinden begreift vber dein achselñ so var vber mit deinem arm~ in die püg seins elpogens an der seitten do der fues vor stet vnd mit der anderñ hant hilf zu° dir drucken auf die seitten außwendig geriden vnd hald Im den arm~ mit der ain hant vnd mit der anderñ greif im in die drossel vnd mit dem füess in die knÿepüg seins ausgesetztñ fuess zu° dir gespart mit der fersen <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
+
{{section|Page:MS M.I.29 123v.jpg|5|lbl=123v.5|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|1|lbl=124r.1|p=1}}
wenn dich ainer fer hinden pegreyfft vber dein achsel so far vber mit deinem arm jn die pug seins elpogens ann der seytenn da der fues vor stet vnd mit der anndern hand hilf zw dir drucken auf die seytenn auswendig geriten vnd halt jm denn arm mit der ainen hannd vnd mit der anndern hand greyf im in denn drossen vnd mit dem fuess in die chnye pug seins anseczens fuess zw dir gespart mit der verssenn
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 079v.png|1|lbl=79v}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071r.jpg|2|lbl=71r.2}}
<span class="red">Item</span> Ob dich eyner ver hinter begrifft vber din achßell so far vber mit dinem arm in die pu°g synes elnbogen an der syten do der fuß vor stot vnd mit der andern hilff zu dir trucken vff die sytenn vßwendig vnd halt Im den arm mit '''[123v]''' der einen hant vnd mit der andern hant griff Im in die tri<sup>e</sup>selen vnd mit dem fuß Im In die knyepug seynes vff gesetzten fusses zu dir gespar mit den versen
 
| '''[78v] <span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
Item ob dich ainer ferr hinden begrifft über den achselen far über mitt dine~ arm in die waich sins elnbogens an der sÿtten do der fu°ß vor stät vñ mitt der andern hand hilff zu° dir trucken vff die sÿtten vßwendig ge~ubenn / vñ halt im den arm mitt der ainen hand vñ mitt der anderen hand grÿff im in die <del>drosß dro</del> dross vñ mitt de~ fu°ß in die knÿbügen sines vsgeseczten fu°ß zu <del>dr</del> dir gespert mitt der fersen ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringñ</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Ob dich ainer ferr hindtñ begreifft vber dein achsln / far vber mit deinem arm~ in die pug seins elpogens an der seyttñ do der fues vor stet / vnd mit der anderñ handt hilff zu dir truckñ auff die seittñ aus wendig geribñ / vnd halt im den arm~ mit der ainenn handt / vnd mit der ander handt greiff im in die drossel vnd mit dem fues in die knÿepug seines auss gesetztñ fues zu dir gespart mit der versen
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 141v.jpg|2|lbl=141v.2}}
 
|  
 
|  
| '''[124r] Einn hinnders''' Vbergreyffen.
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 120v.png|1|lbl=120v}}
'''Item ob er dich da hinnden''' Begreyfft vber die Achsen. far vbersich nider. mit deinnem arm Inn den bug seinnes Elennpogen an der seiten. da der. fuosz vorsteet. vnd mit der. anndern hannd hilf zu dir. doch auf der seitten aussewendig geriden. vnnd hallt In mit der ainnen hannd. mit der anndern hand. greiff Im Inn die prust. vnnd mit den fiessen. Inn die kniepuge seinnes ausz gesetzten fuosz zu dir gespert mit der. fersen.
+
| {{section|Page:Cod.10826 091v.png|3|lbl=91v.3}}
|
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297r.jpg|2|lbl=297r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|13|lbl=104v.13}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041v.jpg|2|lbl=41v.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|39
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113r.jpg|4|lbl=113r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105r.jpg|3|lbl=105r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 092r.jpg|1|lbl=92r.1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|8|lbl=124r.8}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[57r.3]</small></p>
With your right arm push his left arm away and grab him by the fingers of his right hand. Use your left arm, with which you have grabbed it before, to push it upwards and throw him on his back over your left thigh.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|2|lbl=124r.2}}
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
{{section|Page:MS Dresd.C.487 079v.png|2|lbl=79v.2|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 080r.png|1|lbl=80r.1|p=1}}
Schlach aus mit deiner rechten hannt sein lincke vnd begreif Im die finger sein° rechten hant vnd mit der lincken sein rechten arm~ vber sich geslagen voren gefast vnd zu° ruck geworfen vber dein lincks pain <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071r.jpg|3|lbl=71r.3}}
 
|  
 
|  
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 142r.jpg|1|lbl=142r.1}}
Slach aus mit deiner rechtn hand sein dencke hannd vnd pegreyff im die ving[er] seiner rechtenn hannd vnd mit der tennckenn sein rechtenn arm vber sich be schlagen vornn geuast vnnd zw ruck geworffenn vber dein tenncks pain
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Slahe auß mit diner rechten hant sein lincke hant vnd begriff Im die finger siner rechten hant vnd mit der lincken seynen rechte~ arm vbersich geschlagen fornen gefast vnd zu rueck geworffen vber din linckes peyn
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
'''[79r]''' Item schlach vsß mitt dine~ recht~ hand vñ begrÿff im die finger sine~ rechte~ hand Vñ mitt<del>e</del> der lincken hand sine~ rechte~ arm übersich geschlage~ vornen gefasst vñ zu° ruck geworfen uber din lincks baÿn ~
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringñ</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Schlag aus mit deiner rechtñ hant sein lincke hant / vnd begreiff im die finger seiner rechtñ handt / vnd mit der linckñ sein rechtñ arm~ vber sich geschlagñ vorñ gefast vnd zu ruck geworffñ vber dein lincks pain
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 120v.png|2|lbl=120v.2}}
 
|  
 
|  
| '''Einn annders'''
+
{{section|Page:Cod.10826 091v.png|4|lbl=91v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 092r.png|1|lbl=92r.1|p=1}}
'''Item ausgeschlagen''' mit der rechten hannd vnnd gelest die finnger. seinner rechten hannd. vnnd mit deinner linncken hannd sein rechten. arm vbersich geschlagen. vnnd fasz In vor. vnnd truckh In zuruckh. vnnd geworffen vber deinn linnckh Pain
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297r.jpg|3|lbl=297r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|14|lbl=104v.14}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main image|40
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| [[File:MS Germ.Quart.2020 142r.jpg|400x400px|center]]
Push his left arm away with your right arm and reach through between his legs. Grab him by the back of his jacket or by the arm, lift him up and with your left arm above push him away. So he will fall back onto his head.
+
| <p><br/></p>
| <br/>
+
 
Slach auß mit deiñ rechtñ hant sein tencke vnd var Im mit der hant czwischñ dy pain vorn durch vnd vaß In '''[113r]''' hindenn peÿ der ioppenn oder auff den elpogñ vnd heb In auff vnd stoß In obenn võ dir mit der tencke hant so velt er hindersich auff den kopff
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 113r.jpg|5|lbl=113r.5}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Schlach aus mit deiner rechten hant sein lincke vnd var im r mit der rechten '''[105r]''' zwischen die pein vorñ durch vnd vass in hinden peÿ der Joppen oder auf den arm~ vnd heb in also auf vnd stos in oben mit der lincken hant von dir so felt er hinder sich auf den kopf <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 105r.jpg|4|lbl=105r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|1|lbl=105v.1|p=1}}
[S]chlach aus mit deiner rechtn hand vnd far im auf der hand zwischenn der pain vorn durch vnd fass in hindenn pein der jopenn oder auf denn elpogenn vnd heb jn auf vnd stos in oben von dir mit der tenncken hand so felt er obenn auf den chopf
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 092r.jpg|2|lbl=92r.2}}
| <br/>
+
| <p><br/></p>
<span class="red">Item</span> Slahe auß mit diner rechten hant syn lincke vnd var Im mit der hant zwuschen die peyn vorn durch vnd vaß In hinden by der juppen oder auff den elnbogenn vnd heb In auff vnd stoß in oben von dir mit der lincken hantt So felt er hinder sich vff den kopff ~
+
 
| '''Aber ain Ringen'''
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|9|lbl=124r.9}}
It~ schlag vß mitt dine~ rechte~ hand sin lincke / Vnd im mitt hand zwischen der bain durchfarn vñ faß in binde~ bÿ dem wames oder bÿ dem elnbogen vñ heb in vff vñ stoß in eben von dir mitt der lincken hand So feldt er hinde~sich vff den kopff ~
+
| <p><small>[57r.4]</small></p>
| '''[71r] <span class="red">Aber ain Ringen vast guet</span>'''
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|3|lbl=124r.3}}
<span class="red">Itm~</span> / Schlag aus mit deiner rechtñ handt sein lincke / vnd far im mit der handt zwischñ die pain vorñ durch vnd faß in hindtñ peÿ der Joppñ / oder auff den elpogñ vnd heb in auff vnd stos in obñ von dir mit der linckñ handt / so felt er hindtersich auff den kopf
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 080r.png|2|lbl=80r.2}}
| '''Aber ein ringen'''
 
Schlag auß, mit deiner rechten hannt sein lincke, unnd far im mit der rechten, zwischen die pain vorn durch und fasß inn hinnden bey der Joppen, Oder auf<sup> den </sup>armen '''[141v]''' unnd heb inne also auf unnd stoß in oben mit der lincken hannt von dir, so vellt er hinntersich auf den kopf~ <u>wie hie gemalt, siehest</u>,
 
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 071r.jpg|4|lbl=71r.4|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|1|lbl=71v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 142r.jpg|2|lbl=142r.2}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 121r.png|1|lbl=121r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 092r.png|2|lbl=92r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297v.jpg|1|lbl=297v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|15|lbl=104v.15}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041v.jpg|3|lbl=41v.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|41
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|1|lbl=113v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|2|lbl=105v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 092v.jpg|1|lbl=92v.1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|10|lbl=124r.10}}
| Das magstu auch thue wenn dich ainer hat obm~ gevast Vnd das du dein arm peÿd vnttñ hast greiff mit der ayne~ hant vnden durch czwischñ seinem pain mit der andñ hant stoß in obenn weck
+
| <p><small>[57r.5]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|4|lbl=124r.4}}
 +
|
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.487 080r.png|3|lbl=80r.3|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 080v.png|1|lbl=80v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|2|lbl=71v.2}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 142v.jpg|1|lbl=142v.1}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 121r.png|2|lbl=121r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 092r.png|3|lbl=92r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297v.jpg|2|lbl=297v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 104v.png|16|lbl=104v.16}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041v.jpg|4|lbl=41v.4}}
 
|  
 
|  
| das magstu auch tun wenn dich ainer hat oben geuast vnd das dw dein arm paid vndenn hast so greyf mit der ainen hand vndenn durch zwischenn seiner pain mit dem anndernn stos obenn
 
| <span class="red">Itemm</span> Dast machstu auch thun wan dich eyner hat obenn gefassett vnd daß du din beyde arm vnten hast So griff mit der eynen hant vnte~ durch zwuschen synen peydenn mit der andern hant stoß oben Hyn weck ~
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|42
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|2|lbl=113v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|3|lbl=105v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 092v.jpg|2|lbl=92v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|11|lbl=124r.11}}
 +
| <p><small>[57r.6]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|5|lbl=124r.5}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 080v.png|2|lbl=80v.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|3|lbl=71v.3}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 142v.jpg|2|lbl=142v.2}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 121v.png|1|lbl=121v.1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 092r.png|4|lbl=92r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 092v.png|1|lbl=92v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 297v.jpg|3|lbl=297v.3-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 104v.png|17|lbl=104v.17|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 105r.png|1|lbl=105r.1|p=1}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 041v.jpg|5|lbl=41v.5}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|43
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|3|lbl=113v.3}}
| '''<span class="red">This is how you counter it</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|4|lbl=105v.4}}
When someone reaches with his right arm between your legs and grabs the back of your jacket, lean towards him and reach with both of your arms bellow his right arm from the outside. Lift his right arm up and he will be unable to throw you.
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 092v.jpg|3|lbl=92v.3}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|12|lbl=124r.12}}
<br/>wenn dir ayner mit seiner rechtñ hãt czwischñ deine~ pain durch vert vnd vast dich hintñ bey der Joppenn so puck dich mit dem hewpt gege~ Im vnd var võ aussenn vnttñ durch seine~ rechtñ arm mit deine~ paydenn armen vnd hab da mit vbersich so mag er dich nicht gewerffñ
+
| <p><small>[57r.7]</small></p>
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124r.jpg|6|lbl=124r.6}}
<br/>Wenn dir einer mit seiner rechten hant zwischen deinen peinen <del>peÿ der Joppen</del> durch fert vnd fast dich hinden pey der Joppen so puck dich mit dem haubt gegen ÿm vnd far von aussen vnden durch sein rechten arm~ mit deinen paiden armen vnd heb do mit vbersich so mag er dich nicht gewerfen <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 080v.png|3|lbl=80v.3}}
| '''Aber ein leip ringen'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|4|lbl=71v.4}}
<br/>Item wann dir einer mit seiner rechten hant zwischen deinen peinen durchfert vnd fast dich hinden pei der Joppen So pück dich mit dem gegen Im vnd far von aussen vnden durch sein rechten arm vnd heb damit übersich so mag er dich nicht gewerffen
+
|
| <br/><br/>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143r.jpg|1|lbl=143r.1}}
wenn dir ainer mit seiner rechtenn hannd zwischenn deinen painenn durch fert vnd fast dich hindenn pey der joppenn so puck dich mit dem haubt gegn jm vnd far von aussenn vndenn durch sein rechtenn arm mit deinen paidenn armen vnd hab da mit vbersich so mag er dich nicht gewerffenn
 
| <br/><br/>
 
<span class="red">Item</span> Wen dir eÿner mit seiner rechte~ hant zwuscen dynen beynen durch vertt vnd fast dich hinde~ bÿ der Joppen So pug dich mit dem gege~ Im vnd var von außen vnten durch synen rechten arm '''[124r]''' mit dinen beyden <del>henden</del> armen vnd heb do mit vber sich so mag er dich nit gewerffenn ~
 
| '''[79v] <span class="red">Ain bruch wider daß Ringen so dir aine~ mitt der rechten hand durch din bain fört</span>'''
 
Item also brich daß Wann dir aine~ mitt sine~ rechten hand zwische~ diner rechten <del>ban</del> bain durch fört vñ fast dich hinden bÿ dem wam~es So buck dich mitt dine~ haupt gegen im Vñ far von vssen vnden durch sin rechten arm mitt den baiden armen Vñ heb da mitt übersich So mag er dich nicht werffen ~
 
| '''<span class="red">Also prich das stuck</span>'''
 
<br/><span class="red">Itm~</span> Wen dir ainer mit seiner rechtñ handt zwischñ deinen painen durch fert / vnd fast dich hindtñ peÿ der Joppñ / So pück dich mit dem kopf gegñ Im vnd far von auß vndtñ durch sein rechtñ arm~ mit deinen paidñ armen / vnd heb dich damit vbersich so mag er dich nit gewerffñ /
 
| '''Bruch:'''
 
<br/>Wenn dir einr mit seinr rechtn hannt zwischen deinnen painen durch vert, und vast dich hinnden bey der yppen, so pruckh dich mit dem haupt gegen im, und var von aussen unnden durch sein rechten arm, mit deinen baiden armen, Und heb damit ybersich, so mag er dich nit werffen,
 
 
|  
 
|  
| '''[120v] Aber ainn Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 121v.png|2|lbl=121v.2}}
<br/>'''Item wann dir ainner''' Mit seinner rechten hannd zwischen deinnen Painnen durch fert. vnnd fast dich hinnden bey der Jurpen. so puckh dich mit dem gogen Im vnnd far aussen vnnden durch sein rechten Arm. vnnd heb damit vbersich so mag er dich Nit werffen.
+
| {{section|Page:Cod.10826 092v.png|2|lbl=92v.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 297v.jpg|4|lbl=297v.4|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298r.jpg|1|lbl=298r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|2|lbl=105r.2}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|1|lbl=42r.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main rowspan a|44
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 143r.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|4|lbl=113v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|5|lbl=105v.5}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093r.jpg|1|lbl=93r.1}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|13|lbl=124r.13}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[57v.1]</small></p>
If someone grabs you by your left arm with both of his hands and wants to pull you to his right side, reach with your right arm over his left arm and use it to grab him on his right side. With your left hand grab him by the bending of his knee.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124v.jpg|1|lbl=124v.1}}
| <br/>
+
|  
Ob dich ayner pey der hant pegreifft vnd wolt dich nebm~ sein ruchkñ mit seine~ paydñ henttñ vnd hat dich gefast peÿ der tenckñ hant vnd wolt dich ruckñ auff sein rechtew seytenn so laß dein rechtew hant võ obenn durch vber seine~ tenckenn arm in sein rechtew seÿtñ vnd vaß In In der wuegst mit der rechtñ hant vnd mit der tencken hant vall Im In ey~ knyepug
+
{{section|Page:MS Dresd.C.487 080v.png|4|lbl=80v.4|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 081r.png|1|lbl=81r.1|p=1}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|5|lbl=71v.5}}
Ob dir einer mit paiden henden <del>g</del> begriff peÿ deiner lincken hant vnd wolt dich rucken auf sein rechte seitten so las dein rechte hant von oben durch vber sein lincken arm~ vnd far do mit vnd fass in in seiner rechten seitten mit der rechten hant vnd mit der lincken fal ÿm in ein knÿepüg <span class="red">~</span>
+
|  
| '''[92r] Aber ein Ringen'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143r.jpg|2|lbl=143r.2}}
Item ob dich einer bej ein’ hantt begriff vnd wolt dich übersich mit seinen beden henden vnd het dich gefast pei der lincken hant vnd wolt dich rucken auff sein rechte seitten so las dein rechte hant oben durch über sein lincken arm In sein rechte seitten vnd faß In ÿn der wüst mit der rechten hant vnd mit der lincken fall Im In ein kniepiegung
 
| <br/>
 
'''X''' ob dich ainer pey ainer hannt begreyffet vnd wolt dich nebenn sein ruckenn mit seinen paidn henndenn vnd hat er dich geuast bey der tennckenn hannd vnnd wolt dich rucken auf sein rechte seytenn so lass dein rechte hand vonn obenn durch vber sein tenncken arm jn sein rechte seytenn vnd vass in in der wüest mit der rechtenn hannd vnnd mit der tenncken val im / sein jn // chnyepüg
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich eyner beÿ eyner hant begriff vnd wolt dich vber sich mit seyne~ beyde~ henden vnd het dich gefast bÿ der lincken hant von oben durch vber sin lincke arme In syn rechte~ site~ vnd vaß In In der wueste mit der rechte~ hant vnd mit der lincken wol vmb ÿm In ein knyepug ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
It~ ob dich aine~ bÿ ainer hand begrÿfft vñ dich neben sich rucken mitt sine~ baiden henden vnd hatt dich gefasst bÿ der '''[80r]''' lincken hand vñ wolt dich rucken vff sin rechte sÿtten So lauß din rechte hand oben durch sin lincken arm In sin rechte sÿtten vnd faß in in der bru~st mitt der rechten vñ mitt der tencken fall im in ain knÿbüg ~
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringen</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Ob dich ainer peÿ ainer handt begreifft vnd wolt dich nebñ sich ruckñ mit seinen paidñ hendtñ / vnd hat dich gefast peÿ der linckñ handt / vnd wolt dich ruckñ auff sein rechte seÿttñ / So las dein rechte handt von obñ durch vber sein linckñ arm~ an sein rechte seyttñ / vnd faß in in der wust mit der rechtñ handt / vnd mit d° linckñ fall im in ain knyepug /
 
| '''[142r] ein ringen ob''' <sup>dich ainer peir lincken mit</sup>
 
Ob einer mit beden hennden, begreif dein lincke hannt und wilt dich rucken, auf sein rechte seitn, So lasß dein rechte hant vonn oben durch, yber seinen lincken arm, Und fasß in in seiner rechten seitn, mit deinr rechtn, Unnd mit deinr lincken, val im in ein kniebug,
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainn Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 122r.png|1|lbl=122r.1}}
'''Item ob dich ainner''' Bey ainner hand begriff vnnd wollt dich vbersich ziechen. mit seinner baiden hennden. vnd hett dich gefasst bey der linncken hannd vnnd wollt dich rucken auf seinn rechten seitten. so lass dein rechten hannd oben durch vber seinen linncken Arm Inn sein rechten seitten vnnd fasz In Inn der wust. mit der Rechten hannd. vnnd mit der linncken fall Im Inn an Kniepugen.
+
| {{section|Page:Cod.10826 092v.png|3|lbl=92v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298r.jpg|2|lbl=298r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|3|lbl=105r.3}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|2|lbl=42r.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main rowspan b|45
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|5|lbl=113v.5}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|6|lbl=105v.6}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093r.jpg|2|lbl=93r.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|14|lbl=124r.14}}
 +
| <p><small>[57v.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 124v.jpg|2|lbl=124v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.487 081r.png|2|lbl=81r.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|6|lbl=71v.6}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143r.jpg|3|lbl=143r.3}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
If someone grabs you by the chest with both arms, reach with your right arm over his left arm and press down on it. With your left hand push his right elbow and block his way with your left leg.
 
| <br/>
 
Vast dich ayner vorn pey der prust mit peid~ hend~ so var obm~ uber mit der rechtñ hant vber sein tencke vnd twing Im dy vnd mit der tenckñ hãt an sey~ rechtew <del>seyten</del> elbogñ vnd schrenck mit dem tencken fusß ~
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringen</span>'''
 
Ffast dich einer vorñ peÿ der prust mit paiden henden so far oben vber mit der rechten hant vber sein lincke vnd twing Im die vnd mit der lincken hant an sein rechten elpogen vnd schre~ck mit dem '''[105v]''' lincken fuess <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein ringen'''
 
Item vast dich einer vorn pej der prust mit beden henden So far obe~ über mit der rechten hant über sein lincke vnd zwing Im die vnd mit der lincken hant an sein recht’ elenpog’ vnd schrenck mit dem lincken fuß etc.  
 
| <br/>
 
vast dich ainer vorn bey der prust mit paidenn hennden so var obenn vber mit der recht[e]n vber sein tencke vnd twing im die vnd mit der tennckenn in sein recht[e]n elpogenn vnd schrennck mit dem rechten fuess
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Vast dich eyner vorn bÿ der brust mit beyden hende~ So far oben vber mit der rechte~ vber sin lincke vnd zwing ym die / vnd mit der lincken hant an sin rechten elnbogen vnd schrenck mit dem lincken fuß ~
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
Item fasst dich aine~ forne~ bÿ der brüst mitt baÿden henden So far oben durch mitt de~ recht~ über sin lincke hand vnnd zwing im die vñ mitt der lincken hand an sin elnbogen vñ schrenck mitt dem rechten fu°ß ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item~</span> Fast dich ainer vorñ peÿ der prust mit paidñ hendtñ So far obñ vber mit der rechtñ vber sein lincke vnd zwing '''[71v]''' Im die vnd mit der lincken hant an sein rechten elpogñ vnd schrenck mit dem linckñ fues
 
| '''Aber ein ringen.'''
 
Fast dich einer vorn bey der brust, mit beyden hennden, So var oben yber, mit deinnr rechten hannt, Yber sein lincke unnd zwinng im die, Unnd mit deinr lincken hant, nimb im die wag an seinem rechten ebogen, Und schrennckh mit dem linckhen vueß, wie hie.g[emalt].
 
 
|  
 
|  
| '''[121r] Aber ainn Rinngen'''
+
| <p><br/></p>
'''Item fast dich ainner''' Vornen. bey der prust. mit baiden hennden. So far oben vber mit der. rechten. hannd vber seinn linncke vnnd zwinng Im die vnnd mit der linncken hannd an sein Rechten Elnpogen vnnd schrenckh mit dem linncken fuosz.
+
 
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.94 122r.png|2|lbl=122r.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 092v.png|4|lbl=92v.4}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 298r.jpg|3|lbl=298r.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 105r.png|4|lbl=105r.4}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|3|lbl=42r.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|46
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|6|lbl=113v.6}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 105v.jpg|7|lbl=105v.7|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|1|lbl=106r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093r.jpg|3|lbl=93r.3}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124r.jpg|15|lbl=124r.15}}
| '''<span class="red">Counter to the barrier</span>'''
+
| <p><small>[57v.3]</small></p>
When someone attempts to do the barrier with the right arm on you, do the barraier with the left arm on him.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124v.jpg|3|lbl=124v.3}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081r.png|3|lbl=81r.3}}
'''[113v]''' Wann dir ayner schrenckenn wil mit der rechtñ hant dem schrenck <del>den</del> mit der tenckenn...
+
|
| '''<span class="red">Ein pruch wider schrancken</span>'''
+
{{section|Page:MS E.1939.65.341 071v.jpg|7|lbl=71v.7|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 072r.jpg|1|lbl=72r.1|p=1}}
Wenn dir einer schrencken wil mit der rechten hant dem schrenck mit der linckñ
+
|
| '''[92v] Wider die schrencken In armen ein bruch etc.'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143v.jpg|1|lbl=143v.1}}
Item Wann dir einer schrencken wil mit der rechten hant so schrenck Im wider mit der lincken ~
+
|
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 122r.png|3|lbl=122r.3}}
wenn dir ainer schrencken wil mit der rechten hannd dem schrenck mit dein tennckenn
 
| '''<span class="red">Wider die schrenken In armen eyn bruch ~</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wan dir eyner schrencken will mit der rechten hant So schrenck Im wider mit der lincke~
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
Item wider schrenck In armen ain bru~ch wann dir aine~ schrencken '''[80v]''' will mitt der rechten hand So screnck im mitt der lincken ~
 
| '''<span class="red">Wid° die vndter schranck In arm~ ein pruch</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wen dir einer schrencken wil mit der rechten handt dem schrenck mit der linckñ
 
| '''[142v] Widerß Schrenncken.'''
 
Wann dir einer schrenncken will mit der rechten hannt, dem schrennckh mit der lincken.
 
 
|  
 
|  
| '''Wider die schrenck''' en Inn armen. Ainn pruch.
+
{{section|Page:Cod.10826 092v.png|5|lbl=92v.5|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 093r.png|1|lbl=93r.1|p=1}}
'''Item wann dir ainer''' Schrencken will mit der Rechten hannd. so schrennckh Im wider mit der Lincken
+
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298r.jpg|4|lbl=298r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|5|lbl=105r.5}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|4|lbl=42r.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|47
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|7|lbl=113v.7}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|2|lbl=106r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093r.jpg|4|lbl=93r.4|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093v.jpg|1|lbl=93v.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|1|lbl=124v.1}}
 +
| <p><small>[57v.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 124v.jpg|4|lbl=124v.4}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081r.png|4|lbl=81r.4}}
  
|-
+
{{section|Page:MS Dresd.C.487 081v.png|1|lbl=81v.1}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072r.jpg|2|lbl=72r.2}}
Strike his arms away with both of your hands and grab him by the knee bendings with both of your hands. Pull him towards you and hit him in the chest with your head so that he falls.
+
|  
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143v.jpg|2|lbl=143v.2}}
...slag auß mit paydñ hentñ vnd vall Im mit peydenn hente~ in peÿden knyepug vnd czeuch czu dir vnd stos in mit dem hewpt obñ võ dir prust vnd wirff In czu ruck
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Slach aus mit paiden henden vnd fall ÿm mit paiden henden in sein paide knÿepüg vnd zeuch zu° dir vnd stos in mit dem haubt oben für die prust so feltt er <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein ringen'''
 
Item slag auß mit beden henden vnd fall Im mit beden hende~ In die kniepiegung vnd zuck zu dir vnd stos In mit dem haubt vorn oben In die prust vnd würf In zu ruck ~
 
| <br/>
 
schlach aus mit paiden hennd[e]n vnd fal im mit paidenn hennd[e]n jn paid chnyepug vnd zeuch zu dir vnd stos in mit dem haubt oben fur die prüst vnnd wurff in zw ruck
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Schlag auß mit beyde~ hende~ vnd val Im mit beyden hende~ In die knyepug vñ zuck zu dir vnd stoß In mit dem haupt vorn oben in die prust vnd wurff In zu ruckñ
 
| '''<span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
It~ schlach vß mitt baÿde~ hende~ vnd fall mitt baÿde~ hende~ in baid knÿbüg vñ züch zu° dir vnd stoß in mitt dem kopff oben für die bru~st vñ wirff in zu° ruck
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Schlag aus mit paidñ hendtñ / vnd fall im mit peidñ hendtñ in pede knyepueg / vnd zeuch zu dir / vnd stos in mit dem haubt obñ fur die prust vnd wurff in zw ruck /
 
| '''Hier ein ringen.'''
 
Schlag auß mit baiden hennden, und vall im mit bedn hennden in sein bede kniebug, Unnd zeuch zu dir und stoß in mit dem haubt oben fur die brust. so velt er
 
 
|  
 
|  
| '''[121v] Aber ainn Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 122v.png|1|lbl=122v.1}}
'''Item schlag ausz mit''' Baiden henden. vnd fall Im mit baiden hennden Inn die Kniepugen vnnd zuckh zu dir vnnd stosz Inn mit dem haupt vorn oben Inn die prust vnnd wirff Inn zuruckh.
+
| {{section|Page:Cod.10826 093r.png|2|lbl=93r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 298r.jpg|5|lbl=298r.5|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298v.jpg|1|lbl=298v.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|6|lbl=105r.6}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|5|lbl=42r.5}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|48
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 113v.jpg|8|lbl=113v.8|p=1}} {{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|1|lbl=114r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|3|lbl=106r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093v.jpg|2|lbl=93v.2}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|2|lbl=124v.2}}
| '''<span class="red">This is how you counter it</span>'''
+
| <p><small>[57v.5]</small></p>
Grab him around the neck from above and around the shoulders and lie down on him. Step far back with your legs, so that he will be unable to gain a hold on them and this is how you press him to the ground.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 124v.jpg|5|lbl=124v.5}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081v.png|2|lbl=81v.2}}
Vaß in obm~ beÿ dem hals vnter dem uchßenn vnd leg dich vast obm~ auff in vnd tritt wol cze ruck mit den fueßenn das er dir kayne~ begreiffñ mag so druckest du In nider Zu der erdenn
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072r.jpg|3|lbl=72r.3}}
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
|
Ffass in oben peÿ dem hals vnder dem vchsen vnd leg dich vast oben auf in vnd trit wol zu° ruck mit den füessen dar vmb das er dir kainen begreiff so druckstu in zu° der erden <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143v.jpg|3|lbl=143v.3}}
| '''Ein pruch'''
 
Item faß In oben pej dem hals vnt’ dem üchsen vnd leg dich vast oben auf in vnd dritt wol zu ruck mit den füssen das er dir keinen begreiffen mag So truckestu In zu der erden ~
 
| '''also prich das'''
 
vas in obenn bey dem hals vnder dein vechsenn vnnd leg dich vast obenn auf in vnd trit wol zeruck mit denn füessenn das er chainen ge greyffenn mag so druckst dw in zw der erdenn
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Vaß In oben bÿ dem hals vnter den vchßen vnd leg dich vast oben vff In vnd tritt woll zu ruck mit den fu°sßen daß er dir keyne~ begriffen mag so trueckest In zu der erdenn ~
 
| '''<span class="red">Ain bruch wide~ daß Ringen </span>'''
 
Item also brich daß Ffaß in oben bÿ dem halß vnder den ÿechsen vñ leg dich fast oben vff in / vñ tritt wol zu° ruck mitt den füssen dz dir kaine~ begrÿffen müg So truckst du in zu° der erden ~
 
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
 
Faß in oben peÿ dem hals vndter dem vchsen / vnd leg dich vast oben auff <del>dich</del> In / vnd tritt wol zu rück mit den fuessen das er dir kainen begreiffñ mag so druckst du in zu der erdñ
 
| '''[143r] Also brich daß.'''
 
Faß in oben bey dem halß, unnder dem ygsen unnd leg dich fast, oben auf in, unnd trit wol zuruckh, darumb daß er dir kein begreif, so truckst in zur erdn, <u>wie im vorgendrige</u>:
 
 
|  
 
|  
| '''Ainn pruch'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 122v.png|2|lbl=122v.2}}
'''Item fasz In oben''' Bey dem hals vnder der vchsen. vnnd leg dich fast oben auf In vnnd trit wol zuruckh mit. den fuessen. das er dir kainnen begreyffen mag. so truckhstu In zu der Erden.
+
| {{section|Page:Cod.10826 093r.png|3|lbl=93r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298v.jpg|2|lbl=298v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|7|lbl=105r.7}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main image|49
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| [[File:MS Germ.Quart.2020 144r.jpg|400x400px|center]]
If he stands with his right leg forward, pull his right arm with your left hand, kick him in the ankle of his right leg with your left leg and throw him to the ground.
+
|  
| <br/>
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|4|lbl=106r.4}}
Ob er den rechtñ fueß furseczt so zeuch In mit der tenckñ hãt peÿ seiner rechtñ hant vnd slag Im an den encklñ seines rechtn fueß vnd ruck In nider
+
|
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
{{section|Page:Cod.I.6.4º.3 093v.jpg|3|lbl=93v.3|p=1}} {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094r.jpg|1|lbl=94r.1|p=1}}
Ob er den rechten fues vor setzt so zeuch in mit der lincken hant peÿ seiner rechten vnd slach in mit dem lincken fuess nÿden an den enckel seins rechten fuess vnd ruck in also nÿder
+
| <p><br/></p>
| '''[93r] Aber ein Ringen ~'''
+
 
Item ob er den rechten fuß fürsetzet So zuck In mit der lincken hant pej seiner rechten vnd slag In an den enckel seins rechten fusses mit deinem lincken fuß vnd ruck In nÿder etc.  
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|3|lbl=124v.3}}
| <br/>
+
| <p><small>[57v.6]</small></p>
Ob er denn recht[e]n fues fur seczt so zeuch in mit der tenncken hand bey seiner rechtenn hannd vnd slach in ann den ennckel seins rechtn fuess mit dem tenckenn vnd ruck in nyder
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|1|lbl=125r.1}}
| <br/>
+
|  
'''[124v]''' <span class="red">Item</span> Ob er den rechten fuß Setzett So zuck yn mit der lincken hant by syner rechte~ vnd schlag In an den enckell sines rechten fuß mit dynem lincken fuß vnd truck In nider
+
{{section|Page:MS Dresd.C.487 081v.png|3|lbl=81v.3|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 081ar.png|1|lbl=81ar.1|p=1}}
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
+
|
Item ob er den rechten fu°ß fürseczt '''[81r]''' so züch in mitt der lincken hand bÿ sÿner rechten hand / vñ schlag In an den henckel sines rechten fu°ß vñ truck in nider
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> Ob er den rechtñ fues fur setzt zeuch in mit der linckñ hant pey seiner rechtñ handt vnd schlag in an den engkel seins rechtñ fues mit deine~ linckñ linckñ [!] fues vnd ruck in nÿder
 
| '''aber ein ringn'''
 
Ob er den rechtn fueß vorsetz, so zeuch wie mit deinr lincken hant bey sein rechtn hannt, Unnd schlag im mit deynem linckn fueß niden an denn ennkhl, seinß rechtn fueß, und ruck in also nider,
 
 
|  
 
|  
| '''[122r] Aber ainn Rinngen'''
 
'''Item ob er''' den rechten fuosz fursetzt. So ruckh In mit der linncken hannd bey seinner Rechten hannd. vnnd schlag In ann den Ennckel seinnes rechten fuosz mit deinnem linncken fuosz vnnd ruckh In nider.
 
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 143v.jpg|4|lbl=143v.4|p=1}} {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 144r.jpg|1|lbl=144r.1|p=1}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94b.png|1|lbl=94b-1|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 123r.png|1|lbl=123r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 093r.png|4|lbl=93r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 298v.jpg|3|lbl=298v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|8|lbl=105r.8}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042r.jpg|6|lbl=42r.6}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main rowspan a|50
| Or you can – in addition to the kick – use your right hand to hit him in the throat and throw him onto his back.
+
| [[File:MS Germ.Quart.2020 144v.jpg|400x400px|center]]
| oder vall Im mit der rechtñ hant in dy chel vnd truck In vber ruck
+
| <p><br/></p>
| Oder fall im mit der rechtñ hant mit aus slachen des fuess in die kel vnd druck in vber ruck <span class="red">~</span>
+
 
| Od’ fall Im zu d’ recht’ hant In die kele~ vñ truck In üb’ rucke ~
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|2|lbl=114r.2}}
| oder val im mit der rechtn hannd in die chel vnd druck in vber ruckh
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|5|lbl=106r.5}}
| Item oder val Im mit der rechten hant in die kellenn vnd truck yn aber zu ruck
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094r.jpg|2|lbl=94r.2}}
| Oder fall im mitt der rechten hand in die <del>kel</del> kel vñ truck in über Ruck ~
+
| <p><br/></p>
| Item Oder fall fall [!] im mit der rechtñ hant in die kel vnd druck in vber ruck
+
 
| Oder fall ime mit ausschlahen deß fueß in die kell, wie hie ge: unnd druckh in yber ruckß,
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|4|lbl=124v.4}}
 +
| <p><small>[58r.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|2|lbl=125r.2}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081ar.png|2|lbl=81ar.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072r.jpg|4|lbl=72r.4}}
 
|  
 
|  
| oder fall Im zu der rechten hannd Inn die kelen. vnnd truckh In vberrucke.
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 144v.jpg|1|lbl=144v.1}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94b.png|2|lbl=94b-2}}
 +
 
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95a.png|1|lbl=95a-1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 123r.png|2|lbl=123r.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 093v.png|1|lbl=93v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299r.jpg|1|lbl=299r.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|9|lbl=105r.9}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042v.jpg|1|lbl=42v.1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main rowspan b|51
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:Cod.44.A.8 106r.jpg|6|lbl=106r.6}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094r.jpg|3|lbl=94r.3}}
If he holds you loosley by the arms, reach with your left hand towards his right hand and grab him by the fingers. Hit him with the right hand and then grab him by the body under his right arm. Use your left hand to grab him by the bending of his knee.
+
| <p><br/></p>
| <br/>
+
 
Helt dich einer laß peÿ den arme~ so greiff mit dein<sup>e</sup> te~ckñ hant nach seiner rechtñ vnd pegreiff In beÿ den vingñ vnd halt In vest vnd slach auff mit dein° rechtñ vnd var Im durch vnder seim rechtñ arm vnd vach In In der wuegst vnd mit der tenckñ In ey~ knyepug
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|5|lbl=124v.5}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
| <p><small>[58r.2]</small></p>
Helt dich einer loß peÿ den armen so greif mit dein° lincken hant nach sein° rechten vnd begreif ÿn peÿ den fingerñ vnd hald in fest vnd slach auf mit deiner rechten vnd far im durch vnder seine~ rechtñ arm~ '''[106r]''' vnd fach in In der wüst vnd mit der lincken in einer knÿepüg <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|3|lbl=125r.3}}
| '''Aber ein ringen'''
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081ar.png|3|lbl=81ar.3}}
Item hebt dich einer los pej den armen So greif mit deiner lincken hant nach seiner rechten vñ begreiff Im die vinger vnd halt In vast Vnd slag auf mit deiner rechten vnd far Im durch vntter seinen arm vnd faß In ÿn d’ wüst mit der lincken In ein kniepiegu~g
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072r.jpg|5|lbl=72r.5}}
| <br/>
 
Helt dich ainer los pey dem arm[m]en so greyff mit deiner tenncken hand nach seiner rechtn vnd begreyff in bey denn fingern[n] vnnd halt in vest vnnd slach auf mit deinem rechten vnd far jm durch vnder seinen rechtn arm vnd fach jn in die wüest vnnd mit der tennckenn jn sein chnyepug -
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> hept dich eyner loße bÿ den armen So griff mit diner lincken hant nach syner rechtenn vnd begriff Im die finger vnd halt in fast vnd schla auff mit dem rechte~ vnd far Im durch vnter syne~ rechtenn arm vñ faß in In die wüste vnd mit der lincken in ein knyepu°g ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
It~ halt dich aine~ bloß bÿ dine~ armen So griff mitt der lincken hand nach sine~ recht~ vnd begriff In bÿ sine~ vmgernn Vñ halt in <del>fast</del> vast Vñ schlag vff mitt dine~ rechten vnd far im durch vnde~<del>n</del> sinem rechte~ arm vñ fach in In der bru~st mitt der lincken In ain knÿbüg
 
| '''<span class="red">Aber ein ringñ</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Helt dich ainer los peÿ den armen / so greiff mit deiner linckñ hant nach seiner rechtñ / vnd begreiff '''[72r]''' In peÿ den fingern / vnd halt in vest / vnd schlag auff mit deiner rechtñ / vnd far Im durch vndt° seinen rechtñ arm~ / vnd fach in in der wust / vnd mit der linckñ in ein knye pueg /
 
| '''[143v] Aber ein ringen:'''
 
Helt dich einnr loß, bey den armen, so begreif mit deinr lincken sein rechte hannt beyn fingern, und schlag auf mit deiner rechtn, unnd far im durch, unnder sein rechtn arm, und fasß in in der wuesßt, unnd mit der lincken in einr kniepug,
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainn Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 144v.jpg|2|lbl=144v.2}}
'''Item hebt dich ainner''' Losz bey den armen. so greiff mit deinner linncken hannd nach seinner rechten. vnnd begreiff Im die finnger. vnnd hallt In vast. vnnd schlag auf mit deinner rechten. vnnd far Im durch vnnder seinnen Arm. vnd fasz In Inn der wust. mit der linncken Inn ain kniepugen.
 
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.94 123r.png|3|lbl=123r.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 093v.png|2|lbl=93v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 299r.jpg|2|lbl=299r.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 105r.png|10|lbl=105r.10}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042v.jpg|2|lbl=42v.2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|52
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
|  
If someone grabs you around your waist from behind, lower yourself and when he tries to pull you up turn around to throw him over the barrier.
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|1|lbl=106v.1}}
| <br/>
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094v.jpg|1|lbl=94v.1}}
<br/>Vast dich ainer hinttenn beÿ der guertel so swar dich nyder vnd wenn er dich erhebt so dree dich vmb vnd° Im vnd wurff In vber schranck
+
| <p><br/></p>
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
 
<br/>Ffast dich einer hinden peÿ der gurtel so senck dich nÿder vñ wenn er dich erhebt so drä dich vmb vnder Im vnd würf in vb° schranck
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|6|lbl=124v.6}}
| '''Aber ein ringen'''
+
| <p><small>[58r.3]</small></p>
<br/>Item fasset dich einer hinden pej '''[93v]''' der gürttel So sencke dich nÿder vnd wann er dich erhebt So wend dich vmb vntter Im vnd würff über rucke ~
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|4|lbl=125r.4}}
| <br/><br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081av.png|1|lbl=81av.1}}
'''[124v]''' Wenn dich ainer hint[e]n bey der gürtl vast so sennck dich nyder vnd wenn er dich erhebt so drä dich vmb vnnder jm vnnd wurff in vber schranck
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|1|lbl=72v.1}}
| <br/>
 
<br/><span class="red">Item</span> Vasset dich eyner hinden by der gurtell so senck dich nider vnd wen er dich erhebett so dre dich vmb vnter Im vnd wurff In vber ru<sup>e</sup>ck ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<br/>'''[81v]''' Item fast dich aine~ hinde~ bÿ der gürtel So truck dich nider / vñ er dich erhöpt So wend vmb vnder im vñ wirff in über schranckñ
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<br/><span class="red">Item</span> / Fast dich ainer hindtñ pey der grutl so senck dich nÿder / vnd wen er dich erhebt so dree dich vmb vndter im / vnd wirff in vber schranck
 
| '''ein ringen,'''
 
<br/>Fasst dich einner hinnten bez der gurtl, so senckh dich nider unnd wenn er dich erhebt, so dra dich umb hinnter im unnd wirf in yber schranckh,
 
 
|  
 
|  
| '''[122v] Aber ainn Rinngen'''
+
| <p><br/></p>
'''Item fasset dich ainner''' hinden bey der gurtel so senncke dich nider. vnnd wann Er dich er hept. so wend dich vmb vnnder Ime vnnd wirff In vber rucke.
+
 
 +
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 144v.jpg|3|lbl=144v.3}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95a.png|2|lbl=95a-2}}
 +
 
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95b.png|1|lbl=95b-1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 123v.png|1|lbl=123v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 093v.png|3|lbl=93v.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299r.jpg|3|lbl=299r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|11|lbl=105r.11}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042v.jpg|3|lbl=42v.3}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main rowspan a|53
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 145r.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|3|lbl=114r.3}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|2|lbl=106v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094v.jpg|2|lbl=94v.2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|7|lbl=124v.7}}
 +
| <p><small>[58r.4]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|5|lbl=125r.5}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081av.png|2|lbl=81av.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|2|lbl=72v.2}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 145r.jpg|1|lbl=145r.1}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95b.png|2|lbl=95b-2}}
 +
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|1|lbl=96a-1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 123v.png|2|lbl=123v.2}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 093v.png|4|lbl=93v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299r.jpg|4|lbl=299r.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|12|lbl=105r.12}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042v.jpg|4|lbl=42v.4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| }}
  
|-
+
{{Ott row main rowspan b|54
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><br/></p>
Grab him by the waist above his hip with your right hand, reach with your left hand from above across his right shoulder and grab him by the wrist of his right arm. Grip him firmly and lift him up. Use your right knee to lift his left knee and throw him in front of you.
+
 
| <br/>
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|4|lbl=114r.4}}
Gee mit der rechtñ hant durch vnd vach In obhalb der huff in der waych vnd vor mit der tencke~ hãt obm~ vber sey~ rechtew achßseln vnd vach denn dein rechtew '''[114r]''' hant im gelenchk vnd halt dye vest vnd heb In auff vnd mit den rechtñ knÿe<sup> erheb Im sein tencks knye </sup>vnd wirff In fur dich
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|3|lbl=106v.3}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094v.jpg|3|lbl=94v.3}}
Gee mit der rechten hant durch vnd fach in oberhalb der hüff in der waich vnd far mit der lincken hant oben vber sein rechte achsel vnd fach dein rechte hant Im gelenck vnd halt die fest vnd heb in auf vnd mit deine~ rechten knÿe erheb ÿm sein lincks knÿe vñ würf in für dich ~
+
|  
| '''Aber ein ringen ~'''
+
|
Item gee mit der rechten hant durch vnd slag In oberhalb der hüff In der waich vnd far mit der lincken hant oben über sein rechte achseln vnd slag dann dein rechte hant Im gelencke vnd halt die veste vnd heb In auff vnd mit deinem rechten knie erheb Im sein lienckes knie vnd würff In für dich etc.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125r.jpg|6|lbl=125r.6}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 081av.png|3|lbl=81av.3}}
ge mitt der rechtenn hannd durch vnd fach in oberhalb der hüff in der waich vnnd far im mit der tenncken hannd vber sein rechte achsel vnnd fach dan dein rechte hannd jm glennck vnd halt die vest vnd heb in auf vnd mit deinem rechten chnye erheb im sein tenncks chnye vnnd wurff in fur dich
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|3|lbl=72v.3}}
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> gee mit der rechten hant durch vnd schlag In oberthalb in der hueff In der weich vnd far mit der linckenn hant oben vber syn rechte achßell vnd schlag dan din rechte hant Im glenck vnd halt die veste vnd hebe Im syn linckes knye vnd wurff yn fur dich
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item gee mitt der rechten hannd durch vñ fach in oberhalb der hu~ff in der waiche vñ far mitt de~ lincken hand oben durch sin rechte~ v°chsen Vñ fach den din rechte hand Im glenck vñ halt die föst vñ heb in vff vñ mitt dine~ recht~ arm erheb im sin lincke knÿ vñ wirff in für dich ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> / gee mit der rechtñ handt durch / vnd fach in ober halb der huff in der waich / vnd far mit d° lincken handt oben vber sein rechte achsl / vnd fach den dein rechte hant im glenck / vnd halt dich vest / vnd heb in auff / vnd mit deine~ rechtñ knye er heb im sein linckes knye vnd wurff in fur dich
 
| '''Aber einß'''
 
Gee im mit der rechtn hannt durch, Unnd fach in oberhalb der huf, in der waich, unnd var im mit der linckhn hannt, oben yber sein rechte achsl, unnd fach dein <del>linckhe </del>rechte hannt im glennckh, unnd halt die vesst, unnd heb in auf, Unnd mit deinem rechten khnie, erheb im sein linnckß knie, Und wurf in fur dich,
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ain Rinngen'''
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 145r.jpg|2|lbl=145r.2}}
'''Item gee mit der R'''echten hannd durch vnnd. schlag In oberhalb der huffe. Inn der waich. vnnd far mit der Linncken hannd oben vber sein rechten Achslen vnnd schlag dann dein rechte hannd Inn gelennckh. vnnd halte die Veest vnnd heb In auf vnnd mit deinnem Rechten knie erheb Im sein linnckes knie vnnd wirff In fur dich.
+
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|2|lbl=96a-2}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.94 123v.png|3|lbl=123v.3}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 093v.png|5|lbl=93v.5}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 299r.jpg|5|lbl=299r.5}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:Cod.10826 105r.png|13|lbl=105r.13}}
 +
| {{section|page:Cgm 3712 042v.jpg|5|lbl=42v.5}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|55
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|4|lbl=106v.4}}
 +
| {{section|Page:Cod.I.6.4º.3 094v.jpg|4|lbl=94v.4}}
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|8|lbl=124v.8}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[58r.5]</small></p>
Grip his right arm with both of your hands and pull him to your right side. Step behind his right leg with your right leg, use your right hand to reach to his left side and throw him over your right hip.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125v.jpg|1|lbl=125v.1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 082r.png|1|lbl=82r.1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|4|lbl=72v.4}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 145v.jpg|1|lbl=145v.1}}
 +
|
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|3|lbl=96a-3|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96b.png|1|lbl=96b-1|p=1}}
 +
|
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Begreiff ÿm sein rechte hant mit paidñ henden vnd ruck in auf dein rechte seittñ vnd schreit mit deine~ rechten fuess hinder seinen rechten vnd far im mit dem rechtñ arm~ in sein lincke seitten vnd würf In vber dein rechte hüf
 
| '''Aber ein ringen'''
 
Item begreiff Im sein rechte hant mit deinen beden henden vnde '''[94r]''' zuck In auff die rechten seitte~ vnd schreitt mit deinem rechten fuß hintter seinen rechten vnd far Im mit dem rechten arm In sein lincke seitten vnd würff In über dein rechte hüffe etc.
 
| <br/>
 
begreyff im sein rechte hand mit paidn hennd[e]n vnd zuck in für dein rechte seytenn vnd schreyt mit deinem rechtenn füess hinder seinenn rechtn vnnd far im mit dem recht[e]n arm in sein tenncke seytenn vnd würff in vber dein rechte huff
 
| <br/>
 
'''[125r]''' <span class="red">Item</span> Begrieff Im Sin rechte hant mit den beÿde~ henden vnd zuck yn auff die rechte syten vñ schritt mit dine~ rechte~ fuß hinder siner rechten vnd far im mit <del>s</del> dem rechte~ arm In syn lincke siten vnd wurff yn vber syn rechte huff ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item begrÿff im sin lincke hand mitt baiden henden vñ zeüch in vff din rechte sÿtten vnd '''[82r]''' schrÿt mitt dine~ rechte~ fu°ß hinde~ sin rechten / vñ far im mitt dem rechten arm In sin lincke sÿtten vñ würff in über dein recht~ fu°ß ~~:•~~:~
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ein ringen'''
 
Begreif im sein rechte hannt, mit beden hennden, unnd Druckh in auf dein rechte seiten, Unnd schreit mit deinem '''[144r]''' deinem rechtn fueß, hinter seinen rechten, unnd far mit dem rechten arm in sein lincke seitn, Unnd Wurf in yber dein rechte huf, <u>wie hie ge</u>:
 
 
|  
 
|  
| '''[123r] Aber ainn Rinngen '''
 
'''Item begreyff Im sein''' Rechten hannd mit deinnen baiden hennden vnnd zuckh In auf die rechten seitten. vnnd schreit mit deinnem Rechten fuosz hinnder seinnen rechten vnnd far Im mit dem rechten arm Inn sein linncken seitten vnnd wirff In vber dein rechte huff
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|56
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|5|lbl=114r.5}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| {{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|5|lbl=106v.5}}
When someone goes with both hands under your arms, reach downards with your arms from the outside under his elbows and clasp your hands thogether. Forcefully lift his arms up and break them.
+
|
| <br/>
+
|  
Wenn dir ainer mit seine~ paydenn arme~ wil varn vndt° day~ payd arm aussñ vnder sein elbogenn vnd sleuß dey~ arm czu sam vndt° sein elbogñ vnd heb mit sterck vber sich vnd prich Im dye arm
+
|
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125v.jpg|2|lbl=125v.2}}
Wenn dir einer mit seinen paiden armen fert vnder dein paide arm~ So far von oben nÿder mit deinen armen aussen vnder sein elpogen vnd schleus dein arm~ zu° sam~en vnder seinen elpogen vñ heb mit sterck vbersich vñ prich im die arm~
+
|
| '''Aber eins ~'''
+
{{section|Page:MS Dresd.C.487 082r.png|2|lbl=82r.2|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 082v.png|1|lbl=82v.1|p=1}}
Item Wann dir einer mit seinen beden armen will farn vntter dein bede arme So far von obe~ nider mit deinen beden armen aussen vntter sein elenpogen / vnd sleuß dein arm zusam~en vntter sein elenpogen vnd heb mit sterck übersich vnd prich Im die arm ~
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|5|lbl=72v.5}}
| <br/>
+
|
wenn dir ainer wil far[e]nn mit paiden armen vber dein paid arm so far von obenn nyder mit deinen paiden armen ausenn vnder seinen elpogenn vnnd schlach dein arm zw samen vnder seinem elpogenn vnd heb mit sterck vbersich vnnd prich im die arm
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 145v.jpg|2|lbl=145v.2}}
| <br/>
+
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96b.png|2|lbl=96b-2}}
<span class="red">Item</span> Wan dir eyner mit synen beyden armen Wil faren vnder din bede arm So far von obenn nider mit dinen beyden armen aussen vnderr syn elnbgen vnd heb mit sterck vbersich vnd pruch Im die arm ~
+
|
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
+
|  
It~ wann dir aber aine~ mitt baiden arme~ will vnder faren vnder dine baid arm So far von oben nider mitt dine~ baide~ armen vssen vnder sin elnboge~ vnd schlüsß din arm zesamen vnder sin elnboge~ vñ heb mitt störcke übersich vñ brich im die/arm
+
|
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> / Wen dir ainer mit seine~ paidñ arme~ wil farñ vndter dein paide arm~ / sof far von oben nÿder mit deine~ paidñ armen aussen vndter sein elpogñ vnd schleuß dein arm zu samen / vnd hib dich mit sterck vbersich / vnd prich im die arm~ /
 
| '''[144v] Ein Rinngen:~'''
 
Wenn dir einer mit seinen beidn armen fert under deinne bed arm, so var von oben nider mit deinen armen, aussen unnder sein elbogen, Unnd schleuß deine arm zusamen, unnder seinen elbogen, Unnd heb mit sterckh ybersich, <u>unnd brich im die arm</u>, Wie <u>hie gemalt</u> ist,
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainns'''
 
'''Item wann dir ainner''' Mit seinnen baiden armen will faren vnnder deinne baide Arm. so far. vonn oben wider. mit deinnen baiden armen aussen. vnnder seinnen Elennpogen. vnnd schleusz dem arm zu. seinnem vnnder seinn elenpogen. vnnd heb mit sterckh vbersich vnnd prich Im den Arm.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main image|57
| '''<span class="red">[Note:]</span>'''
+
| [[File:MS Germ.Quart.2020 146r.jpg|400x400px|center]]
When he has his arms under yours you can also strike him in the throat and push him back.
+
|
| <br/>
+
|  
It~ och magstu im in die kel fallen vñ in zu° ruck trucken ~~ ~
+
|
| <br/>
+
|  
Auch magstu im fallen in die kel wenn er die arm~ vnden hat vñ zu° ruck druckñ
+
|
| <br/>
+
|  
Item Auch magstu Im fallen In die kelen vnd Im zu dem ruck drucken ~
+
|
| <br/>
+
|  
auch magstu im vallenn jn die chel vnnd in zw ruck druckenn
+
|
| <br/>
+
|  
Itm~ auch machstu Im vallen in die kellen vnd in zu ruck trucken
+
{{section|Page:MS Germ.Quart.2020 145v.jpg|3|lbl=145v.3|p=1}} {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 146r.jpg|1|lbl=146r.1|p=1}}
| <br/>
+
|  
It~ och magstu im in die kel fallen vñ in zu° ruck trucken ~~
+
|
| <br/>
+
|  
<span class="red">Item</span> auch magstu im fallñ in die keel vnd in zu ruck trucken /
+
|  
| '''Nota'''
 
Auch magstu im vallen ine die kell, wenn er die arm unndn hat, unnd zu ruckh drucken,
 
 
|  
 
|  
| Auch magstu Im fallen Inn die Kelen vnnd zu Ruckh trucken
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|58
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><br/></p>
When someone holds you with his arms under yours you can grab him by the thorat or chin above and twist his neck back. Or you must reach with your arms under his arms.
+
 
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|6|lbl=114r.6}}
 +
|
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 106v.jpg|6|lbl=106v.6|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|1|lbl=107r.1|p=1}}
 +
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|9|lbl=124v.9}}
 +
| <p><small>[58r.6] [58v.1]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 125v.jpg|3|lbl=125v.3}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 082v.png|2|lbl=82v.2}}
 +
|
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.341 072v.jpg|6|lbl=72v.6|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|1|lbl=73r.1|p=1}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 146v.jpg|1|lbl=146v.1}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96b.png|3|lbl=96b-3}}
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
| '''[106v] <span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Wenn du vnden pist mit den armen So magstu in oben fassen pey der kel oder peÿ den kinpacken vnd ÿm den hals wol vber den ruck prechen oder du müest wol mit deinen armen durch sein arm~ farñ <span class="red">~</span>
 
| '''[94v] Aber ein Ringen ~'''
 
Item Wann du vnden pist mit den armen So magstu In oben fassen bej der kel oder pej dem kinpacken vnd Im den hals wol über ruck prechen Aber du must wol mit den armen durch sein arm faren ~
 
| <br/>
 
Wenn dw vndenn pist mit deinen armenn so magstu in obenn vassenn bey der chel oder bey dem chinpacken vnnd im den hals wol vber denn ruck druckenn oder brechenn oder dw magst wolmit deinen armen durch die sein farnn
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Wan du vnten bist mit den Armen So magstu In obenn vassen by der kellenn oder by dem kinbacken vnd Im den hals wol vber ruck brechen Aber du müst wol mit den armen durch syn arm varenn
 
| '''[82v] <span class="red">Item aber ain ringen</span>'''
 
It~ wann du vnden bist mitt dine~ armen So magst du in oben fassen bÿ der kelen oder bÿ dem kÿnbacken vñ im den halß wol <del>uibe</del> über den ru~cken brechen Ode~ du mu°st wol mitt dine~ armen durch sin arm faren ~~:•
 
| '''[72v] <span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wen du vndtñ pist<sup> gefast </sup>mit seine~ arm~ / so magstu in oben fassen pey der keel / oder peÿ dem kinpacken / vnd den hals im wol vber denn ruck prechñ / oder du must wol mit deinen arme~ durch sein arm~ farñ /
 
| aber
 
Wann du unndn bist mit den armen so magst in oben fassn beyr kell, oder beym kinpacken, und im den halß woll yber den ruckn brechen, oder du must wol mit deinen armen, durch sein arm faren,
 
 
|  
 
|  
| '''[123v] Aber ainn Rinngen'''
 
'''Item wann du vnnden''' Bist. mit den armen so magstu In oben fassen bey der keelen oder bey dem kinpacken. vnnd Im den hals wol vberruckh prechen. Aber du must wol. mit den armen. durch seine arm farn.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|59
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|2|lbl=107r.2}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|10|lbl=124v.10}}
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
+
| <p><small>[58v.2]</small></p>
Item bist du mitt denn lincken arm vnder So fall im mitt dem rechten in die kel vñ schrÿtt mitt dem lincken fu°ß hinde~sich vnd truck in dar über bÿ dem halß
+
| {{section|Page:MS M.I.29 125v.jpg|4|lbl=125v.4}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 082v.png|3|lbl=82v.3}}
Pistu mit dem tenckenn arm vntñ so val Im mit dem rechtñ In dye chel vnd schreÿt mit seine~ tenckñ fueß hind° sein den rechtñ vnd druck In dar vber pey dem hals...
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|2|lbl=73r.2}}
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
|  
Pistu mit dem lincken arm~ vnden so fal ÿm mit dem rechten in die kel vnd schreit mit dem lincken fuess hinder sein rechten vñ druck in peÿ dem hals dar vber <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 146v.jpg|2|lbl=146v.2}}
| '''Aber eins'''
+
|  
Item pistu mit dem lincken arm vnden so fall Im mit der recht’ In die kelen Vnd schreitt mit dem lincken fuß hintter seinen rechten vnd druck In darüber bej dem hals ~
+
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96b.png|4|lbl=96b-4|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97a.png|1|lbl=97a-1|p=1}}
| <br/>
+
|
wenn dw mit deinem tenncken arm vndenn pist so val im mit dem recht[e]n in die chel vnnd schreyt mit deinem rechtenn fuess hinder seinen rechtn vnnd druck in vber bey dem hals
+
|  
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
+
|
<span class="red">Item</span> Bistu mit dem lincken arm vnten so vall Im mit der rechten In die kellen vnd schritt mit dinem lincken fuß hinder sinen rechten vnd truck In dar vber by dem hals
+
|  
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
If you have your left arm under, grab him by the throat with your right hand, step with your left leg behind his right leg and push him over it.
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> pistu mit dem lincken arm~ vndteñ / so fall im mit dem rechtñ in die keel / vnd schreitt mit dem linckñ fueß hindter sein rechtñ / vnd druch in darvber peÿ de~ hals
 
| '''[145r] ein Ringen ~~'''
 
Bistu mit dem lincken arm unnden, so vall im mit dem rechten in die kell, unnd schreidt mit dem lincken vueß hinnter seinen rechten, Unnd druckh in bey dem halß daryber <u>wie hie gemalt</u>,
 
 
|  
 
|  
| '''Aber ainns'''
 
'''Item bistu mit D'''em linncken arm vnnden so fall Im mit der rechten Inn die Keelen. vnnd schreit mit dem linncken fuosz hinnder seinnen Rechten vnnd truckh In vberbey dem hals so muosz Er fallen.
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|60
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|7|lbl=114r.7}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|3|lbl=107r.3}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|11|lbl=124v.11}}
| Throw him over your leg on both sides.
+
| <p><small>[58v.3]</small></p>
| ...vnd wurff In auß dem fueß czu peydñ seÿtñ
+
| {{section|Page:MS M.I.29 126r.jpg|1|lbl=126r.1}}
| Item würf in aus dem fuess zu° paidñ seittñ
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 083r.png|1|lbl=83r.1}}
| Item würff In auß dem fusß zu beiden seitten
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|3|lbl=73r.3}}
 +
|
 +
|
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97a.png|2|lbl=97a-2}}
 +
|
 +
|
 +
|  
 +
|  
 
|  
 
|  
| Item wurff In Auss dem fuß zu° beydenn sytenn
 
| It~ wirff in vff den fu°ß zuo baiden sÿtten ~~:~
 
| Itm~ / Wirff in auß dein fues zu paidñ seÿttñ
 
| Item wurf in aus dem fueß zu baidn seitn,
 
 
|  
 
|  
| oder wirff In ausz dem fuosz zu baiden seiten
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|61
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|4|lbl=107r.4}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|12|lbl=124v.12}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[58v.4]</small></p>
When you reach with both of your arms under his and he is light enough so that you can lift him, clasp your hadns firmly together behind his back, lift him up to your left side and turn with him. When you have turned, drop him down on your knee and break his back.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 126r.jpg|2|lbl=126r.2}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 083r.png|2|lbl=83r.2}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|4|lbl=73r.4}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 146v.jpg|3|lbl=146v.3}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97a.png|3|lbl=97a-3}}
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Wenn du eine~ mit paiden armen durch sein arm~ gefarñ pist vñ ist er also gering das du in wol erhebñ magst so fass in in der mitt vnd schleus dein hend fast zu same~ vñ heb in auf dein lincke seittñ vnd drä dich mit ÿm vmb vnd weñ du dich mit im eins vmb gedrät hast so stos in nÿder auf die knÿe vnd prich ÿm den ruck zu dir <span class="red">~</span>
 
| '''Aber ein ringen'''
 
Item wann du einem mit beden
 
| <br/>
 
wenn dw mit ainem mit baidenn armen durch sein arm gefarnn pist vnnd ist er also ring als dw pist oder ringer so vass in in der mitt vnd sleus dein hennd vast zw samen auf deinem ruck vnd heb in auf dein tenncke seytenn vnd wenn dw dich ains vmb getrat hast so stos in nyder auf die chnye vnnd prich im den ruck zw dir
 
| <br/>
 
'''[125v]''' <span class="red">Item Wan</span> du eine~ mit beyden Arme~ gevare~ bist dur sin arm vnd ist er also gering Also du bist oder geringe~ So faß in in der mitten vnd schluß din hende veste zu samen Auff siner rechten vnd heb In auff vnd dree dich vmb Auff din lincke siten vnd wan du dich eins vmb gedrehett hast So stos In nÿder vff die knye vnd prich im den ru<sup>e</sup>cke~ <del>stee</del> zu dir ~
 
| '''[83r] <span class="red">Aber ain Ringen </span>'''
 
Item wann du ainem mitt baid~ armen durch sin arm gefare~ bist vñ ist er also gering alß du/bist oder ringer So fass in In der mitte vñ schlüß dine hend fast zu° samen vff <del>sÿ</del> sine~ rucken vñ heb in vff die <del>In</del> lincke sÿtte~ vnnd weñ du dich aines vmb getrawst So stoß in nide~ vff die knÿ vñ brich im den ruck zu° dir ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wen du ainem mit paiden arme~ durch sein arm~ gefarñ pist / ist Er als gering als du pist / oder geringer / so faß in in der mitte / vnd schleus dein hendt zu same~ auff seinen ruck / vnd heb in auff dein lincke seÿttñ / vnd wen du dich ains vmb gedreet hast / so stos in nÿder auff die knye / vnd prich im den ruck zu dir /
 
| '''[145v] Ein ringen aus der mith'''
 
Wenn du einem mit beden armen durch sein arm gefarn bist, Unnd ist er also gerinng, daß du in wol er heben magst, so fasß in bey der mitt Unnd schleuß dein hennt fasst zusamen, unnd heb in auf dein linnckhe seittn, Unnd dra dich mit im umb, und wenn du dich ainnß mit im umb gedrat hast, so stoß in nider auf die knie, unnd brich im den ruckh zu dir,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,494: Line 1,847:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|62
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114r.jpg|8|lbl=114r.8}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|5|lbl=107r.5}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|13|lbl=124v.13}}
| '''<span class="red">This is how you counter it</span>'''
+
| <p><small>[58v.5]</small></p>
When someone presses you onto himself, place your elbow onto his thorat or onto his chest and push him away from you so that your left leg will be placed behind.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 126r.jpg|3|lbl=126r.3}}
| <br/>
+
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 083r.png|3|lbl=83r.3}}
Wann dich ayner czu Im truckt so secz Im den elbogñ an dÿ chel oder an dy prust vnd truck in võ dir zu plente~ das deiner tenckr~ fueß ze ruck stee
+
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|5|lbl=73r.5}}
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
+
|
Wenn dich einer zu° Im druckt so setz ÿm den elpogen an die kel oder an die prust vnd druck In von dir zabe vnd das dein lincker fues zu° ruck stee <span class="red">~</span>
+
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 147r.jpg|1|lbl=147r.1}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97a.png|4|lbl=97a-4}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Ein bruch</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Also prich dz Wan dich eyner zu Im truck So setz Im den elnboge~ in die kelle oder Auff die brust vnd truck In von dir vnd dz din lincker fuß zu ru<sup>e</sup>ck stee
 
| '''<span class="red">Ain bruch in dem Ringen</span>'''
 
Item also brich dz Wann dich aine~ zu° im truckt So secz die elnboge~ in kel oder in die bru~st vñ truck in von dir zu°behent vnnd '''[83v]''' daß din lincker fu°ß zu° ruck stee ~
 
| '''<span class="red">Also prich das</span>'''
 
<span class="red">Item~</span> / Wen dich ainer zu im druckt / so setz im den elpogñ an die kel / oder an die prust / vnd truck in von dir zabelnde / vnd das dein lincke fues zu ruck stee /
 
| '''.Bruch.'''
 
Wenn dich einr fast unnd also zu im druckht, so setz im den elbogen an die kell, oder an die brust, und druckh in von dir zabe, Unnd daß dein lincker vuß zu ruckh stee,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,519: Line 1,873:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|63
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS Chart.A.558 114v.jpg|1|lbl=114v.1}}
 +
| {{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|6|lbl=107r.6}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|14|lbl=124v.14}}
 +
| <p><small>[58v.6]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 126r.jpg|4|lbl=126r.4}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.487 083v.png|1|lbl=83v.1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073r.jpg|6|lbl=73r.6}}
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 147r.jpg|2|lbl=147r.2}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97a.png|5|lbl=97a-5|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97b.png|1|lbl=97b-1|p=1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,529: Line 1,897:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''Ringen: aus dem durchgeen'''
 
Erwisch im sein rechte mit deinr linckhen hannt unnd draß auf dein linckh seitn, unnd gee im durch mit deinem haubt, unnd trit mit der rechtn fueß mit, und gewin im den rucken an, Und buckh dich, und erwisch<sup> unt anlob </sup>ime mit deinen rechtn hant, sein linckß bain '''[146r]''' bain, und zeuch in woll heryber mit der hant do du in erstlich gefast, und in dem bucken wirf in yber dein ruckh, <u>wie hie gemalt</u>, mit sollichem fassen magst ain hintragen,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main|64
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|15|lbl=124v.15}}
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><small>[58v.7] [59r.1]</small></p>
When someone wants to go with his head under your arm and seeks to throw you over his back use the arm to grasp his neck firmly and press him to yourself. Lean with your chest onto him from above and use all of your weight to push him down.
+
|
| <br/>
+
{{section|Page:MS M.I.29 126r.jpg|5|lbl=126r.5|p=1}} {{section|Page:MS M.I.29 126v.jpg|1|lbl=126v.1|p=1}}
Wenn die einer mit dem I heubt durch varen wil vñ wil dich vber seine~ ruck werffñ vach In mit dem selbigñ arm pey dem hals vnd truck In vast czu dir vnd leg dich mit der prust obm~ auff In vnd swar dich nyder
+
|
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
|
Item wenn dir ein° mit seine~ haubt durch den arm~ farñ wil vnd wil dich vber sein ruck werffen fach in mit dem selbigen arm~ peÿ dem hals vnd druck in fast zw° dir '''[107r]''' vnd leg dich mit der prust oben auf in vnd swär dich nÿder <span class="red">~</span>
+
|  
 +
|
 +
|  
 +
|
 
|  
 
|  
| <br/>
 
'''X''' wenn dir ainer mit dem haubt durch die arm farenn wil vnd wil dich vber sein ruck werffenn vach in mit dem selbigenn arm bey dem hals vnnd druck jn vast zw dir vnnd leg dich mit der prüst obenn auf in vnnd swär dich nyder
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wan dir eÿner mit dem haupt durch den arme varen will vnd wil dich vber seyn ruck werffenn so fach In mitt dem selbigenn arme bÿ dem hals vnd truck In vast zu dir vnd leg dich mit der brust oben vff In Vnd Swere dich nÿder ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item wan dir ainer mitt dem haupt durch din arm fare~ will vñ will dich über sin recht werffen / fach in mitt dine~ arm bÿ dem halß vñ truck in fast zu° dir vñ leg dich mitt der brust oben vff <del>l</del> in vñ schwer dich nider ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
<span class="red">Itm~</span> / Wen dir ainer mit seine~ haubt durch den arm~ '''[73r]''' farn wil / vnd wil dich vber sein ruck werffñ / fach in mit dem selbigñ arm~ peÿ dem hals / vnd truck in vast zu dir / vnd leg dich mit der prust oben auff in vnd schwer dich nÿder /
 
| '''[146v] Bruch widerß durchgeen ~~'''
 
Wenn dir einr mit dem haubt, durch den arm farn will unnd will dich yber sein rucken werffen, so fach in mit deinem selben arm oder ygsn an dem kopf, oder halß, und druckh in vast zu dir, und leg dich mit der bruste oben auf in, undschwer dich wider,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,562: Line 1,925:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|65
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
+
| <p><br/></p>
If someone grabs you firmly from behind when you have turned your back to him and you have your arms above his, quickly duck and lean forward to throw him over your head. Or use your hand to grab his leg below.
+
 
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114v.jpg|2|lbl=114v.2}}
 +
|
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
+
| <p><br/></p>
Item ob dich einer hinden begreift wenn du Im hast den ruck zu° gewant vnd het dich gefast in sein arm~ vnd oben vber sein arm~ so puck dich behendigklich fur dich vnd würf in vber das haubt Oder fach in nÿden mit ein° hant peÿ eine~ pain <span class="red">~</span>
+
 
 +
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|16|lbl=124v.16}}
 +
| <p><small>[59r.2]</small></p>
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 126v.jpg|2|lbl=126v.2}}
 
|  
 
|  
| <br/>
 
wenn dich ainer begriff hindenn wenn dw im hast denn ruck zw gewännt vnd hett dich geuast in sein arm vnd obenn vber sein arm so puck dich behenndichleichenn fur dich vnnd würff in vber das haubt oder fach in vndenn mit einer hannd bey dem pain
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich eÿner hinden begriffett wan du Im den rucken zu gewantt vnd hat dich gefassett In dyn arm vnd obenn vß syne~ arm So bu°ck dich behendeglichen fur dich vnd wurff In vber dz hauppt oder vahe In nyede~ by eyne~ hant <del>h</del> bÿ eynem peyn ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item ob dich ainer begrifft wann du im den rucken zu° haust keret oder gewendt vnd hept dich fast In sin arm So brauch dich behend fürdich vñ wirff in über daß hau~pt Oder fach in vnden bÿ aine<del>m arm</del> hand niden bÿ aine~ bain ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen /</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Ob dich ainer hindtñ begreifft / wen du im hast den ruck zu gewandt / vnd hebt dich vast in sein armeñ / vnd obñ vber sein arm~ / so puck dich behentlich fur dich / vnd wurff in vber das haupt / oder fach in nÿden mit einer hant pey eine~ pain /
 
| '''ein ringen'''
 
Ob dich einr hintn begreiff wenn du im hast den rucken gewennt, und het dich gefasst in sein arm und oben yber sein arm, so buckh dich behenndickhlich vir dich und wirf in oben yber daß haubt, in selchm magst in auch mit einr hannt bey einem bain fassen nidn, fasst dich einr beym
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,586: Line 1,945:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
If someone grabs you from behind with his hands under yours and if his palms are open, grab one of his fingers and he will have to let you go.
 
| <br/>
 
Hat er dich aber hintñ geuast vnd hat sein arm vnd° seine~ arme~ vnd hatt er dy hent offenn so pgreiff In bey eine~ vingr~ <sup>so</sup> mu<sup>e</sup>ß er dich laßenn
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Item hat er dich aber hinden gefast vnd hat seinen arm~ vnter deinen arm~ vnd hat er die hendt offen So begreif in peÿ einem finger so mues er dich lassen gen <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
wenn dich ainer hat geuast vnnd hat seinen arm vnder deinem arm vnnd hat er die hennd offen so begreyff in bey einem finger so mues er dich lassenn
 
| '''[126r] <span class="red">Aber ein Ringen</span>'''
 
<span class="red">Item</span> hat er Aber dich h (!) hinde~ gefassett vnd Hat syne~ arm vnten vnd hatt er die hend offenn So begriff yn by eynem finger So muß er dich loßenn genn ~
 
| '''[84r] <span class="red">Aber ain ringen </span>'''
 
Item hat er dich hinde~ gefasst vnd hat sinen arm vnder dinem arm vñ hatt er die hendoffen So begriff im ain finger So mu°ß er dich laussen ~~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Itm~ hat er dich aber hindtñ gefast / vnd hat seine~ arm~ vndter dem deinen arm~ / vnd er hat die hendt offen / so begreiff in peÿ eine~ finger so muß er dich lassen
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,608: Line 1,951:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
 +
 +
{{Ott row main image|66
 +
| [[File:MS Germ.Quart.2020 147v.jpg|400x400px|center]]
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS Chart.A.558 114v.jpg|3|lbl=114v.3}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.44.A.8 107r.jpg|7|lbl=107r.7|p=1}} {{section|Page:Cod.44.A.8 107v.jpg|1|lbl=107v.1|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
  
|-
+
{{section|Page:MS KK5126 124v.jpg|17|lbl=124v.17}}
| '''<span class="red">[The collar]</span>'''
+
| <p><small>[59r.3]</small></p>
If someone grabs you by the collar from the front and holds you firmly, go with your head under his arm and he will let you go. Or you can grab him by his thumb, which is also good.
+
| {{section|Page:MS M.I.29 126v.jpg|3|lbl=126v.3}}
 +
|
 +
{{section|Page:MS Dresd.C.487 083v.png|2|lbl=83v.2|p=1}} {{section|Page:MS Dresd.C.487 084r.png|1|lbl=84r.1|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073v.jpg|1|lbl=73v.1}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 147r.jpg|3|lbl=147r.3}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97b.png|2|lbl=97b-2}}
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Item ob dich einer vorñ peÿ dem goller fast mit einer hant vnd helt dich fest so wendt dich vnden durch sein arm~ mit dem haupt so lest er dich Oder magstu Im den daume~ begreiffen das ist auch gu°t <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Wenn dich ainer vornn bey dem gollier vast vnnd helt dich vest mit einer hannd so wennd dich vnndenn durch seinenn arm mit dem hawbt so lät er dich oder magstu im denn daumen begreyffenn das ist auch guet
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich eyner vornen by dem koller vassett mit eyner hantt vnd helt die vast So wend dich vnten durch sin arm mit dem haupt So loest er dich oder machstu Im den arm begriffen daß ist auch gütt ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item ob dich aine~ bÿ dem golle~ fasst mitt aine~ hand vñ halt dich fast So wend dich hinde~ durch sine~ arm mitt dem hau~pt So lausst/er dich/ode~ magst du in den da vngefär begrÿffen daß ist auch gu°t ~~
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich ainer vorñ peÿ dem goller fast / mit ainer hant / vnd helt dich fest / so went dich vndtñ durch sein arm~ mit dem haubt / so lest er dich / oder magstu im den dawme~ pegreiffñ das ist auch guet /
 
| '''Gloller'''
 
Ob dich einer vorn bey dem gotter fast, mit einer hannt, und helt dich vest, so wennt dich unnden durch sein arm, mit dem haubt so lest er dich, Oder treib daß abnemen Wie du in erstn tail vom ringen gemalt sichst am .3. plat,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,634: Line 1,980:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|67
| '''<span class="red">If someone grabs you by the collar from behind</span>'''
+
|  
Turn towards him and go with your head under his arm. This is how you shall break free.
+
|
| Vast dich aÿner hintñ beÿ dem goller
+
|  
so went dich gege~ Im mit dem hewbt vndenn durch sein arm so wirstu ledig etc
+
|  
| Item fast dich einer hinden peÿ dem goller
 
so went dich gegen im mit dem haupt vnden durch sein arm~ so wirstu ledig <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| Vast dich ainer hintn bey dem gollier
 
wenndt dich gegn inn mit dem hawbt vnden durch sein arm[en] so latt er dich
 
| <span class="red">Item</span> Vasset dich eyner hinden by dem goller
 
So wende dich gegenn Im mit dem haupt vnd durch sin arm So wurstu ledig ~
 
| Item fasst dich aine~ hinden bÿ dem goller
 
wend dich mitt dem hau~pt vnden durch sin arm So wirst du ledig ~~
 
| <span class="red">Itm~</span> Fast dich ainer hindtñ peÿ dem goller /
 
wend dich gegeñ im mit dem haubt vndteñ durch sein arm~ so pist ledig /
 
| '''[147r] Fasst dich einer hinden bey dem Goller'''
 
Wennt dich gegen im, mitdem haubt, unden durch sein arm, so wurfstu ledig,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,658: Line 1,993:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 97b.png|3|lbl=97b-3|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 98a.png|1|lbl=98a-1|p=1}}
 
|  
 
|  
 
|-
 
| '''<span class="red">[Another wrestling]</span>'''
 
If someone grabs you by the chest with both hands, thrust his right elbow upwards, turn, reach with your arm under his and seize a hold of him across the body.
 
| <br/>
 
'''[114v]''' Ob dich ainer vest vast pey pey [!] dñ henten vor der prust so stoeß im den rechtñ elboge~ auff vnd dree dich durch vnd vach In Inder wuechst
 
| <br/>
 
Item ob dich einer fast mit paiden henden für der prust so stos Im den rechtñ elpogen auf vnd drä dich <del>vmb</del> durch vnd vach In in der wüst <span class="red">~</span>
 
 
|  
 
|  
| <br/>
 
wenn dich ainer vast mit paidenn hennd[e]n vor der prust so stos im denn rechtenn elpog[e]n auf vnnd trä dich durch vnd fach in in der wüest
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich eÿner mit beÿdenn henden vassett vor der brust So stos Im den rechte~ elnbogenn vff vnd dree dich durch vnd vast In In der wueste ~
 
| '''[84v] <span class="red">Aber ain Ringen</span>'''
 
Item ob dich ainer <del>fast</del> fasst mitt baiden henden vor der brust So stoß im den rechten elnboge~ vff vnd truck dich durch vñ faß in In der waiche ~
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Ob dich ainer fast mit paidñ hendtñ vor der prust / so stos im den rechtñ elpogñ auff / vnd dree dich durch / vnd fach in in der wust
 
| <br/>
 
Fasst dich einer mit beden hennden fur der Brust, So stoß im den rechten elbogen auf, Und dra dich durch und fach inn der wuest,
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,684: Line 2,002:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-
+
{{Ott row main|68
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| <br/>
 
wenn dich ainer hat geuast bey denn armenn vnd er dich wider vnd er hat dir begriffenn dein tenncke hannd mit seiner dencken vnd wil dir mit seiner rechtn hannd das gewicht nemen bey dem tenncken elpogenn stösst er dir denn elpogenn hoch auf so wend dein haubt durch dein tenncken arm vnd far ain mit deiner rechtenn hand vnder seinen tennckenn arm jn die wüest vnd spring mit dem recht[e]n fuess hinder seinen tenncken vnd wurff in vber dein rechte hüff
 
| '''<span class="red">Aber ein Ringenn</span>'''
 
<span class="red">Item</span> hastu eyne~ gefassett bÿ den armen vnd er dich wider vnd er hat dir begriffen din lincke hant mit siner lincken vnd wil dir mit sÿner rechtenn hant daß gewyecht nemen by dem linckenn elnbogen Stoßt er dir den '''[126v]''' elnbogen hoch vff So wind din haupt durch den linckenn arm vnd var Im mit diner rechte~ hant vnder sin lincken arm in die wueste vnd spring mit dinem rechten fuß hinderr sinen rechten fuß vnd wurff In vber deyn reche hu<sup>e</sup>fft ~
 
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 98a.png|2|lbl=98a-2}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,703: Line 2,023:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
}}
  
|-  
+
{{Ott row main|69
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| {{section|Page:MS M.I.29 126v.jpg|4|lbl=126v.4}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.341 073v.jpg|2|lbl=73v.2}}
 +
|
 +
| {{section|Page:MS Germ.Quart.2020 147r.jpg|4|lbl=147r.4}}
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 101a.png|2|lbl=101a-2}}
 +
|
 
|  
 
|  
| <br/>
 
Wenn du dein hawpt durch deine~ tencken arm gewend hast so begreiff Im ain pain mit der rechtñ hant vnd ruck in nach dir
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| <br/>
 
wenn dw dein haubt durch deinen tencken arm gewennt hast so begreyff im ein pain mit der rechtenn hannd vnd ruck in nach dir
 
| '''<span class="red">Ein anders</span>'''
 
<span class="red">Item</span> Wan du din haupt durch deyn linckenn arme gewendest So begriff Im eyn peyn mit der rechte~ hant vnd ruck In nach dir ~
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
}}
 +
 +
</table>
 +
</div>
 +
 +
<h3 style="display: none;> 16th century poetic rendering </h3>
 +
<div id="poem" style="background:transparent; clear:both; font-weight:normal; padding:3px; text-align:left; width:0em; min-width:0em;">
 +
<table class="master sortable" style="clear:right;">
 +
<tr>
 +
<th id="PoemAcutt0"><p>{{rating|C}} (2016)<br/>by [[Jay Acutt]]</p></th>
 +
<th id="PoemWassmannsdorff0"><p>[[Wassmannsdorff's Fechtbuch|Wassmannsdorff Version]] (1539){{edit index|Wassmannsdorff's Fechtbuch}}<br/>Transcribed by [[Karl Wassmannsdorff]] and [[Jay Acutt]]</p></th>
 +
</tr>
 +
 +
{{Ott row poem|1
 
|  
 
|  
 +
{{paget|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch|93a|png|p=1}}<br/>{{paget|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch|93b|png|p=1}}<br/>{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94a.png|1|lbl=94a|p=1}}
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|2
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94a.png|2e|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94b.png|1|lbl=94b|p=1}}<ref>Compare play 50.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|3
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 94b.png|2e|lbl=-|p=1}}<br/>{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95a.png|1e|lbl=95a|p=1}}<ref>Compare play 51.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|4
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95a.png|2e|lbl=-}}
 +
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95b.png|1|lbl=95b|p=1}}<ref>Compare play 52.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|5
 +
| {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 95b.png|2e|lbl=-}}
 +
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|1|lbl=96a|p=1}}<ref>Compare play 53.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|6
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|2|lbl=-|p=1}}<ref>Compare play 54.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|7
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96a.png|3e|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 96b.png|1|lbl=96b|p=1}}<ref>Compare play 55.</ref>
 +
}}
 +
 +
{{Ott row poem|8
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 100b.png|2|lbl=-|p=1}}<br/>{{section|Page:Wassmannsdorff's Fechtbuch 101a.png|1|lbl=101a|p=1}}
 +
}}
 +
 +
</table>
 +
</div>
 +
 +
<!--{{master begin
 +
| title = Other teachings related to Ott
 +
| width = 210em
 +
}}
 +
{| class="master" style="clear:right;"
 +
|-
 +
! <p>{{rating|start}}<br/>by [[Per Magnus Haaland]]</p>
 +
! <p>[[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|Glasgow Version Ⅱ]] (1533){{edit index|Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)}}<br/>Transcribed by [[Michael Chidester]]</p>
 +
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Dresden (Mair) Version]] (1540s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (MS Dresd.C.94)}}<br/>Transcribed by [[Pierre-Henry Bas]]</p>
 +
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) German Version]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>Transcribed by [[Nicole&nbsp;Brynes]], [[Rebecca&nbsp;Garber]], [[Mark&nbsp;Millman]]</p>
 +
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Munich (Mair) Version]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393 I)}}<br/>Transcription open for editing</p>
 +
! <p>[[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) Latin Version]] (1550s){{edit index|Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)}}<br/>Transcribed by [[Kendra&nbsp;Brown]], [[Rebecca&nbsp;Garber]]</p>
 +
! <p>[[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Version Ⅰ]] (1556){{edit index|Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)}}<br/>Transcribed by [[Per Magnus Haaland]]</p>
  
 
|-  
 
|-  
| '''<span class="red">Another wrestling</span>'''
 
When you grab someone with your left hand by the muscle of his right arm and you push it back: if he shoots his right arm from the outside across your left arm and presses your hand onto his chest with strength, hit his right side with the elbow of the same arm that is being pressed. Duck, spring with your left leg behind his right leg, use your right hand to grab him by the bending of his knee and throw him to the ground.
 
| <br/>
 
Wenn du eine~ hast gefast mit deiner tenckenn hant in der mauß seines rechtñ arms vnd drucks in da mit ze ruck wann er dir dan obm~ velt mit deine~ rechtñ arm võ aussm~ vber sein tencke hant vnd truckt dir dein hendt vast am sein prust so var Im mit dem selbñ elbogñ in sey~ rechtew seyten vnd<sup> senck </sup>dich nyder vnd spring mit deine~ tenckenn fueß hinder den rechtñ fueß vnd greyff Im mit der te~ckenn hant in sein knyepug vnd wirff In von dir etc
 
| '''<span class="red">Aber ein ringen</span>'''
 
Wenn du einen hast gefast mit dein° lincken hant in der maus seins rechten arm~s vnd druckst in do mit zu° ruck felt er dir denn vber mit dem rechtñ arm~ von aussen vber dein lincke hant vnd druckt dir dein hant fast an sein prust so far Im mit dem selben '''[107v]''' elpogen in sein rechte seitten vnd senck dich nyder vnd spring mit dem lincken füess hinder sein rechten vnd greif im mit der rechten hant in sein knÿpüg vnd wirf in für dir nÿder
 
|
 
| <br/>
 
wenn dw ainen hast geuast mit deiner tennckenn hand inder maus seins rechtn arms vnd druck in do mit zw ruck vnd er dir dann vberfelt mit dem rechtenn arm von aussen vber dein tenncke hand vnd druckt dir dein hand vast an sein prust so far im mit dem selbn elpogenn in sein rechte seytenn vnd senck dich nyd[er] vnd spring mit deinem tencken fuess hinder seinen rechten vnnd greyff im mit der rechtenn hand jn sein chnyepug vnnd wurff in vonn dier [etc]
 
| <br/>
 
<span class="red">Item</span> Wan du eyne~ gefasset hast mit diner lincken hant In der massen sins rechten armes vnd truck In do mit vnd ruck vngern wan er dir vber fellett mit dem rechte~ arm von aussen vber din lincke hant vnd truck dir din hant vast An sin brust So far Im mit dem selbenn elnboge~ in sin rechte syten vnd senck dich nÿder vnd spring mit dyne~ lincke~ fuß hinder sinen rechte~ fuß vnd griff mit der rechte~ hant seÿn knyepu°g vnd wu<sup>e</sup>rff In von dir ~
 
| '''<span class="red">Aber ain ringen</span>'''
 
Item wenn du ainen gefasst hãst mitt dine~ lincken hand In der mau~ß sines rechte~ armß vnd tuckest in domitt zu° ruck vnd weñ er dañ überfölt mitt dem rechten arm von vssen über din tencke hand vñ truck sin hand fast an sin bru~st / So far im mitt dem selben elnbogen In sin rechte sÿtten vñ senck dich nider vnd spring mitt dine~ '''[85r]''' lincken fu°ß hinder sinen rechten fu°ß Vnnd grÿff im mitt der rechten hand In sin knÿbu~g vñ wirff in von dir ~
 
| <br/>
 
'''[73v]''' <span class="red">Item</span> / Wen du ainen hast gefast mit deiner linckñ hant in der maus seins rechtñ arms / vnd truckstu in da mit zu <del>dir</del> ruck / vnd wen er dir den vber felt mit dem rechtñ arm~ von aussen vber dein lincke hant / vnd truckt dir dein hant vast an sein prust / so far im mit dem selbñ elpogñ in sein rechte seyttñ vnd senck dich nyder / vnd spring mit deine~ linckñ fues hindter seine~ rechtñ fues / vnd greiff im mit der rechtñ hant in sein knyepueg / vnd wurff in fur dich etc
 
| '''Ein Ringen'''
 
Wann du ainen mit deinr linckhen hannt nider mauß, seinnß rechten armß, gefasst, Und druckhst in damit zu ruckh, felt er dir dann mit seinr rechtn hant, von aussen Yber, dein linckhe, hant, Und druckht dir dein hant fasst an seinn brust, so var im mit dem selben elbogen in sein rechte seitn, Unnd sennckh dich nider, Unnd spring mit dem lincken fueß, hinter sein rechtn, Unnd greif im mit der rechtn hant, in sein kniebug, Unnd Wirf in vor dir nider Wie hernach g:
 
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 189r.jpg|3|lbl=189r|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|1|lbl=189v|p=1}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cgm 3712 069v.jpg|3|lbl=69v}}
  
 
|-  
 
|-  
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:Cgm 3712 069v.jpg|4|lbl=-}}
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,760: Line 2,144:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''[124v] Notta'''
+
 
'''Oder mit der anndern hand.''' nach dem auszgeschlagnnen seinnen Elennpogen fur sich gedrewet vnnd hinnden gefast das hat ain Ennd.
+
|-
 +
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|4|lbl=-}}
 +
|
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,769: Line 2,156:
 
|-  
 
|-  
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|5|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
 +
|-
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 189v.jpg|6|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,778: Line 2,171:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''Notta'''
+
 
'''Item gelost mit der R'''echten hannd die finnger seinner rechten hannd vnnd ausgeschlagen mit der linncken hannd vnnd fasz Im die linnckh hannd Inn dein lincke hannd. vnnd fasz Im sein bain Inn der kniepuge vnnd wirff In. Damit nider
+
|-
 +
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 190r.jpg|1|lbl=190r}}
 +
|
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,787: Line 2,183:
 
|-  
 
|-  
 
|  
 
|  
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 190r.jpg|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 1,792: Line 2,189:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
|
 +
| {{section|Page:MS E.1939.65.354 190r.jpg|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
| '''[125r] Ausz zu schlagen'''
 
'''Item ausz geschlagen''' Mit der rechten hannd. vor Im zwischen die pain far durch vnnd fasz In hinnder bey der Jurpen. oder auf den Elennpogen. vnnd heb In auf vberdich hinnweckh vnnd far fur sich auf das. haupt gestirtzt. oder hinndersich geworffen.
 
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 124r.png|1|lbl=124r}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 093v.png|6|lbl=93v|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 094r.png|1|lbl=94r|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299v.jpg|1|lbl=299v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|14|lbl=105r}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190r.jpg|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|1|lbl=190v|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 124r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|15|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 124v.png|1|lbl=124v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094r.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 124v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094r.png|4|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 299v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|16|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 125r.png|1|lbl=125r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094v.png|1|lbl=94v}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 300r.jpg|1|lbl=300r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|17|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| '''Ein anndre'''
+
 
'''Item auszgeschlagen''' Mit baiden hennden vnnd begreiff In hinnden bey der Achselen seiner. rechten seitten. vnnd far fur sich vnnd geruckt mit ausz gestrecktem rechten fuosz vnnd wann Er mit dem Rechten pain zu trit. so fasz Inn bey dem selben pain vnnd fasz In auf dir rechten achsel mit ainnem schrannckh
+
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|5|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 125r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 300r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|18|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 190v.jpg|6|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 191r.jpg|1|lbl=191r|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 125v.png|1|lbl=125v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 094v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 300r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|19|lbl=-}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 125v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 094v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 095r.png|1|lbl=95r|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 300v.jpg|1|lbl=300v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105r.png|20|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 126r.png|1|lbl=126r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 095r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.icon. 393 I 300v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|1|lbl=105v}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191r.jpg|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 191v.jpg|1|lbl=191v|p=1}}
 +
| {{section|Page:MS Dresd.C.94 126r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 095r.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.icon. 393 I 300v.jpg|3|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.icon. 393 I 301r.jpg|1|lbl=301r|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Here follows the traverse wrestling techniques'''</p>
 
|  
 
|  
| '''[125v] Notta'''
+
| {{section|page:MS Dresd.C.94 126v.png|1|lbl=126v}}
'''Item mit Im''' Gefallen vnnd vber das haupt. geworffen mit deinnem rechten knie. gezogen mit deinner Rechten hannd vnnd nachgetruckt mit der linncken hannd vnnd wirff In zu grunndt.
+
| {{section|Page:Cod.10826 095v.png|1|lbl=95v}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 301r.jpg|2|lbl=301r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The first'''</p>
 +
 +
<p>When you wrestle with someone with outstretched arms, break free with one arm and reach out towards his leg as if you wanted to pull it towards you, and as he then sees it and pulls back his foot, then reach after his leg with the arm extended, and step with your foot behind him in the traverse, that way you will throw him on his back. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 126v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 095v.png|2|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|page:Cod.icon. 393 I 301r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 105v.png|4|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The second traverse'''</p>
 +
 +
<p>Execute the second traverse thus: if you wrestle your opponent with outstretched arms, then quickly break loose with your right, and reach with it under his left arm. Then, step behind his right foot with your right foot, and throw him on his back. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191v.jpg|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 126v.png|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:MS Dresd.C.94 127r.png|1|lbl=127r|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 095v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 301r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|5|lbl=-}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 +
| <p>'''The third traverse'''</p>
 +
 +
<p>Is done thus: when you wrestle with your opponent with outstretched arms (or long arms as we call it), then break free with your right arm and lean forward upon him holding his arms with both your hands, and turn away from him so that you get your opponent on your back, and throw him on his back. This can be done from both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191v.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 127r.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 095v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 096r.png|1|lbl=96r|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 301v.jpg|1|lbl=301v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|6|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The fourth traverse'''</p>
 +
 +
<p>The fourth is executed thus: when you wrestle with your opponent with extended arms, then break free with your right arm and pull him around and towards you a little, then step with your right foot behind his right, then put your right elbow under his right arm, you may throw him on his back. This can be done from both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 191v.jpg|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 192r.jpg|1|lbl=192r|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 127r.png|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:MS Dresd.C.94 127v.png|1|lbl=127v|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 096r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 301v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|7|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The fifth traverse'''</p>
 +
 +
<p>Is executed thus: break loose with your right arm and turn around with him a little, and then quickly pull him towards you, and lift your right arm as high as you can, and reach over his right arm around his back and step behind him with your right foot and sweep him with the knee, then you will throw him on his back.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 127v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 096r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 301v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|8|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The sixth traverse'''</p>
 +
 +
<p>Is done thus: free your right arm and go around him a little, and push him away hard. Then quickly pull him towards you, and put your right hand on the outside of his right knee, put your right shoulder on his right arm, lower him down, that way you will throw him on his back. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192r.jpg|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 127v.png|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:MS Dresd.C.94 128r.png|1|lbl=128r|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 096r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 096v.png|1|lbl=96v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302r.jpg|1|lbl=302r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|9|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The seventh traverse'''</p>
 +
 +
<p>As before, break free with your right arm, and push your opponent away from you forcefully, then quickly pull him towards you, put your right hand on the outside of his right knee and put your right shoulder under his right arm and push him down to the ground, that way you will throw him to the ground.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192r.jpg|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 192v.jpg|1|lbl=192v|p=1}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 128r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 096v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|10|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''The scales'''</p>
 +
 +
<p>If someone goes down into the scales and hinders you to do any traverse technique mentioned above, then break free your right arm, and make a lock-hold on his right arm. Then, if you pull him backwards, you will break his arm. Even this can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192v.jpg|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| '''Notta'''
+
{{section|page:MS Dresd.C.94 128r.png|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:MS Dresd.C.94 128v.png|1|lbl=128v|p=1}}
'''Item ob er aber''' wischt mit der Rechten hand von dir Inn dein arm. vnnd fast dich vnnd will dich versuchen. vnnd last die recht hannd vonn oben durch so fasz In Inn der mit mit der rechten hannd. vnnd nach getruckht mit der linnckenhannd. vnnd wirff In zu grunndt
+
| {{section|Page:Cod.10826 096v.png|3|lbl=-}}
|  
+
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|11|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another wrestling'''</p>
 +
 +
<p>When you wrestle with someone and you both hold each other with straight arms, then grab with your left hand on his left wrist, and twist it around, and grab his right elbow with your right hand and step forward with the right foot, you break his arm. This can also be done from the other side.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 128v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 096v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 097r.png|1|lbl=97r|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302v.jpg|1|lbl=302v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|12|lbl=-}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 +
| <p>'''When wrestling with extended arms'''</p>
 +
 +
<p>When you wrestle with someone with extended arms, then lower yourself into the scale, and do not let him get under you. If he then tries to grapple after a traverse, then grab his elbow push him from you, and step in front of him with one foot, then you will throw him on face first. This can be executed on both sides as well.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192v.jpg|4|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 128v.png|3|lbl=-}} {{section|page:MS Dresd.C.94 129r.png|1|lbl=129r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 097r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|13|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''When wrestling with someone who is stronger than you.'''</p>
 +
 +
<p>When you are wrestling with someone who is strong and is not able to do any good techniques, then make sure as soon as you get free of him, strike with your inward turned arm on his inward turned arm from the outside, and underneath you grip his left leg, that way you break his arm. This can be executed on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 192v.jpg|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 193r.jpg|1|lbl=193r|p=1}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 129r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 097r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 302v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|14|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If you wrestle someone with outstretched arms and he will not let you do any traverse technique, then break free from him and walk around him a bit, and then push him forcefully and then quickly pull him towards you, and put your head in under his right arm, and reach with your right arm around his right foot and lift him up.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 129v.png|1|lbl=129v}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 097r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 097v.png|1|lbl=97v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 303r.jpg|1|lbl=303r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 105v.png|15|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
<p>If anyone has grabbed hold of you as described above, then pull your foot far away from you and lay on top of him and make yourself heavy, while you make sure he cannot reach any of your feet. Then, if you turn around with him you throw him to the ground.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 129v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 097v.png|2|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|page:Cod.icon. 393 I 303r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 106r.png|1|lbl=106r}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>If your opponent lays himself on top of you in above mentioned way, then grab around both his arms firmly, turn around behind his back, and extend your legs far, and you will throw him on his back. This technique can be executed on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 130r.png|1|lbl=130r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 097v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 303r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>When your opponent lays himself on top of you so heavily that you cannot free yourself from him, then grab hold around both his arms as hard as you can. Then quickly stoop down and thrust your head into his stomach with all your might, and throw him face first over your back thus.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193r.jpg|5|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 130r.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 097v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 098r.png|1|lbl=98r|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 303v.jpg|1|lbl=303v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''When wrestling with equal holds'''</p>
 +
 +
<p>When you wrestle with someone out of equal holds, then lower yourself into the scales, but do not close your arms, as you will use them. When your opponent then wants to lift you up with force, then wait until he lower himself down and bends the knee, then sweep it with your own knee from outside, and you will throw him on his back. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193v.jpg|1|lbl=193v}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 130v.png|1|lbl=130v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 098r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 303v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|4|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| '''[126r] Ainn annders Ringen'''
+
 
'''Item setz deinnen L'''inncken fuosz vor. vnnd schwinng auf die linncken seitten vnnd. truckh In fast zuruckh mit deinnem linncken fuosz. vnnd bald fur mit dem rechten vnnd fall auf seinn linnckh pain. vnnd setz den schranckh mit dem rechten pain das Er vber das geworffen wird. oder fasz. In hinnden fast bey dem goller vnnd schwinng In. so fellt er auf den Grund nider.
+
|-
 +
| <p>'''Knee sweep'''</p>
 +
 
 +
<p>If someone has swept your knee as described above, so that you must fall, then make sure to hold firmly with your right arm, and stretch out your leg far underneath, and throw yourself forcefully and put the left hand on the ground. That way you will throw your opponent over you. This technique is called with-fall, and the third foot, and it can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 130v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 098r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 303v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|5|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''If you wrestle a strong opponent'''</p>
 +
 +
<p>If you wrestle with someone strong in equal holds, and he lifts you up hard, then grab behind his chin with your left hand and push him from you. As soon as lets go of you, grab his wrist with your right hand and step forward with your right foot, that way you will throw him as well as break/dislocate his arm. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 193v.jpg|3|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 194r.jpg|1|lbl=194r|p=1}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 131r.png|1|lbl=131r}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 098r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 098v.png|1|lbl=98v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 304r.jpg|1|lbl=304r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|6|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>When your opponent is holding you in the same manner, and has both arms closed together, and is about to step forward, then grab your right hand with your left, and pull it forward, then you break/dislocate his arm. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 131r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 098v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 304r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|7|lbl=-}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 +
| <p>'''Another wrestling technique'''</p>
 +
 +
<p>When you are wrestling someone on equal holds, then note that as soon as he wants to pull you towards him or press you, you grab hold of his right arm with both of yours, and put your shoulder under his right arm. If he then wants to pull you over with force, then make sure that you grab hold of one of his legs. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 131v.png|1|lbl=131v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 098v.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:Cod.icon. 393 I 304r.jpg|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:Cod.icon. 393 I 304v.jpg|1|lbl=304v|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|8|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''What to do if someone is too strong'''</p>
 +
 +
<p>If your opponent is stronger than you, and is about to lift one of your legs up forcefully, then put your leg around his leg. If someone on the other hand has closed his leg around yours, then lift up his foot and pull it towards you. If you then sweep his free leg with your closed legs, he will fall backwards. This can be done on the other side as well.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 131v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 099r.png|1|lbl=99r}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 304v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|9|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Worth noting'''</p>
 +
 +
<p>If you wrestle with someone who is stronger than you, make sure above all that you hook his leg well, and thrust him backwards, and then pull him towards you again, then sweep the leg you hooked, and you will then throw him on his back. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194v.jpg|1|lbl=194v}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 132r.png|1|lbl=132r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 099r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 304v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|10|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''About the leg hook'''</p>
 +
 +
<p>When you wrestle with a strong opponent, and he hooks your leg with force, then pull him towards you as hard as you can with right hand and step with your hooked leg on top of his free foot, and push him away from you above, you will throw him on his face.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 132r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 099r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305r.jpg|1|lbl=305r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|11|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If someone has hooked your leg, and grabbed you by your free arm, and wants to throw you, then grab him with your lower arm from behind over his arm and push him forward, then you break his arm and throws him face first. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 132v.png|1|lbl=132v}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 099r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 099v.png|1|lbl=99v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|12|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If you see that your opponent wants to bring you out of the leg hook, then quickly stretch out hard on him, step with the same foot before him and twist your hip into his groin and grab him with your left hand behind his leg. That way you will throw him over your back. This can be done from both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 194v.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 132v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 099v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|13|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another wrestling technique'''</p>
 +
 +
<p>If your opponent is faster than you and gets both his arm underneath yours and wants to throw you over or press you down, then grab his head with both hands and thrust it up and away from you, that way you will break his neck.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195r.jpg|1|lbl=195r}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 132v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 099v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305v.jpg|1|lbl=305v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|14|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''A grip'''</p>
 +
 +
<p>If your opponent grabs you with his left hand on your collar and with his right hand underneath by the jacket, then grab with your left hand in the wrist on his left hand, turn around and put your right elbow on top if his arm and press him down. That can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133r.png|1|lbl=133r}}
 
|  
 
|  
| '''Im zulauffen'''
+
{{section|Page:Cod.10826 099v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 100r.png|1|lbl=100r|p=1}}
'''Item so du mit''' Ainem ringst zulauffs. ausz lanngen armem. so gedennckh das dein rechter arm auszwenndig sey. vnnd er linnckh Innwendig. setzt er den fuosz fur. so prich Im ausz mit der hand. die gögen dem fuosz steet. vnd zuckh den fuosz. vnd kum mit der andern zu hilff vnd heb In hoch auf vnd trit In mit ainnem fuosz Inwendig hinder seinnen fuosz vnnd truckh In oben zuruckh das geet zu Baide seitten.
+
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305v.jpg|2|lbl=-}}
|  
+
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|15|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Arm breaking technique'''</p>
 +
 +
<p>If someone lowers his left arm and hinders you from turning around, then grab around his right arm with both your arms from below near by the wrist heave him up, that way you will break his arm. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 100r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 305v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106r.png|16|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''If someone grabs you from behind'''</p>
 +
 +
<p>If someone embraces you behind the back while you wrestle, then quickly grab him by the hair with both your hands over your head, and throw him over your head. If you want to counter this, then grab hold of both his elbows and pull him backwards or bend your head down as far as you can, so that he cannot reach your hair.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 100r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306r.jpg|1|lbl=306r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|1|lbl=106v}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If someone holds you so firmly that you cannot reach his hair, then hit him in the face, lower yourself down quickly and step with one foot behind him, that way you will throw your opponent on his back. That can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195v.jpg|1|lbl=195v}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133v.png|1|lbl=133v}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 100r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 100v.png|1|lbl=100v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''About stepping under'''</p>
 +
 +
<p>If someone holds you firmly and stands in the scales, and will not allow you to step underneath him, then grab him by one of his fingers, and break it loose. This however must be kept secret and never be used except in dire emergency.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 100v.png|2|lbl=-|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|3|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''If someone grabs around your chest'''</p>
 +
 +
<p>If someone grabs around your chest in front of you, and has both of his arms under yours, then grab him with one hand in his collar and put one finger in his throat, then he must let go of you, and you can go under him, or throw him on his back.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 133v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 100v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306v.jpg|1|lbl=306v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|4|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If someone has grabbed you by the collar from behind and tries to hold you or stab you, then put your left hand on top of his hand in the wrist(?) and twist it around, put your right elbow on top of his arm and thrust down, then you break his arm. This can be done from both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195v.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134r.png|1|lbl=134r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 100v.png|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|5|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| '''<span class="red">Finis</span>'''
+
 
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 
 +
<p>When someone grabs you by the collar then turn to your left, and thrust with your right hand into his elbow and step with your left foot before him, that way you will throw him on his face. This can be done on both sides.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 195v.jpg|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 196r.jpg|1|lbl=196r|p=1}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101r.png|1|lbl=101r}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 306v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|6|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| Finis
+
 
| finis des andern buchs Vom Ringen, das M. Ott dem g.g.gesetzt
+
|-
 +
| <p>'''Another wrestling technique'''</p>
 +
 
 +
<p>When you wrestle with someone and you notice that he is about to punch you, then move both your hands to your belly, and step towards him. When he then tries to hit you in the face, catch the punch with the open palm of your right hand, and advance on him as follows below.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 307r.jpg|1|lbl=307r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|7|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>When you have parried the blow with your right hand, step in deep with your right foot behind his right foot in the traverse, then you will throw him on his back.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134v.png|1|lbl=134v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101r.png|3|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|page:Cod.icon. 393 I 307r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cod.10826 106v.png|8|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>When someone tries to punch you in the face, then (parry and catch as before) and strike with your fist outstretched under his collar, and then grab around his leg with your right arm, and you will throw him on his back.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196r.jpg|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 101r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 101v.png|1|lbl=101v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 307r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|9|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another wrestling technique'''</p>
 +
 +
<p>When your opponent tries to hit you, then catch the blow with the outside of the hand, and push him backwards with all your might. Then catch with your left hand from underneath around his right arm, and step behind his right foot with your left foot, that way you will throw him on his back and break his arm.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196r.jpg|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:MS E.1939.65.354 196v.jpg|1|lbl=196v|p=1}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 134v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101v.png|2|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:Cod.icon. 393 I 307r.jpg|4|lbl=-|p=1}} {{section|page:Cod.icon. 393 I 307v.jpg|1|lbl=307v|p=1}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|10|lbl=-}}
 
|  
 
|  
  
 
|-  
 
|-  
 +
| <p>'''Grabbing the hair'''</p>
 +
 +
<p>When someone has grabbed hold of your hair, then grab with your left hand over both of his hands onto the wrist of his right hand and with your right hand underneath on his elbow. Then, if you twist his arm upward, you will get free of him and break his arm.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 135r.png|1|lbl=135r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 307v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|11|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cgm 3712 073r.jpg|1|lbl=73r}}
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>When both of you have grabbed each other by the hair, then grab hold of him as before, and twist his left hand on your right arm, and press down hard, and then hit him in the neck with your left hand.</p>
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:MS E.1939.65.354 196v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 135r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 101v.png|4|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 307v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|12|lbl=-}}
 +
| <p><br/></p>
 +
 +
{{section|Page:Cgm 3712 073r.jpg|2|lbl=-}}
 +
 +
|-
 +
| <p>'''A throw'''</p>
 +
 +
<p>When someone has taken hold of you in the middle and wants to throw you on your back by head-butting you, then as quickly as you can, take hold of both his shoulders, so that you again can grab him by the collar. Then sweep his leg with your foot, and he will fall over.</p>
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
{{section|page:MS Dresd.C.94 135r.png|3|lbl=-|p=1}} {{section|page:MS Dresd.C.94 135v.png|1|lbl=135v|p=1}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 101v.png|5|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 102r.png|1|lbl=102r|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308r.jpg|1|lbl=308r}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|13|lbl=-}}
 
|  
 
|  
| '''Notes:'''
+
 
# {{note|1}}Auslassung, vgl. Danzig Cod.44a8 101r, Zeile 14ff.
+
|-
# {{note|2}}Müsste sinngemäß 'Oder' heißen.
+
| <p>'''A counter to above mentioned technique'''</p>
# {{note|3}}Erster Buchstabe ist nicht eindeutig erkennbar.
+
 
 +
<p>If someone has grabbed you the same way, then let go of his waist, and grab him behind the knees, and lift him up, that way you can either as you wish, throw him on his back, over your head, or run away with him.</p>
 
|  
 
|  
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 135v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 102r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308r.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|14|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''A wrestling throw'''</p>
 +
 +
<p>Grab him by the left hand with your right, and lift it well, go through with your head, and grab with your left hand in his right knee. Then lift him by the leg on your shoulders, and you will throw him over your back face first.</p>
 
|  
 
|  
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 135v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 102r.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308r.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|15|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Another'''</p>
 +
 +
<p>Grab hold with your left hand onto his right and twist it away from you on your left side, step with your right foot behind his right and grab with your right hand up front on his neck, and throw him over your right hip.</p>
 
|  
 
|  
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 136r.png|1|lbl=136r}}
 
|  
 
|  
 +
{{section|Page:Cod.10826 102r.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 102v.png|1|lbl=102v|p=1}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308v.jpg|1|lbl=308v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 106v.png|16|lbl=-}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''Note'''</p>
 +
 +
<p>If your opponent has is arms held high when advancing onto you, then run through him with the head under his right arm on his right side. Step in front of his right foot and grab around his waist from behind with your right arm. Lower yourself a little, lift him up on your right hip and throw him behind you.</p>
 
|  
 
|  
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 136r.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 102v.png|2|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308v.jpg|2|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 107r.png|1|lbl=107r}}
 
|  
 
|  
 +
 +
|-
 +
| <p>'''What to do with your opponent once you have thrown him'''</p>
 +
 +
<p>When you have thrown your opponent to the ground, then knee him in the groin and hold both of his arms or his throat and press down, that way you may keep him down.</p>
 
|  
 
|  
 +
| {{section|page:MS Dresd.C.94 136v.png|1|lbl=136v}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 102v.png|3|lbl=-}}
 +
| {{section|page:Cod.icon. 393 I 308v.jpg|3|lbl=-}}
 +
| {{section|Page:Cod.10826 107r.png|2|lbl=-}}
 +
|
 +
 +
|-
 +
| class="noline" | <p>'''Counter'''</p>
 +
 +
<p>If you have been thrown to the ground by your opponent, then make sure above all things that your hands are not caught. Quickly, with one hand grab onto his face with the thumb under his chin and the rest of the fingers in his eyes, and press them away as hard as you can, and with the other hand hit him in the bladder. Extend the one leg that is the freest, and pull him towards you again, and he will receive a good hit to the groin as well. With these three moves mentioned here you will break free of him and weaken him as well.</p>
 +
| class="noline" |
 +
| class="noline" | {{section|page:MS Dresd.C.94 136v.png|2|lbl=-}}
 +
| class="noline" |
 +
{{section|Page:Cod.10826 102v.png|4|lbl=-|p=1}} {{section|Page:Cod.10826 103r.png|1|lbl=103r|p=1}}
 +
| class="noline" | {{section|page:Cod.icon. 393 I 309r.jpg|1|lbl=309r}}
 +
| class="noline" | {{section|Page:Cod.10826 107r.png|3|lbl=-}}
 +
| class="noline" |
  
 
|}
 
|}
 
{{master end}}
 
{{master end}}
 
+
-->
 
{{master begin
 
{{master begin
  | title = Copyright and License Summary
+
| title = Copyright and License Summary
  | width = 100%
+
| width = 100%
 
}}
 
}}
 
For further information, including transcription and translation notes, see the [[Talk:{{PAGENAME}}|discussion page]].
 
For further information, including transcription and translation notes, see the [[Talk:{{PAGENAME}}|discussion page]].
  
 
<section begin="sourcebox"/>{{sourcebox header}}
 
<section begin="sourcebox"/>{{sourcebox header}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Kraków Illustrations]]
 +
| authors    = [[Biblioteka Jagiellońska]]
 +
| source link = http://www.bj.uj.edu.pl/
 +
| source title= Biblioteka Jagiellońska
 +
| license    = public domain
 +
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
 
  | work        = Translation
 
  | work        = Translation
  | authors    = [[Igor Sancin]], [[Gregor Medvesek]]
+
  | authors    = [[translator::Gregor Medvešek]]
  | source link = http://scholapugnatoria.si/?page_id{{=}}532
+
  | source link = http://www.scholapugnatoria.si/en/master.otts-wrestling/
  | source title= Schola pugnatoria Celeiana Celjska borilna šola
+
  | source title= Schola Pugnatoria
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha Version]]
+
| work        = Translation
 +
| authors    = [[translator::Alex and Almirena]]
 +
| source link = https://sigmundringeck.tripod.com/ringeck/id11.html
 +
| source title= Master Sigmund Ringeck
 +
| license    = copyrighted
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = Translation
 +
| authors    = [[translator::Jay Acutt]]
 +
| source link =
 +
| source title= Document circulated online
 +
| license    = copyrighted
 +
}}
 +
<!--{{sourcebox
 +
| work        = Translation
 +
| authors    = [[translator::Per Magnus Haaland]]
 +
| source link =
 +
| source title= Private communication
 +
| license    = copyrighted
 +
}}-->
 +
{{sourcebox
 +
  | work        = [[Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)|Gotha Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/talhoffer_gotha_a558/02_liechtenauer.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
  | source title= [[Index:Talhoffer Fechtbuch (MS Chart.A.558)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Codex Danzig (Cod.44.A.8)|Rome Version]]
+
  | work        = [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/peter_von_danzig/index.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
  | source title= [[Index:Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Codex Lew (Cod.I.6.4º.3)|Augsburg Version]]
+
  | work        = [[Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)|Rome Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/jude_lew/index.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
  | source title= [[Index:Starhemberg Fechtbuch (Cod.44.A.8)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Version]]
+
  | work        = [[Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)|Vienna Ⅰ Transcription]]
  | authors    = [[Carsten&nbsp;Lorbeer]], [[Julia&nbsp;Lorbeer]], [[Andreas&nbsp;Meier]], [[Marita&nbsp;Wiedner]]
+
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.pragmatische-schriftlichkeit.de/transkription/edition_paulus_kal.pdf
+
  | source link =  
  | source title= Gesellschaft für pragmatische Schriftlichkeit
+
  | source title= [[Index:Paulus Kal Fechtbuch (MS KK5126)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg Version]]
+
  | work        = [[Codex Speyer (MS M.I.29)|Salzburg Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/hans_von_speyer/index.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
  | source title= [[Index:Codex Speyer (MS M.I.29)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden Version]]
+
  | work        = [[Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)|Dresden Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/sigmund_ringeck/index.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
| source title= [[Index:Johan Liechtnawers Fechtbuch geschriebenn (MS Dresd.C.487)]]
 +
| license    = copyrighted
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow Ⅰ Transcription]]
 +
| authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 +
| source link =
 +
  | source title= [[Index:Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Glasgow Fechtbuch (MS E.1939.65.341)|Glasgow Version I]]
+
  | work        = [[Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)|Vienna Ⅱ Transcription]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
 
  | authors    = [[Dierk Hagedorn]]
  | source link = http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/emring_glasgow/index.php
+
  | source link =  
  | source title= Hammaborg Historischer Schwertkampf
+
  | source title= {{nowrap|[[Index:Oplodidaskalia sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232)]]}}
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Krakow Version]]
+
  | work        = [[Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)|Krakow Transcription]]
 
  | authors    = [[Monika Maziarz]]
 
  | authors    = [[Monika Maziarz]]
  | source link = http://www.arma.lh.pl/badania.html
+
  | source link =  
  | source title= ARMA Poland
+
  | source title= [[Index:Goliath Fechtbuch (MS Germ.Quart.2020)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|Glasgow Version II]]
+
  | work        = [[Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)|Glasgow Ⅱ Transcription]]
  | authors    =  
+
  | authors    = [[Michael Chidester]]
 +
| source link =
 +
| source title= [[Index:Gregor Erhart Fechtbuch (MS E.1939.65.354)]]
 +
| license    = noncommercial
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Wassmannsdorff's Fechtbuch|Wassmannsdorff Transcription]]
 +
| authors    = [[Karl&nbsp;Wassmannsdorff]], [[Jay&nbsp;Acutt]], [[Michael&nbsp;Chidester]]
 
  | source link =  
 
  | source link =  
  | source title=  
+
  | source title= [[Index:Wassmannsdorff's Fechtbuch]]
  | license    =  
+
  | license    = public domain
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Mair's Dresden Version]]
+
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (MSS Dresd.C.93/C.94)|Dresden (Mair) Transcription]]
 
  | authors    = [[Pierre-Henry Bas]]
 
  | authors    = [[Pierre-Henry Bas]]
  | source link = http://reght.wordpress.com/retranscription-des-manuscrits-en-lien-avec-paul-hector-mair/lutte-wrestling/
+
  | source link =  
  | source title= Escrime Ancienne Medievale & Renaissance
+
  | source title= [[Index:Opus Amplissimum de Arte Athletica (MS Dresd.C.94)]]
 
  | license    = copyrighted
 
  | license    = copyrighted
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Mair's Vienna Version]] (German)
+
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) German Transcription]]
 +
| authors    = [[Nicole&nbsp;Brynes]], [[Rebecca&nbsp;Garber]], [[Mark&nbsp;Millman]]
 +
| source link =
 +
| source title= [[Index:Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)]]
 +
| license    = noncommercial
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Vienna (Mair) Latin Transcription]]
 +
| authors    = [[Kendra&nbsp;Brown]], [[Rebecca&nbsp;Garber]]
 +
| source link =
 +
| source title= [[Index:Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10826)]]
 +
| license    = noncommercial
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Munich (Mair) Transcription]]
 +
| authors    = Open
 +
| source link =
 +
| source title= [[Index:Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393 I)]]
 +
| license    = default
 +
}}
 +
{{sourcebox
 +
| work        = [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Ⅱ Transcription]]
 
  | authors    =  
 
  | authors    =  
 
  | source link =  
 
  | source link =  
  | source title=  
+
  | source title= [[Index:Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)]]
 
  | license    =  
 
  | license    =  
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.10825/10826)|Mair's Vienna Version]] (Latin)
+
  | work        = [[Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)|New York Transcription]]
 
  | authors    =  
 
  | authors    =  
 
  | source link =  
 
  | source link =  
  | source title=  
+
  | source title= [[Index:Talhoffer Fechtbuch (MS 26.236)]]
 
  | license    =  
 
  | license    =  
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Opus Amplissimum de Arte Athletica (Cod.icon. 393)|Mair's Munich Version]]
+
  | work        = [[Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)|Göttingen Transcription]]
 
  | authors    =  
 
  | authors    =  
 
  | source link =  
 
  | source link =  
  | source title=  
+
  | source title= [[Index:Talhoffer Fechtbuch (2º Col.MS.Philos.61)]]
 
  | license    =  
 
  | license    =  
 
}}
 
}}
 
{{sourcebox
 
{{sourcebox
  | work        = [[Maister Liechtenawers Kunstbuech (Cgm 3712)|Munich Version]]
+
  | work        = [[Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)|Munich Ⅲ Transcription]]
 
  | authors    =  
 
  | authors    =  
 
  | source link =  
 
  | source link =  
  | source title=  
+
  | source title= [[Index:Talhoffer Fechtbuch (Cod.icon. 395)]]
 
  | license    =  
 
  | license    =  
 
}}
 
}}
Line 2,050: Line 3,139:
 
== Additional Resources ==
 
== Additional Resources ==
  
* [[Albrecht Dürer|Dürer, Albrecht]] and [[Karl Wassmannsdorff|Wassmannsdorff, Karl]]. {{Google books|hb1AAAAAcAAJ|Die Ringkunst des deutschen Mittelalters}}. Liepzig: Priber, 1870.
+
{{bibliography}}
* Finley, Jessica. ''Medieval Wrestling: Modern Practice of a 15th-Century Art.'' Wheaton, IL: [[Freelance Academy Press]], 2014. ISBN 978-1-9374391-1-8
 
* [[David Lindholm|Lindholm, David]] and Svard, Peter. ''Sigmund Ringeck's Knightly Arts of Combat.'' Boulder, CO: [[Paladin Press]], 2006. ISBN 978-1-58160-668-1
 
* [[Ott Jud]]; [[Albrecht Dürer|Dürer, Albrecht]]; [[Fabian von Auerswald|Auerswald, Fabian von]]; [[Nicolaes Petter|Petter, Nicolaes]]; [[Johann Georg Pascha|Paschen, Johann]]. ''Chronik alter Kampfkünste: Zeichnungen und Texte aus Schriften alter Meister entstanden 1443-1674''. Weinmann, 2003. ISBN 978-3878920311
 
* [[Christian Henry Tobler|Tobler, Christian Henry]]. ''In Saint George's Name: An Anthology of Medieval German Fighting Arts.'' Wheaton, IL: [[Freelance Academy Press]], 2010. ISBN 978-0-9825911-1-6
 
* [[Christian Henry Tobler|Tobler, Christian Henry]]. ''Secrets of German Medieval Swordsmanship.'' Highland Village, TX: [[Chivalry Bookshelf]], 2001. ISBN 1-891448-07-2
 
* ''[http://www.archive.org/details/anzeigerfurkunde01germ Anzeiger für Kunde der deutschen Vorzeit]''. Nuremberg: [[Germanisches Nationalmuseum|Verlag der Artistisch-literarischen Anstalt des Germanischen Museums]], 1854.
 
  
 
== References ==
 
== References ==
Line 2,068: Line 3,151:
  
 
[[Category:German]]
 
[[Category:German]]
 +
[[Category:Latin]]
  
[[Category:Minor Translation]]
+
[[Category:Translation]]
  
 
[[Category:Grappling]]
 
[[Category:Grappling]]
 +
 +
[[Category:New format]]

Latest revision as of 18:55, 17 March 2024

Ott Jud
Born date of birth unknown
Died 1448-52 (?)
Occupation Wrestling master
Ethnicity Jewish
Patron princes of Austria
Movement Fellowship of Liechtenauer
Genres Wrestling manual
Language Early New High German
Manuscript(s)
First printed
english edition
Tobler, 2010
Concordance by Michael Chidester
Translations

Ott Jud was a 15th century German wrestling master. His name signifies that he was a Jew, and several versions of his treatise (including the oldest one) state that he was baptized Christian.[1] In 1470, Paulus Kal described him as the wrestling master to the princes of Austria, and included him in the membership of the Fellowship of Liechtenauer.[2] While Ott's precise lifetime is uncertain, he may have still been alive when Hans Talhoffer included the Gotha version in his fencing manual in ca. 1448, but seems to have died some time before the creation of the Rome version in 1452.[3]

Ott's treatise on grappling is repeated throughout all of the early German treatise compilations and seems to have become the dominant work on the subject within the Liechtenauer tradition.

Textual History

Manuscripts

It is difficult to say when Ott's treatise was written, and the original is certainly lost at present. It is also unclear how much of the material in the existing versions should be attributed to him directly. Jessica Finley has pointed out that the first 31 plays form a coherent progression, whereas the subsequent 38 plays are disorganized. Furthermore, there are a number of copies that are limited to one half or the other, including Vienna and the prose Wassmannsdorff for the first part and Dresden and the poetic Wassmannsdorff for the second; these copies of only the second part make no mention of Ott in their introductions. It's possible that these two halves of the text had separate origins, with the first being written by Ott and the second mistakenly attributed to him early on, a mistake that persisted in the tradition ever after.

The oldest extant copy is the Gotha version, which was included in a manuscript in the 1440s alongside works by Johannes Hartlieb, Hans Talhoffer, and others. The Gotha version appears incomplete compared to other early renditions, which may suggest that Ott was not directly involved despite its proximity to his career. Gotha was copied into several further manuscripts along with the other contents of the manuscript, including the New York (16th century), the Göttingen (17th century), and the third Munich (ca. 1820) versions; since these are all direct copies, they offer little additional help in understanding Ott's work (apart from being evidence of its continued transmission).

Two copies of Ott's work date to the mid-15th century, the Rome (1452) and Augsburg (1460s) versions. These both contain plays not found in Gotha but also show differences from each other, indicating that the textual tradition had already diverged into two branches (though Augsburg is only a fragment of its branch). Of the later 15th century copies, Vienna Ⅰ (1480s) and Ortenburg (late 1400s) follow Rome, and Salzburg (1491) is a complete version of the text appearing in Augsburg—indeed, Rainer Welle describes Salzburg as the most detailed version of the treatise up to that time.[4] Likewise, in the 16th century, Dresden (1504-19), Glasgow (1508), and Kraków (1535-40) follow Rome, while Vienna Ⅱ (1512), Wassmannsdorff (1539), Munich Ⅱ (1556), and the works of Paulus Hector Mair follow Augsburg (Mayr's manuscripts and Munich Ⅱ even have the same gaps as the Augsburg fragment).

Establishing the relationships between these versions is very problematic. The pattern of which plays are present in each of the early versions and which plays are missing doesn't match the later versions in each branch—for example, Vienna Ⅰ has plays not present in Rome, Salzburg has far more than the fragmentary Augsburg, and there are a few plays present in both Vienna and Salzburg that are in neither one of those first versions. Either some later versions were created by combining multiple earlier ones, or there are many missing links in this chain. Furthermore, certain plays have descriptions that gain extra pieces of clarifying text as time passes, especially in the Rome branch.[5] This is especially apparent in Kraków, which has expanded versions of more than half of the plays (and was also intended to be augmented with illustrations for the first time). This expanding text might be evidence that the early copies are all incomplete fragments and the expanded versions are the correct ones, but it may equally suggest that Ott's treatise received additional input and clarifications from other knowledgeable wrestlers over the course of time.

Finally, there were two notable transformations of Ott's treatise in the 16th century. First, Wassmannsdorff's now-lost 1539 manuscript contains two versions of Ott: one a fragment of the first 24 plays, the other covering the final 20 plays (49-69) but also including plays 50-55 recomposed as poems. This rewriting of a core text is otherwise unprecedented in the Liechtenauer tradition, and the author appears to be anonymous. The second transformation of the text occurred in the 1540s, when Mayr had it translated into Latin.

Most texts in the Liechtenauer corpus seem to have ossified immediately and been preserved without any intentional changes after they were initially written. The expansions to Ott's core plays and the poetic rewrite of part of the text both buck this trend, and make his treatise a unique example of a living textual tradition that may mirror a living teaching tradition.

Modern HEMA

Several books related to Ott were published in the 19th century which would be influential once HEMA was established, including Wassmannsdorf's transcription of the Augsburg version (and his own manuscript) in 1870, published as Die Ringkunst des deutschen Mittelalters, and Hergsell's transcription and modernization of the Gotha version in 1889, titled Talhoffers Fechtbuch (Gothaer Codex) aus dem Jahre 1443 (which was then translated to French and published in 1893 and 1901 as Livre d'escrime de Talhoffer (codex Gotha) de l'an 1443.

Ott was likewise represented at the very beginning of HEMA in Martin Wierschin's 1965 opus Meister Johann Liechtenauers Kunst des Fechtens, which included a transcription of the the Dresden manuscript (attributed entirely to Sigmund ain Ringeck, an error that would then persist in HEMA thought for half a century). Wierschin's catalog also includes more than half of the currently-known copies of Ott: Gotha, Rome, Augsburg, Vienna Ⅰ, Salzburg, Dresden, Dresden Ⅱ, Vienna Ⅲ, Munich Ⅱ, and Munich Ⅲ. Of those that were left out, Vienna Ⅱ, Kraków, Munich Ⅰ, and Göttingen were added by Hans-Peter Hils in his 1985 update Meister Johann Liechtenauers Kunst des langen Schwertes.

Of the remaining three known copies, the Glasgow Fechtbuch was identified in Sydney Anglo's 2000 opus as merely "[R. L.] Scott's Liechtenauer MS",[6] but had been fully profiled by 2008 when Rainer Leng published his catalog. The New York version has mostly been left out of scholarly literature, though it was known by many HEMA researchers and was even the subject of an essay by Daniel Jaquet published by the Met in 2018.[7] Finally, the Ortenburg Fechtbuch was discovered by Hils in the 80s, only to be lost again ever after; microfilm scans that Hils bought at the time were finally the subject of an extensive book by Dierk Hagedorn published in 2023 as Das Ortenburger Fechtbuch, including the first transcription, modernization, and other analysis.

The earliest work on Ott is inseparable from work on Ringeck, because of the previously-mentioned attribution of the Dresden manuscript to Ringeck. Thus, the first transcription of any part of the text would be Wierschin's transcription of the Dresden version in 1965, the first German modernization was made by Christoph Kaindel in the 1990s, and the first English translation was authored in 1999 by Alex Kiermayer. Another English translation was produced by Christian Tobler and published in 2001 by Chivalry Bookshelf in Secrets of German Medieval Swordsmanship, and a third English translation was produced by David Lindholm and published in 2005 by Paladin Press as part of Sigmund Ringeck's Knightly Arts of Combat: Sword-and-Buckler Fighting, Wrestling, and Fighting in Armor.

Possibly the first dedicated work on Ott (under his own name) was done by Monika Maziarz, who transcribed the Rome, Augsburg, Salzburg, and Kraków versions between 2002 and 2004 and posted them on the ARMA-PL site.

The first English and Solvenian translations of a complete version of Ott (rather than the Dresden fragment) were created by Gregor Medvešek in 2010.

In 2015, Kendra Brown, Nicole Brynes, Michael Chidester, Rebecca Garber, Mark Millman, members of the Cambridge HEMA Society (CHEMAS), transcribed and translated the German and Latin versions of Ott in Paulus Hector Mair's Vienna Ⅲ. The transcriptions were donated to Wiktenauer but the translation was saved until it could be edited and refined.

In 2017, Laurent Ott completed a new transcription of the Rome version and a French translation, posting it on the Gagschola site.

However, most work on Ott has been done as part of larger projects processing an entire manuscript. In 2006, Carsten Lorbeer, Julia Lorbeer, Andreas Meier, Marita Wiedner, and Johann Heim, working as part of the Gesellschaft für pragmatische Schriftlichkeit, authored a complete transcription of the Vienna Ⅰ manuscript as part of their Paulus Kal project (which was eventually posted on that site). Also in 2006, Dierk Hagedorn authored a new transcription of the entire Rome manuscript as well as a German modernization, posting both on the Hammaborg site. These were subsequently published by VS-Books in Transkription und Übersetzung der Handschrift 44 A 8 in 2008. Over the subsequent decade, Dierk would go on to likewise transcribe the entirety of the manuscripts containing the Gotha, Augsburg, Vienna Ⅰ, Dresden Ⅰ, Glasgow Ⅰ, and Vienna Ⅱ, all of which were likewise released on Hammaborg. In 2012, Pierre-Henry Bas transcribed large sections of the Dresden version of Mair's work for his dissertation and released them on his blog REGHT, including Ott.

In 2010, Christian Henry Tobler's complete English translation of the Rome manuscript was published by Freelance Academy Press as In Saint George's Name: An Anthology of Medieval German Fighting Arts; this translation was also used by Jessica Finley in her 2014 book on Ott, also published by Freelance. In 2017, Rainer Welle published a complete transcription of the Kraków manuscript in Codices manuscripti & impressi (Supp. 12) as "Ein unvollendetes Meisterwerk der Fecht- und Ringkampfliteratur des 16. Jahrhunderts sucht seinen Autor: der Landshuter Holzschneider und Maler Georg Lemberger als Fecht- und Ringbuchillustrator?"

Several of Dierk Hagedorn's transcriptions also turned into books. His Augsburg transcription was published in 2017 by VS-Books in Jude Lew: Das Fechtbuch along with modernizations and English translations by various others; Ott's section was modernized and translated by Anneka Fleischhauer. He combined his Rome transcription with Tobler's English translation to create The Peter von Danzig Fight Book, published by Freelance Academy Press in 2021. His Vienna Ⅱ transcription and German modernization was published by VS-Books as Albrecht Dürer. Das Fechtbuch in 2021, and was published by Greenhill Books along with his English translation as Dürer's Fight Book: The Genius of the German Renaissance and his Combat Treatise in 2022.

Treatise

Select one or more fencing styles using the checkboxes below to view the associated treatises.

The number in brackets at the beginning of each translation box is a paragraph number assigned by Wiktenauer; clicking it will take you to the translation page. The numbers in brackets in the transcriptions with an "r" or "v" are manuscript folio numbers; clicking them will take you to original page scan with the transcription alongside for comparison. If you want to sort a column by number, click the black triangles in the table headers.

The text of the Krakow version frequently refers to intended illustrations that were never added to the manuscript. The appropriate blank pages are included in the illustration column for reference. It's possible (though not likely, given what we know about its origins) that this manuscript was replicating another one with a complete set of illustrations; if this ever surfaces, the blank pages will be replaced.

Original Teaching

16th Century Poetic Rendering

Translations

Draft Translation Draft translation (2016) by Jay Acutt

Transcriptions

Wassmannsdorff's Version (1539) by Karl Wassmannsdorff and Michael Chidester

Teachings of Ott Jud

Illustrations
from the Kraków
Draft Translation (from the Rome) Draft translation (2010)
by Gregor Medvešek
Incomplete Translation (from the Dresden) Unfinished translation (2002)
by Alex and Almirena
Gotha Version (1448) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Rome Version (1452) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Augsburg Version (1460s) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Vienna Version Ⅰ (ca.1480) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Ortenburg Fechtbuch (1400s) Salzburg Version (1491) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Dresden Version (1504-1519) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Glasgow Version Ⅰ (1508) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Vienna Version Ⅱ (1512) [edit]
Transcribed by Dierk Hagedorn
Kraków Version (1535-40) [edit]
Transcribed by Monika Maziarz
Wassmannsdorff Version (1539) [edit]
Transcribed by Karl Wassmannsdorff and Michael Chidester
Dresden (Mair) Version (1540s) [edit]
Transcribed by Pierre-Henry Bas
Vienna (Mair) German Version (1550s) [edit]
Transcribed by Nicole Brynes, Rebecca Garber, Mark Millman
Munich (Mair) Version (1540s) [edit]
Transcription open for editing
Vienna (Mair) Latin Version (1550s) [edit]
Transcribed by Kendra Brown, Rebecca Garber
Munich Version Ⅱ (1556) [edit] New York Version (1500s) [edit] Göttingen Version (1600s) [edit] Munich Version Ⅲ (ca. 1820) [edit]

[53r.2]





[53r.2]

[1] Item[11]

In allen Ringen füllen drei ding sein Das erst kunst Das ander Schnelligkeit. Daz dritt ist recht anlegung dr schritt[!] Darümb soltu mercken das pest ist schnelligkeit die laß nit zu brauchen komen Darnach soltu mercken das man allen krancken sol vor Ringen vnd allen starcken nachringen vnd In allem vorringen wardt der schnelligkeitt In allē mit ringen wart der wag vnd In allē nachringen wart der kniepüg.

[85r.3] Item

wenn du mit einem Ringen wilt auß den armen So gedenck albeg das du In fassest mit deiner lincken hant In der mauß seines rechten armes vnd mit deiner [85v.1] rechten hant In fassest außwendig seins lincken armes vnd mit der lincken hant die du In der mauß hast truck frisch zu rucke vnd mit deiner rechten hant begreif Im sein lincke hant vorn vnd zuck vast zu dir Vnd wann du einen also geuast hast So treib die ringen die hiernach geschrieben sten welches dich am pesten duncket


[122v.10] wann dw mit einem ringenn wild [123r.1] Aus dem arm so gedennck albeg das dw in vast mit der tenckenn hannd in der maus seins rechtenn arm vnnd mit der rechtenn hand in vast auswendig seins tenncken arms vnd mit der tenncken hand die do In in twiest hast druckt vast zu ruck vnd mit der rechtenn hannd begreyf sein tencke hand vorn vnd zeuch die vast zw dir vnd wenn dw ainen also geuast hast so treyb die her nach geschribenn ringenn

[53r.4]

[131r.3] ~·Ein ler ~

Wenn du mit einnem ringen willt, aus den armen, so gedennckh albeg daß du in fasst, mit deinner linncken hant in der mauß, seinnß rechten armß, Unnd mit der rechten hannt fasß in auswenndig seinß linncken armß, unnd mit der linncken hannt die du in der mauß hast, [131v.1] druck frisch zu ruck, unnd mit der rechten hannt begreif im sein linncken hannt vornnen, unnd zeuch vast zu dir, unnd wenn du ainen also gefasst hast, so treib die ringen die hernach geschriben steen welcher dich am besten dunckht,

Item

wenn du mit einem Ringen wilt auß den armen So gedenck albeg das du In fassest mit deiner lincken haut du mans seines rechten armes vnd mit deiner rechten hant In außwendig fasset seinen lincken armes vnd mit dr linckē haut, die du dan der mauß hast, truck frisch zu rucke vnd mit deinr rechten hant begreif Im sein lincke hant vorn vnd zuck vast zu dir vnd wann du in einen also gevast hast, So treib die ringen die hienach geschrieben sein welches dich am pesten dunket.

[87r.2] Auß den Armen Rinngen.

Item. Wann mit ainem Rinngen willt auß den Armen, so gedennck allweg, das du im fassest mit deiner linnggen hannd, im der mauß seines rechten arms, unnd mit deiner rechten hannd im fassest auswenndig seines linnggen arms, unnd mit der linnggen hannd, die du in der mauß fassest druck frisch zu rugg, Vnnd mit deiner rechten hand [87v.1] begreif imm sein linngge hannd vornen vnnd zucke fasst zu dir vnnd wann du ainnen allso gefasst hast so treib die Rinnggen die hernach geschriben steen wölches dich am pessten dunnckht.

MS Germ.Quart.2020 132r.jpg





[53r.5] [53v.1]

[67r.4] Das Erst stuckt

Wen du in also gefasst hast mit der lincken hant in der maus seins rechten arms vnd mit der rechten handt vorñ [67v.1] vorñ[!] pey seinem lincken / so var mit deiner[13] lincken handt auß seinem rechten arm~ / vnd bereiff im vndten sein rechtñ arm~ olpogñ vnd zeuch in zu dir / vnd mit der rechten handt da du sein[14] lincke handt in hast stos im den arm~ von dir / so verrenckst du im denn arm~

[131v.2] .das erst fassen. [132r.1] aus dem fassen ein armuerzucken

Daß erst wann du inne also gefasst hast, mit der linckhen hannt in der mauß, seinneß rechten armß, Unnd mit deinner rechtn hannt vorn bey seiner linckhen, so far mit deinr lincken hant auß seinnem rechten arm (auß der mauß), Unnd begreif ime damit balt seinen rechten albogen, Unden, und zeuch den zu dir Unnd mit deinr lincken hannt do du sein lincke hant vornen mit gefasst, da stoß ime sein rechtn arm mit von dir, so veruckhstu ime den, wie hie gemalt,

Item Das erst stuck

wann du In also geuasset hast So far mit deiner lincken hant auß seinem rechten arm vnd begreiff (In vnnter seiner rechten hand vnd zeug dan czu dir vnd mit der rechten hant) die du sein lincke hant Innen hast Stos Im den arm von dir So verruckstu Im den arm.

[292r.3] Ratio adprehendendi hostem prima

Si corripueris adversarium iniecta brachio hostili dextro manu [292v.1] tua sinistra atque sub manu eius dextra complectitor ubi ipsius sinistram contines. Inde, si brachium propuleris brachium adversarii infirmabis.

MS Germ.Quart.2020 132v.jpg

[85v.3] Item ein anders auß den vassen.

Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant Vnd far Im mit dem haubt durch den arm [86r.1] vnd zuck Im den über deinen hals vnd mit der lincken hant begreiff Im sein linckes pein In der kniepiegung vnd würff In also über den rucke.


[53v.2]

Item ein anders auß den vassen.

Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant vnd schleuss mit dem haubt durch den arm vnd zuck Im den über den hals vnd mit der lincken hant begreiff Im sein linckes pein In der kniepiegūg vnd würff In also über den rucke.

[38r.4] Page:Cgm 3712 038r.jpg [38v.1] Page:Cgm 3712 038v.jpg

[109v.5] Aber ein ander Stuck

Heb Im auff /sey~\ tenckenn arm mit deiner tenckñ hant vndenn [110r.1] an deine~ elpogñ vnd zeuch da mit czu dir vnd mit der rechtñ stoß obenn võ dir vnd spring mit dem tenckñ fuß vnd wurff in ausß dem fueß vber dein tenckes pain


[53v.3]

Item ein anders auß dem fassen.

Heb Im auf den lincken arm mit deiner rechten hant vnd greiff Im mit deiner lincken hant vnden an sein elenpogen vnd zuck damit zu dir vnd mit der rechten stos oben von dir vnd spring mit deinem lincken fuß hintter seinen rechten fuß vn̄ würff In über dein linckes pein &c.

[87v.4] Ein anders fassen.

Item heb ime auf den linnggen arm mit deiner rechten hannd, unnd greif ime mit deiner linngg [88r.1] hannd unnden in seinen Elenbogen, unnd zucke damit zu dir, unnd mit der rechten stosse oben von dir unnd sprinng mit deinem linnggen fuß hinndter seinen rechten fuß unnd wirf ime auß dem fuß über dein linngges bain.

MS Germ.Quart.2020 133r.jpg


[86r.3] Item aber eins ausß dem erstenn fassen

Halt In vest mit deiner rechten hant sein lincke vnd greif mit deiner lincken hant deiner rechten zuhilff vnd halt vest mit [86v.1] beden henden Vnd wende dich durch seinen arm auf dein rechte seitten So gewÿnnestu Im den ruck an.

[53v.4] [54r.1]

[119v.4] Itm~ vß dem vassenn

halt yn vest mit diner rechtenn hantt sine lincke vnd griff mitt diner lincke hant diner rechtenn zu hilff vnd [120r.1] halt vest mit beÿdenn hendenn vnd wende dich durch seynn arm vß diner rechte~ sittenn So gewinstu ym den m ruckenn an ~

Item aber eins ausß dem erstenn fassen

Halt In vest mit deiner rechten hant sein lincke vnd greif mit deiner lincken hant deiner rechten zu hilff und halt In [!] vest mit beden henden vnd wende dich durch feinen arm auf dein rechte seitte So gewynnestu Im den ruck an.

[54r.2]

Bruch.

wer dir durch gee dem gee mit durch vnd vall In ein ringe In welches du wilt.


Item

halt In vast mit beden henden sein lincke vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten.


[54r.3]

Also brich das.

halt Im sein lincke hant vest mit deinen baidē henden vnd wend dich durch sein arm auf dein lincke seitten vnd zuck Im den lincken arm über dein rechte achseln vnd ruck übersich.



[55r.3]

Aber ein Ringen.

Item wann dich einer gefast hat mit payden armen vnd du In widr Helt er dich laß, so slag Im sein lincken arm auß mit deiner rechten hant von oben nider vnd begreif Im damit sein linckes pein In der kniepiegung vnd zuck zu dir vnd mit der lincken hant stos In vorn an die prust an seiner lincken seitten So muß er vallen.

[111r.5] Also prich das

Wann dir einer var greifft an dy prust mit seiner tenckñ [111v.1] hant So begreiff Im sein tencke hant mit deiner tencken vnd reyt Im vmb vnd mit deiner rechtñ hant ny~ Im das gewicht pey dem tenckenn elpogñ

[89r.3] Also brich das

Item wenn dir einer greifft vorn [89v.1] an die prust mit seiner lincken hant So begreiff Im sein lincke hant mit deiner lincken vnd reibe vmb vnd mit deiner rechten hant nÿm Im das gewicht pej dem lincken elenpogen.

[55r.4]

[120r.6] Also prich daß

Itm~ Wen dir eyner griff vorn an din bru°st mit siner linckenn hantt So begriff ym syn lincke [120v.1] hant mit diner linckenn vnd reÿb vmb vnd mit diner rechte~ hantt nym ym dz gewÿchtt by dem linckenn elbogenn ~

Also brich das.

Item wenn dir einer greifft vorn an die prust mit seiner lincken hant So begreiff Im sein lincke hant mit deiner lincken vnd reibe vmb vnd mit deiner rechte hant nym Im das gewicht pej dem lincken elenpogen.



[55r.5]



Item

oder stos mit deiner rechtē hant seinen lincken elenpogen über sich vnd wend In also von dir &c.





MS Germ.Quart.2020 134v.jpg

[110r.6] Ain ander stuck

Wenn dir ayner hat gefast sein tencke hant mit seiner rechtñ hant vnd wil mit seiner tencken hãt vndenn durch greiffñ an deine~ elbogñ vnd wil dir den verruckñ oder wil sein° rechtew hant czu hilff kome~ vnd sich durch den arm [110v.1] wendenn dÿ weil er mit der tenckenn hant der rechtñ czu hilff greifft oder nach dem elbogñ In dem selbenn so vor im mit deinem rechtenn arm obñ vber sein tenckenn in sein rechtew seytenn vnd vaß in In der wuest vnd spring mit dem rechtenn fueß hinter seine~ tenckñ fuß vnd wuff [!] In auß dem fuß vber dein rechcz pain etc

[101v.4] Merck das stuck pricht alle ringen die von ersten an geschriben sten

Item wenn dir ein° hat gefast dein lincke hant mit seiner rechten vnd wil mit sein° lincken vnden durch greiffen an deinen elpogen vnd wil dir den vorrencken oder wil seiner rechten hant zu° hilff chu~men vnd sich durch den arm~ wenden So merck die weil er mit der lincken der rechten zu° hilff greifft oder do mit nach dem elpogen greift in dem selben so var Im mit deine~ rechten arm~ vber sein lincken in sein rechte seitten vnd faß in In der wüst vnd spring mit dem rechten fuess hinder sein lincken vnd würff [102r.1] In aus dem fuess vber dein rechtz pain ~

[54r.4]

Ein anders

wann dir einer hat genast dein lincke hant mit seiner recht‾ vnd will mit seiner linken hant vntten durch greiffen an deinem elenpogen vnd will dir den vrrencken oder wil seiner rechten hant zuhilff kom̄en vnd sich durch den winden die weil er mit der lincken der rechten zuhilff greiffet oder nach dem elenpogen In dēselben so far Im mit deinem rechtē arm oben über sein lincken In sein rechte seitten vnd faß In In dr wieste vnd spring mit deinem rechten fuß hintter sein lincken fuß vnd würff In auß dem lincken fuß über dein rechtes pein &c.

[87r.2] Item

Greifft dir einer oben In die arm mit sterck vnd hat dich vest vnd wil dich dringen So far mit deinem rechten arm aussen über sein lincken arm vorn pej seiner [87v.1] hant vnd begreiff mit der lincken dein rechte vnd druck mit beden sein hant vast an dein prust


[54r.5]


Greifft dich einer oben an neben die arm mit sterck vnd helt dich vest vnd wil dich daugen So far mit deinem rechten arm aussen über sein lincken arm pej seiner hant vnd begreiff mit der lincken sein rechte vnd druck mit beden sein henden vast an die brust.

[88v.3] So dir ainer mit sterkin arm greifft.

Item Greifft dir ainer oben in die Armen, mit sterck, unnd hat dich fesst, und will dich drinngen, So fare [89r.1] mit deinem rechten arm aussen über seinen linnggen arm, vorrnen bei seiner hannd, unnd begreif mit der linnggen dein rechte unnd druck mit bedenn hennden sein hannd fasst an dein brus~t.

[293v.3] Destructio cum quis pro viribus brachium corripiat

Si quis superne brachia tua totis viribus corripiat fortiterque [294r.1] teneat, nec non coartare conetur, tum brachium dextrum tuum superiniicias adversarii sinistro externe iuxta ipsius manum sinistra autem dextram tuam corripias, atque post manu utraque ipsius manum firmiter adprimas pectori.



[54r.6] [54v.1]

Bruch.

Item strecket er dir die vinger an der hant die du Im an der prust druckest So begreiff die fingr mit deiner lincken hant vnd heb übersich auf dein lincke seitten vnd mit der rechtē hant nym Ime das gewicht bej dē elenpogen.



[54v.2]

Bruch.

helt er aber zw die handt zu an deiner prust So spring mit deinē rechten fuß vndr seinen linckē vnd greiff mit deiner linckē In die kniepiegung seins lincken susses und heb damit auf vnd mit der rechten hant stoß In obē von dir So vellet er.



MS Germ.Quart.2020 135v.jpg


[102r.5] Aber ein ringen

Wenn du mit eine~ ringen wild helt er dich denn loß in den armen So greiff mit dein° lincken hant oben vber sein rechte vnd begreif sein lincke hant peÿ [102v.1] den fingerñ oder sünst vnd heb auf dein lincken vnd mit der rechten nÿm ÿm das gewicht peÿ seine~ elpogen ~


[54v.3]

Aber ein gut ringen.

Item helt dich einer las Im den arm wenn du mit Im ringen wilt So greif mit deiner lincke hant oben über sein rechte vnd begreiff Im sein lincke hant vnd zeug auf die linckhe seitten pej den vingern oder sunst vnd heb auf dein lincke seitten vnd mit der rechten nym Im das gewicht bej seinem lincken elenpogen &c.

[89r.4] Aber ain gut Rinngen.

Item hellt dich ainer, laß in den Armen, Wann du mit ime Rinngen willt, so greif mit deiner linnggen hannd, oben über sein rechte, vnnd begreif sein linngge hannd bej den finngern, oder sunnst, vnd [89v.1] heb auf dein linngge seitten vnnd mit der rechten nime ime das gewicht, bej seinem elenbogen.

[294r.4] Alius luctae habitus

Si quispiam brachia tua molliter contineat, et tu colluctari cu [294v.1] pias tum manum ipsius sinistra iuxta digitos vel alibi corripias. Inde si sinistrorsum sustuleris, dextra pondus ipsi auferas iuxta cubitum sinistrum.

MS Germ.Quart.2020 136r.jpg




[54v.4]

[121r.4] Also prich daß


Item Wer dir daß thu°tt vnd dir mir der lincke~ hant noch din fingern grifft vnd will dir mit der rechten dz gewiecht nemen bÿ dem elnbogenn dem var mit dÿner rechten hant vnder synenn lincken arm in die wueste vnd [121v.1] spring mit dinem Rechtenn fuß fur vnd wurff in also ~

Also brich das.


Item wer dir das tut mit der lincken haut nach dē fingr greifft vnd wil dir mit der rechten das gewicht nemen bej dem elenpogenn dem var mit deiner rechten hant vntter seinē lincken arm In die wuest vnd spring mit deinem rechten fusß für vnd würff In also.



[123r.14] Ein pesser pruch

wenn er dir mit der tenncken hand dein tenncke begriffenn hat vnnd wil dir mit der gerechtenn das gewicht nemenn [123v.1] Bey dem tenncken elpogenn so wenck dich nyder vnd far mit dem tenncken elpogenn In die wüest vnnd spring mit dennckenn fueß hinder seinenn rechten fueß mit deiner hannd In der chnyepug vnd zeuch do mit zw dir vnd mit der tenncken stöß yn obenn vonn dir So velt er

[54v.5] [55r.1]

[68v.5] Ein ander pesser prüch

Item Wen er dir mit der lincken dein lincke begriffñ hat / vnd wil dir mit der rechtñ das gewicht nemen peÿ deinem lincken elpogñ / So senck dich nÿder / vnd [69r.1] mit dem lincken elpogñ in die wust / vnd spring mit dem lincken fues hinter sein rechtñ / vnd begreif Im sein rechtñ fues / mit deiner rechtñ handt in der knyepüg vnd zeuch da mit zu dir / vnd mit der linckñ stoß in oben von dir so fellt er /


Wann er dir mit der lincken hant dein lincke begreiffe hadt und wil mit der rechten dir das gewicht nemen pej dem lincken elenpogen So sencke dich nider vnd far Im mit dem lincken elenpogen In die wüst vnd spring mit dem lincken fuß hintter sein rechten vnd begreiff Im sein rechten fuß mit deiner rechtē hant Ine dr kniepug vnd zuck damit zu dir vnd mit der lincken hant stoß oben von dir So velt er.

[104r.16] Habilior destructio, cum is pondus tibi auferre cupiat.

Si hostis manu sinistra, tua itidem sinistram adprehenderit, atque pondus auferre cupiat iuxta cubitum sinistri brachij, tum nonnihil te demittas atque costis cubitum sinistrum tuum inijcias, pòst sinistrum pedem, dextro ipsius pedi postponas, et dextram eiu~s pedem, manu item dextra tua [104v.1] corripito in ipso poplite, inde si ad te adtraxeris, sinistra autem supernè propuleris, adversarius concidet.


[102v.4] Ein anders

Merck wenn dir einer begreift dein lincke hant mit seiner lincken vnd nÿmpt dir mit der rechten das gewicht Stöst er dir denn den lincken elpogen hochauf So wendt dich mit dem haubt do durch vnd var Im mit dem rechten arm~ in sein lincke wüst vnd spring mit dem [103r.1] rechten fuess hinder sein rechten vnd würf in vber die recht hüf

[88v.2] Item

Wann dir einer begreiff dein lincke hant mit seiner lincken vnd nympt dir mit der rechten das gewicht vnd stöst dir den lincken elenpogen hoch auf vnd wend dich mit dem haubt dar= [89r.1] durch vnd far Im mit dem rechten arm In sein lincke wüsten vnd spring mit deinem rechten fuß hintter seinen rechten vnd würff In über dein rechte hüff.


[55r.2]

Item

wann dir ainer pegreyfft dei n lincke hant mit seiner lincken vnd nympt dir dz gewicht mit seiner rechten vnd er stost dir dein elpogen. vernim dein linckhe so far hoch auf, vnd so wend dich mit dem haubt dar durch vnd far Im mit dem rechte arm In sein lincke wüsten vnd spring mit deinem rechten fuß vnder seinen rechten vnd würff In über dein rechte hüff.

[89v.4] Ein annders.

Item Wann dir ainer begriffe dein linngge hand [90r.1] mit seiner linnggen, vnnd nimbt dir mit der recht das gewicht, vnnd stosst dir den elenbogen hoch auf, so wennde dich mit dem haubt dardurch, vnnd fare ime mit dem rechten arm, in sein linngge wüste, vnnd sprinng mit deinem rechten fuß, hinndter seinen rechten / vnnd wirf ine über dein rechte hüfft.

[39v.4] Page:Cgm 3712 039v.jpg [40r.1] Page:Cgm 3712 040r.jpg

[103r.6] Aber ein ringen

Wenn du dich mit eine~ gefast hast peÿ den armen helt er dich denn loß So slach sein rechte hant aus mit deiner lincken von oben nÿder vnd var Im do mit vnden durch sein rechtñ arm~ [103v.1] vnd begreif In hinden vnd halt In fest vñ zeuch zu° dir vnd mit der rechten hant begreif in auswendig in sein rechte knÿepüg so würfstu In auf die linck seittñ das get zu° paiden seitten ~

[89v.3] Aber ein ringen

Item wann du dich mit einem gefasset hast pej den armen Helt er dich dann lose So slag sein rechte hant auß mit deiner lincken von oben nider vnd far Im damit vnden durch sein rechten arm Vnd begreif In hinden vnd halt In veste vnd zuck Vnd mit der rechten hant begreif In außwendig In seiner rechten kniepi= [90r.1] gung So würffstu In auff die lincken seitten Vnd das get zu beiden seitten zu.


[55r.6] [55v.1]

[121v.4] Aber ein Ringenn

Item Wan du dich mit eynem gefasset hast bÿ den armen helt er dich dan loße So schlag [122r.1] Sin rechte Hant auß mit diner lincken vonn oben nider vnd va°ß im do mit vnten durch sein rechte arm vnd begriff In hindenn vnd haltt in vest vnd zuck vnd mit der rechtenn hant begriff In außwendig In sinen rechten kneybug so wurffstu In auff die lincke siten vnd dz geth zu beydenn sytenn zu° ~

Aber ein ringen.

Item wann du dich mit einē gefasset hast pej den armen Helt er dich dann lose So slag sein rechte hant auß mit deiner lincken von oben nider vnd far Im damit vnden durch sein rechtē arm vnd begreif In hinden vn̄ halt In veste vnd zuck vnd mit der rechten hant begreif In außwendig In seiner rechten kniepigung So würfstu In auff die lincken seitten vnd geht zu beiden seitten zu.

[40r.5] Page:Cgm 3712 040r.jpg [40v.1] Page:Cgm 3712 040v.jpg

[295v.3] Luctae corporales, ut infra declarabitur

Si quempiam corripueris ea ratione ut alteram manum brachio ipsius hostis subieceris, alteram vero superne adplicaris, atque is pariter suas manus tibi apposuerit, nec non vos mutuo attrahitis, tunc manu quam lateri ipsius admovisti, hostem retrorsum adprehendere [296r.1] poteris atque inde deiicere luctando, ut paulo supra praedictum est.

[111v.5] Aber ain leib ringenn

Wenn du dich mit ainem geuast hast als vor gesch°benn stett vnd ainer ist stercker vnd druckt dich vast czu Im mit sterck vnd thue dir we So secz Im dÿ elbogñ in das hercz oder In dy chel vnd drucke In da mit vast das tue mit [112r.1] Der hant dye du obenn hast so mueß er dich lassñ


[55v.2]


[55v.3]

MS Germ.Quart.2020 140r.jpg


[103v.4] Aber ein leip ringen

Hastu dich mit einem gefast das du ein hant vnden hast vnd die ander oben vnd er dich auch also So far Im mit dem arm~ den du oben hast vnder seine~ kinpacken an den hals vnd stos in fast von dir vnd mit der hant die du vnden hast begreif ÿm ein pain in der knÿepüg [104r.1] vnd zeuch do mit zu° dir so wirt er geworfen ~ ~ ~


[90v.3] Hastu dich aber mit einem gefast als vorgeschrieben stet so far Im [91r.1] mit deinem arm den du oben hast vntter den kinpacken an den hals vnd stos In vast von dir Vnd mit der hant die du vnden hast begreiff Im das pein In der kniepiegung vnd zuck damit zu dir So württ er geworffen etc.


[55v.4]


[69v.4] Aber ain leib ringen

Hastu dich aber mit ainem gefast das du ain handt vndtñ hast vnd die ein obñ / vnd er dich auch also / so far im mit dem arm~ den du obñ hast vndter den [70r.1] kynpacken an den hals vnd stos in vast von dir vnd mit der hant die du vndtñ hast begreiff im das pain in der knyepueg vnd zuch damit zu dir so wirt er geworffñ /


[55v.5] [56r.1]


[91r.4] Nota

Item ob dir ainer das brechen wolt, vnnd das ge= [91v.1] wicht nemen, bej dem elenbogen. So senncke den selbig elenbogen vnndter sich, vnnd stosse ime den in die Seitten, vnnd mit der annderen hannd, begreif ime Ein bain in der kniebüge, vnnd wirf ime.

MS Germ.Quart.2020 140v.jpg


[91r.3] Aber ein leip ringen

Hastu dich aber mit einem gefasset als vorgeschriben stet, helt er dich dann lose und druckt [91v.1] dich nit fast So wechsel die hant die du vnden hast Im auf die andern seitten außwendig In sein kniepiegung vnd heb damit auf Vnd mit der hant die du oben hast far Im oben für den hals, Vnd stos In damit oben von dir So felt er.


[56r.2]

[296v.3] Alia item luctae corporalis species.

Cum rursus mutuo vos corripuistis, verum is si te leviter contineat neque vehementer te coartet, tunc eam manum quam inferne adplicuisti alteri ipsius lateri iniicias corripiendo poplitem eius externe. Inde si sustuleris et manum superiorem collo eius adpo [297r.1] sueris atque superne propuleris hostis concidet.


[112r.6] Hastu dich aber mit eine~ geuast als vor geschribñ stett so [112v.1] vor mit dem arm den du vnden hast võ vnde~ auff außwe~dig obm~ vber seyn arm den er obm~ hatt vnd chum d° andñ hant mit der andern czu hilff vnd truck vast nider vnd went dich von Im Im das ist guet


[56r.3]


[123v.13] Vnd ob dir ainer mit [124r.1] Der hannd die er obenn hat hindenn vmb dein hals wil greyffenn vnnd dich do mit vmb wenndnn so prichs mit dem vorgenanten vberfallenn

[56r.4]

[104r.5] Ein pruch wider das schrencken

Merck wenn dich ein° gefast hat in den armen vnd du in wider Hastu denn [104v.1] den lincken fues vor gesetzt vnd ist er denn also gescheid vnd schreitt dir mit seinem rechten fuess auswendig hinder den lincken vnd wil dich peÿ den armen dar vber rucken so zuck den lincken fues frisch hinder dich auf zu° ruck vnd fass Im do mit sein rechten fues vnd stos in oben für die prust so felt er ~


[56r.5] [56v.1]



[56v.2]

[123r.4] Item

Ob dich eyner ver hinter begrifft vber din achßell so far vber mit dinem arm in die pu°g synes elnbogen an der syten do der fuß vor stot vnd mit der andern hilff zu dir trucken vff die sytenn vßwendig vnd halt Im den arm mit [123v.1] der einen hant vnd mit der andern hant griff Im in die trieselen vnd mit dem fuß Im In die knyepug seynes vff gesetzten fusses zu dir gespar mit den versen


[56v.3]

MS Germ.Quart.2020 141v.jpg


[112v.5] Slach auß mit deiñ rechtñ hant sein tencke vnd var Im mit der hant czwischñ dy pain vorn durch vnd vaß In [113r.1] hindenn peÿ der ioppenn oder auff den elpogñ vnd heb In auff vnd stoß In obenn võ dir mit der tencke hant so velt er hindersich auff den kopff

[104v.4] Aber ein ringen

Schlach aus mit deiner rechten hant sein lincke vnd var im r mit der rechten [105r.1] zwischen die pein vorñ durch vnd vass in hinden peÿ der Joppen oder auf den arm~ vnd heb in also auf vnd stos in oben mit der lincken hant von dir so felt er hinder sich auf den kopf ~


[56v.4]

[141r.3] Aber ein ringen

Schlag auß, mit deiner rechten hannt sein lincke, unnd far im mit der rechten, zwischen die pain vorn durch und fasß inn hinnden bey der Joppen, Oder auf den armen [141v.1] unnd heb inne also auf unnd stoß in oben mit der lincken hannt von dir, so vellt er hinntersich auf den kopf, ~ wie hie gemalt, siehest



[56v.5] [57r.1]





[57r.2]

[123v.5] Item

Wen dir eÿner mit seiner rechte~ hant zwuscen dynen beynen durch vertt vnd fast dich hinde~ bÿ der Joppen So pug dich mit dem gege~ Im vnd var von außen vnten durch synen rechten arm [124r.1] mit dinen beyden henden armen vnd heb do mit vber sich so mag er dich nit gewerffenn ~



[57r.3]

[79v.2] Aber ain ringen

It~ ob dich aine~ bÿ ainer hand begrÿfft vñ dich neben sich rucken mitt sine~ baiden henden vnd hatt dich gefasst bÿ der [80r.1] lincken hand vñ wolt dich rucken vff sin rechte sÿtten So lauß din rechte hand oben durch sin lincken arm In sin rechte sÿtten vnd faß in in der bru~st mitt der rechten vñ mitt der tencken fall im in ain knÿbüg ~

[91v.4] Aber ein Rinngen.

Item ob dich ainer bej ainer hannd begriffe, vnnd Wollte dich über sich ziehen, mit seinen beden hennde [92r.1] vnnd hette dich gefasst, bej der linnnggen hannd, vnd wollte dich rucken auf sein rechte seitten, so lasse dein rechte hannd oben durch, über seinen linnggen arm In sein rechte seitten, vnnd fasse in der wüeste, mit der rechten hannd, vnnd mit der linnggen, fall ime in ain kniebügen.

MS Germ.Quart.2020 142r.jpg


[105r.4] Aber ein Ringen

Ffast dich einer vorñ peÿ der prust mit paiden henden so far oben vber mit der rechten hant vber sein lincke vnd twing Im die vnd mit der lincken hant an sein rechten elpogen vnd schre~ck mit dem [105v.1] lincken fuess ~


[57r.4]

[71r.4] Aber ain ringen

Item~ Fast dich ainer vorñ peÿ der prust mit paidñ hendtñ So far obñ vber mit der rechtñ vber sein lincke vnd zwing [71v.1] Im die vnd mit der lincken hant an sein rechten elpogñ vnd schrenck mit dem linckñ fues



[57r.5]

[80r.3] Aber ain Ringen

Item wider schrenck In armen ain bru~ch wann dir aine~ schrencken [80v.1] will mitt der rechten hand So screnck im mitt der lincken ~~



[57r.6]

[92r.4] Aber ain Rinngen.

Item schlag auß mit beden hennden vnnd fall ime mit beden hennden in die Kniebügen . vnnd zucke [92v.1] zu dir, vnnd Stoss ime mit dem haubt vorn, oben in die brust, vnnd wirf ime zu ruck.

[104v.17] Luctae aliud genus.

Cum excutiendo impetum hostilem utranque manum porrexeris, poplites ambos utrisque itidem manibus corripito, atque adrahito, post [105r.1] si capite tuo pectus ipsius impuleris, supinum prosternas.


[57r.7]

[297v.4] Destructio

Hostem iuxta collum sub axilla adprehendito, atque te superne [298r.1] proxime ita ut eum oneres adiungito. Inde si retrorsum recesseris utrisque pedibus ne eos corripere possit adversarius, deorsum hostem deprimes.

MS Germ.Quart.2020 143r.jpg



[57v.1]

[80v.4] Aber ain ringen

Item ob er den rechten fu°ß fürseczt [81r.1] so züch in mitt der lincken hand bÿ sÿner rechten hand / vñ schlag In an den henckel sines rechten fu°ß vñ truck in nider





[57v.2]








[105v.7] Aber ein ringen

Helt dich einer loß peÿ den armen so greif mit dein° lincken hant nach sein° rechten vnd begreif ÿn peÿ den fingerñ vnd hald in fest vnd slach auf mit deiner rechten vnd far im durch vnder seine~ rechtñ arm~ [106r.1] vnd fach in In der wüst vnd mit der lincken in einer knÿepüg ~


[57v.3]

[71v.7] Aber ein ringñ

Item Helt dich ainer los peÿ den armen / so greiff mit deiner linckñ hant nach seiner rechtñ / vnd begreiff [72r.1] In peÿ den fingern / vnd halt in vest / vnd schlag auff mit deiner rechtñ / vnd far Im durch vndt° seinen rechtñ arm~ / vnd fach in in der wust / vnd mit der linckñ in ein knye pueg /

[92v.5] Aber ein Rinngen.

Item hebt dich ainer loß bej den armern, So greif mit deiner linnggen hannd, nach seiner rechten, vnnd begreif ime die finnger, vnnd hallt ine fasst, vnnd schlag auf mit deiner rechten, vnnd fare ime durch, vnndter seinen arm, vnnd fasst ine in der wüste, mit der ling= [93r.1] gen in ain Kniebügen.


[93r.4] Aber ein ringen

Item fasset dich einer hinden pej [93v.1] der gürttel So sencke dich nÿder vnd wann er dich erhebt So wend dich vmb vntter Im vnd würff über rucke.


[57v.4]

[298r.5] Aliud luctae genus

Quum quispiam cingulum retrorsum tibi corripuerit, tunc [298v.1] paululum te submittere non dubites, si igitur is te sublevarit, ete sub hoste si converteris, prosternas.


[113v.8] Gee mit der rechtñ hant durch vnd vach In obhalb der huff in der waych vnd vor mit der tencke~ hãt obm~ vber sey~ rechtew achßseln vnd vach denn dein rechtew [114r.1] hant im gelenchk vnd halt dye vest vnd heb In auff vnd mit den rechtñ knÿe// erheb Im sein tencks knye //vnd wirff In fur dich


[57v.5]

MS Germ.Quart.2020 144r.jpg

[93v.3] Aber ein ringen

Item begreiff Im sein rechte hant mit deinen beden henden vnde [94r.1] zuck In auff die rechten seitten vnd schreitt mit deinem rechten fuß hintter seinen rechten vnd far Im mit dem rechten arm In sein lincke seitten vnd würff In über dein rechte hüffe etc.


[57v.6]

[81v.3] Aber ain ringen

Item begrÿff im sin lincke hand mitt baiden henden vñ zeüch in vff din rechte sÿtten vnd [81ar.1] schrÿt mitt dine~ rechte~ fu°ß hinde~ sin rechten / vñ far im mitt dem rechten arm In sin lincke sÿtten vñ würff in über dein recht~ fu°ß ~ ~ ~ ~ ~ ~ :~

[143v.4] Aber ein ringen

Begreif im sein rechte hannt, mit beden hennden, unnd Druckh in auf dein rechte seiten, Unnd schreit mit deinem [144r.1] deinem rechtn fueß, hinter seinen rechten, unnd far mit dem rechten arm in sein lincke seitn, Unnd Wurf in yber dein rechte huf, wie hie ge[malt]:


[94b-1] Den heb an zu ringen, vnd begreiff, Im am ersten sein Linckhe handt, mit beden henden, vnd zeuch In auf dein rechte seytten,[32] vnnd schreit mit deinem rechtn fueß hinder sein rechtn fueß, vnnd far Ime mit dein rechtn arm In sein linckhe seytten, vnd wirff Iñ vber dein rechtn fueß etc.[33]

MS Germ.Quart.2020 144v.jpg



[58r.1]



[58r.2]






[58r.3]


MS Germ.Quart.2020 145r.jpg



[58r.4]








[58r.5]

[96a-3] Das Fünsft.

Merckh wen du einē mit beiden armen durch sein arm gefarn bist vnd ist er [96b-1] also ring[43] als dw odr ringer so faß Ine in der mitten vnd schleuß dein hend vast zusamen auf sein~ ruckh vnd heb In auf dein linckhe seitten vnd wen dw mainst dz dw Ine in dem schwang hast so stoß In nidr auf die linckh[44] vnd brich In den rugkhen zw dir.[45]


[82r.2] Ain bruch in dem Ringen

Item also brich dz Wann dich aine~ zu° im truckt So secz die elnboge~ in kel oder in die bru~st vñ truck in von dir zu°behent vnnd [82v.1] daß din lincker fu°ß zu° ruck stee etc

MS Germ.Quart.2020 146r.jpg

[145v.3] Ringen: aus dem durchgeen

Erwisch im sein rechte mit deinr linckhen hannt unnd draß auf dein linckh seitn, unnd gee im durch mit deinem haubt, unnd trit mit der rechtn fueß mit, und gewin im den rucken an, Und buckh dich, und erwisch unt anlob[?] ime mit deinen rechtn hant, sein linckß bain [146r.1] bain, und zeuch in woll heryber mit der hant do du in erstlich gefast, und in dem bucken wirf in yber dein ruckh, wie hie gemalt, mit sollichem fassen magst ain hintragen,


[106v.6] Aber ein ringen

Item wenn dir ein° mit seine~ haubt durch den arm~ farñ wil vnd wil dich vber sein ruck werffen fach in mit dem selbigen arm~ peÿ dem hals vnd druck in fast zw° dir [107r.1] vnd leg dich mit der prust oben auf in vnd swär dich nÿder ~


[58r.6] [58v.1]

[72v.6] Aber ain ringen

Itm~ / Wen dir ainer mit seine~ haubt durch den arm~ [73r.1] farn wil / vnd wil dich vber sein ruck werffñ / fach in mit dem selbigñ arm~ peÿ dem hals / vnd truck in vast zu dir / vnd leg dich mit der prust oben auff in vnd schwer dich nÿder /


[58v.2]

[96b-4] Das Acht

Ob dich einer hinden begreifft wen dw Ime den ruckh zw hast kert [97a-1] oder gvent vnd het dich gefast In sein arm, puckh dich behend für sich vnd wirf In öber dz haubt odr faß In bei einer Hand odr bei eine fueß.[48]



[58v.3]


[58v.4]



[58v.5]



[58v.6]

[97a-5] Das Zwelfft

Item ob dich einer fast, mit beiden henden vor dr brust so stoß Im den rechten [97b-1] elenpogen auf, vnd dra dich vmb vnder fahe[55] In In dr brust.[56]


[58v.7] [59r.1]

[126r.5] Aber ein Ringenn

Item hastu eyne~ gefassett bÿ den armen vnd er dich wider vnd er hat dir begriffen din lincke hant mit siner lincken vnd wil dir mit sÿner rechtenn hant daß gewyecht nemen by dem linckenn elnbogen Stoßt er dir den [126v.1] elnbogen hoch vff So wind din haupt durch den linckenn arm vnd var Im mit diner rechte~ hant vnder sin lincken arm in die wueste vnd spring mit dinem rechten fuß hinderr sinen rechten fuß vnd wurff In vber deyn reche huefft ~



[59r.2]

MS Germ.Quart.2020 147v.jpg


[107r.7] Aber ein ringen

Wenn du einen hast gefast mit dein° lincken hant in der maus seins rechten arm~s vnd druckst in do mit zu° ruck felt er dir denn vber mit dem rechtñ arm~ von aussen vber dein lincke hant vnd druckt dir dein hant fast an sein prust so far Im mit dem selben [107v.1] elpogen in sein rechte seitten vnd senck dich nyder vnd spring mit dem lincken füess hinder sein rechten vnd greif im mit der rechten hant in sein knÿpüg vnd wirf in für dir nÿder


[59r.3]

[83v.2] Aber ain ringen

Item wenn du ainen gefasst hãst mitt dine~ lincken hand In der mau~ß sines rechte~ armß vnd tuckest in domitt zu° ruck vnd weñ er dañ überfölt mitt dem rechten arm von vssen über din tencke hand vñ truck sin hand fast an sin bru~st / So far im mitt dem selben elnbogen In sin rechte sÿtten vñ senck dich nider vnd spring mitt dine~ [84r.1] lincken fu°ß hinder sinen rechten fu°ß Vnnd grÿff im mitt der rechten hand In sin knÿbu~g vñ wirff in von dir ~

[97b-3] Das Vierzehend

Greiff Im mit beiden henden an sein achseln auff vber sein hendt, so thuet er dich widr fassen bei der achsel Inwendig, begreiff bei[59] dr linckhen Hand mit deiner [98a-1] faust,[60] vnd halt fest sein Hand vnd brich oben vber mit deiner rechten Hand sein linckhe vnd laß mit deiner linckhen Hand nit so magst Im die faust aus dem glenckh ruckhen vnd er muß sich nach geben vnd magstu In darnach werffen leichtlich.

16th century poetic rendering

Draft Translation Draft translation (2016)
by Jay Acutt

Wassmannsdorff Version (1539) [edit]
Transcribed by Karl Wassmannsdorff and Jay Acutt

[93a] Ein khurtzer Vnderricht vnd Einleydung wie fortheyl Im ringen zu geprauchen sey etc.

Wiltu in Ritterschafft geschickht werden
So muestu vor allen dingen ringen lernē,
Wenn Ich sag dir fürwar,
Das Ringen ist ein ursprung gar,
Aller Ritterlicher spill,
Der auß der massen sein vill,
Vnd wo du bist eynes geschickhten leybs,
Wann dw nicht khanst phortayl darauß treyben
Für wor[64] ist dir In der Jugent
Die sterkhe, die mā Nent die gülden khunst,
So dw nicht kanst helffen mere
Mitt geybten phortayl dere etc.
Am ersten sich an fechterey
[93b] Die wyll haben Ringēs darpey
Wenn Im schwert, tolich, puckhlier,
Stang, helleparttn, vnd lang spies,
Auch fechten Im messer, ane[65] ringen
Thuet manichem fast misslingen
Auch magstu nit werffen mit sterckh
Die stang[66] odr staynes hertt,[67]
Dw wirst auch pald In allem khampf
Getempfft so dw nicht ringen khanst
Demnach hab Ich furgenumē mir
Diesen auszug[68] zu schenckhen dir
Wann zu beschreyben alle fantesey
Die der Ritterschafft ist wonē pey[69]
Mocht Ich in leng nit beschliessen
Von vilen wortten thuett vnlust spriessen
Darumb hab Ich allein gedacht

[94a] Das der grund hinfür würdt pracht
So du den hast
Du den selber viel ordentlicher magst etc.[70]

Ringens anfang.

Heb In gottes Namē ane
Schaw ob hoch odr nider gee dr mane[71]
Mitt den henden Ime sein linckhe pegreiff
Zeuch In von der rechten seytt
Mitt dem rechten fueß hinter sein rechtn schreytt
Stoß mit rechtem arm in seine linckhe seyt
Also mueß er nider stan
Vber dein rechtn fueß gan,

Von erst soltu In allen ringen, fechten vnd khempfen gott vnd der heyligen hilff mit aller demuethigkhait begeren, wenn anfang aller khunst ist die forcht gottes. [94b] Den heb an zu ringen, vnd begreiff, Im am ersten sein Linckhe handt, mit beden henden, vnd zeuch In auf dein rechte seytten,[72] vnnd schreit mit deinem rechtn fueß hinder sein rechtn fueß, vnnd far Ime mit dein rechtn arm In sein linckhe seytten, vnd wirff Iñ vber dein rechtn fueß etc.[73][74]

Das ander Ringen.

So aber eyner dich[75] mit list
Mitt beyden henden vmfangen ist
Die vnder dein ped arm geschlossen
Darumb setz nicht verdrossen
Sunder mit deinē peden arm
Thue ausserhalb seines Elpogen vmbherfaren
Schleuß die zusamē woll
Uber sein pede Elpogen
Heb In mit sterckh vbersich
[95a] Also Ime die arm prich.

Wenn dich ainer mit peden arm vmbfär hatt vndter dein peyde arm, so fach In niden an mit beyden armen, ausserhalb seines elnpogen vnd schleuß dein arm zusamē, vnd[er][76] sein Elpogen, vnd hebe, mit sterckhe, vbersich vnd prich Jme den arm.[77][78]

[95b] Item wenn dw Oben bist, mit deinē peden arm so magstu, in oben, pey der khell fassen, oder pey dem khinpackhen, vnd Jme den hals vmbreiben oder vber den ruckhen, prechen,[80] aber dw muest, woll mit, dein arm durch sein arm faren.[81][82]

[96a] Bistu mit deinem linckhen arm vnden so fall In mit dem rechten an die kel vnd schreidt mit deinē hinder[84] sein rechten fueß vnd druckh In darüber bei seinē [!][85] hals[86]

vnd wirff In auß den fueß zu baiden seitten.[87][88]

Das Fünsft.

Wen dw einenn mit baiden arm
Durcht[89] sein pyst gefarn
Vnd ist als dw odr Ringer
Fas die mit nichts dester mindr
Schleuß dein hend zusamen fest
Aus sein ruckh vnd In hebe
Auf dein linckhe seiten
Arbait an alles beitten[90]
Thw dw Im den ruggen zw dir prechen
Er wirdt sich kaum kinden[91] retten

Merckh wen du einē mit beiden armen durch sein arm gefarn bist vnd ist er [96b] also ring[92] als dw odr ringer so faß Ine in der mitten vnd schleuß dein hend vast zusamen auf sein~ ruckh vnd heb In auf dein linckhe seitten vnd wen dw mainst dz dw Ine in dem schwang hast so stoß In nidr auf die linckh[93] vnd brich In den rugkhen zw dir.[94][95]

Des Ringen beschluß

Also hastu dz fundamendt
Nun will Ich geben endt
Diser Ritterschafft
Die andr Jebung hat Ir macht
Das ringen het auch namen wol
Die Ich an zeichen soll
an nutz wenig schaffen
Darumb Ichs vnder wegen will lassen
Wen[98] vil wort vnd klefferey
Der wirdt Ich[99] nit mäg sein
[101a] Auch Hab Ich nit wellen weitter
Von wegen dr groben leuttē
Wellen[100] alle ding haben In henden
Nichts mer dar zw erdenckhen
Auch sein sy vil ding haben Im spot
Vor leutē den sy sonst ligē ob
Also hastu des ringen gnug
Ein guten anfang dar zw
Der stuckh sein zwencz vnd neun
Wie zw lawff vnd ringen sollen sein.

Additional Resources

The following is a list of publications containing scans, transcriptions, and translations relevant to this article, as well as published peer-reviewed research.

References

  1. The Gotha version, as well as the Augsburg, Vienna, and Glasgow versions, all use the term tauffter Jud, "baptized Jew".
  2. The Fellowship of Liechtenauer is recorded in three versions of Paulus Kal's treatise: MS 1825 (1460s), Cgm 1570 (ca. 1470), and MS KK5126 (1480s).
  3. His name lacks the traditional blessing on the dead in Talhoffer, but receives it in the Rome (see folio 100v).
  4. Welle 1993, p 44.
  5. See, for example, play 4, which has an additional segment added beginning in Rome, and a second additional segment exclusive to Kraków.
  6. Sydney Anglo. The Martial Arts of Renaissance Europe. New Haven and London: Yale University Press, 2000. pp 312-315.
  7. Daniel Jaquet. "Hans Talhoffer’s Fight Book, a Sixteenth-Century Manuscript about the Art of Fighting." Heilbrunn Timeline of Art History. https://www.metmuseum.org/toah/hd/fight/hd_fight.htm. Retrieved 02 MAY 2023.
  8. vor ringen
  9. mit ringen
  10. nach ringen
  11. This column is not a true transcription of the first fragment of Ott in Wassmannsdorff's manuscript. It is, instead, Wassmannsdorff's transcription of the Augsburg version, modified according to the differences he notes in his apparatus. It is placed here to offer a rough idea of the contents of this section in the absence of the actual manuscript or complete transcription. After the 22nd play, the footnotes stop except for
  12. das Wort »auf« ist nachträglich in anderer Handschrift klein über der Zeile zwischen den Wörtern eingefügt worden.
  13. Corrected from »deinem«.
  14. Corrected from »dein«.
  15. Korrigiert aus »rechtenn«.
  16. Korrigiert aus »rechtz«.
  17. Corrected from »dein«.
  18. There is obviously a mistake in the text. This is evident from the von Speyer version of the Ott text, which says to hold his left arm with your right. In the Goliath manuscript the relevant text says: "grab his right arm with your left hand firmly and come with your right hand to help your left". Taking into consideration the subsequent instruction on the direction of the turning through, the last record of Ott’s teaching seems to be the most logical and credible.
  19. wendt dich durch
  20. German has vallen - may be intended as "speciem".
  21. This play is placed before the previous counter in Rome and Krakow, but following Augsburg, it appears to be a second counter to the same action.
  22. This is clearly a scribal error for unndter. However, it is also clear that the text reads “vindter”. In this case, note that the following title “Unndten durchfarn” is spelled correctly.
  23. The phrase "seinen linngen arm auß, mit deiner rechten hannd, von oben nider, vnnd begreif ime damit" is struck through on MS Dresd.C.94 118r, but this manuscript's scribe seems to have not recognized that.
  24. corrected from »sein«
  25. nym Im das gewicht
  26. The Rome version places this text before the previous play.
  27. This is clearly a scribal error for unndter. However, it is also clear that the text reads “vindter”.
  28. Ribs.
  29. This is the title given in Dresden. Gotha and Rome have Ein pruch wider das schrencken or "a counter to the barrier", while Glasgow gives Ein pruch wider Sterck, "a counter against strength".
  30. The words "In sein" are transposed, with marking indicating that they should be reversed.
  31. Schranck
  32. Should be "his right side" (against your left), which follows the preceding rhyme.
  33. S. S. 153, 43.
  34. Corrected from »seinem«
  35. The manuscript only says “vnd”.
  36. S. S. 153, 44.
  37. The above word “reiben” (rub, as in “drehen”, ‘turn’, ‘twist’) is clarified by the word “prechen”.
  38. S. S. 153, 45 and 46.
  39. Append: “linken Bein”.
  40. “deine”.
  41. S. S. 153, 47.
  42. An dieser Stelle bricht der Text ab.
  43. “klein (groβ).”
  44. Missing word, error: “Seite”.
  45. S. S. 154, 48.
  46. S. S. 154, 49.
  47. S. S. 154, 50.
  48. S. S. 155, 51.
  49. S. S. 155, 52.
  50. Dresden differs here
  51. Should be "Goller"
  52. “kannst du”.
  53. S.S. 155, 53.
  54. S. S. 155, 54.
  55. Possibly “und erfahe”, or simply “und fahe”.
  56. S.S. 155, 55.
  57. The words "seitten oder" are probably because of carelessness of the scribe.
  58. S. S. 156, 58.
  59. Interpret as “ihn”.
  60. Interpret as “Linken”.
  61. Read: “oberhalb des”.
  62. “Eile ihm”.
  63. play
  64. Possibly: für was (wofür)?
  65. ‘ohne’
  66. ‘Stangenwerfen (==schieben) und Steinstoβen.
  67. Talhoffer mentions “stainwerffen vnd stainschüben” in his list of exercises within his own vorrede.
  68. Could this be a reference to the oldest printed Fightbook, Paurnfeindt’s ‘Ergrundung Ritterlicher kunst der Fechterey’ (Vienna 1516), whose author concludes with ‘auszug dizer Ritterlichen kunst’?
  69. ‘beiwohnt’.
  70. Paurenfeindt offers his students his Fechtbuch in the same hope, that “von tag czu tag czu merren vnd bessern” (from day to day, to increase and improve).
  71. Auerswald, Berlin Ringbuch & Munich Ringbuch all begin with this affirmation: “In Sant Jorgen namen heb an. Und schaw zum ersten ob der man hoch oder nider gange das ist des ringens anefang.”
  72. Should be "his right side" (against your left), which follows the preceding rhyme.
  73. S. S. 153, 43.
  74. Compare play 50.
  75. Missing “umb”, as in “Dich umfangen ist – dich umfängt.”
  76. The manuscript only says “vnd”.
  77. S. S. 153, 44.
  78. Compare play 51.
  79. Should be read as “Aber”.
  80. The above word “reiben” (rub, as in “drehen”, ‘turn’, ‘twist’) is clarified by the word “prechen”.
  81. S. S. 153, 45 and 46.
  82. Compare play 52.
  83. Should be read as “gan”.
  84. Append: “linken Bein”.
  85. “deine”.
  86. Compare play 53.
  87. S. S. 153, 47.
  88. Compare play 54.
  89. That is: ‘durch die seitten’.
  90. “Beiten”, is the dialect of the text for “warten”. In Rückert’s Makamen, the Schoolmaster from Hims (Schulmeister von Hims) states “beaten ist ein Wort für weilen, alt und gut; wähle nach Gefallen zwischen beiden”.
  91. “können”.
  92. “klein (groβ).”
  93. Missing word, error: “Seite”.
  94. S. S. 154, 48.
  95. Compare play 55.
  96. In the manuscript, the remaining plays of Ott are included without a poetic rendering before this concluding section. It cannot be determined from the transcription whether space was left for those paragraphs to be rendered into verse.
  97. Lit: ‘lie down’
  98. Should be “denn”.
  99. Should be “euch”.
  100. “Wollen”.