Page:Cod.10826 104r.png

Exhortatio qua quo quisq[ue] athleta modo in luctis uti debeat docetur.

Tria in omnj luct[a]e genere maxime observentur, primu[m] est ars ipsa: secundu[m]. celeritas in agendo, terciu[m], ut viribus tuis suo loco et tempore rite utaris. Quoru[m] longè optimu[m] est celeritas, qu[a]e minime admittit, ut habitus tuj in luctando in nihilum redigantur. Pòst observandu[m] est, ut infirmos facile quibusvis habitibus vincas utendo, Infirmi vero magnopere curent, ut prospiciant diligenter, ubi hostis sit vincendus. Infirmi item celeriter agant, et poplitem hostis observent, colluctationj libra opus erit.

Ratio luctandi ex brachijs ut infra declarabitur.

Quum voles adversariu[m] lucta adgredi ex brachioru[m] correptione, tu[m] meminerii[us] semp[er], ut musculu[m] dextri brachij hostis, manu tua sinistra adpr[a]ehendas, dextra aut[em] brachium ip[s]ius sinistru[m] externè: atq[ue] sinistra, qua musculu[m] ip[s]ius contines, retrorsum reprimas pro viribus, dextra vero, manu[m] adversarij anterius adp[re]hendas, nec non adtrahas. Si igitur quempia[m] pr[a]escripta ratione corripueris, ijs luctaru[m] habitibus, qui subsequenter ia[m] describúntur, utitor.

Ratio adprehendendi hostem prima.

Si corripueris adversariu[m], iniecta brachio hostili dextro, manu tua sinistra, atq[ue] sub manu eius dextra complectitor ubi ip[s]ius sinistra[m] contines, inde si brachium propuleris, brachiu[m] adversarij infirmabis.

Secunda ratio

Manu dextra brachiu[m] hostis sinistru[m] sublevato, atq[ue] caput sub brachio eodem transmittas, inde brachiu[m] celeriter collo tuo circu[m]ijcias, sinistra vero manu, sinistru[m] itide[m] hostis pede[m] adp[re]hendas in ip[s]o poplite, atq[ue] ea ratione usus, per dorsum hostem pr[a]ecipites.

Alia Speties

Rursus manu[m] dextra brachiu[m] hostis sinistru[m] sustollas. Veru[m] sinistra[m] manu[m] infernè cubito eius inijcias, atq[ue] eo modo versu[m]* te adtrahas, dextra aut[em] sup[er]nè propellito, inde si sinistru[m] pedem prosiliendo, hostis dextro postposueris, per eundem eum prosternas.

Alia effigies.

Alius ex prima correptione habitus: dextra manu ip[s]ius adversarij sinistra[m] fortiter tenas, tu[m] vero sinistra[m], dextr[a]e ope[re] laturus adiungas, itaq[ue] firmissime, manu utraq[ue] tenas, inde si sub brachio ip[s]ius te in latus dextru[m] tuu[m] converteris, partes potiores obtinebis.

Destructio.

Si quis habitu superiori contra te utatur, tu eode[m] vicissim utitor, et pòst spetie[m] luctandi eligas, qu[a]ecu[m]q[ue] placuerit.

Alius destructionis habitus.

Manu tua utraq[ue] firmissimè quantu[m] poteris, ip[s]ius adversarij sinistra[m] contineas, atq[ue] te sub brachio sinistrorsum convertas, et ea ratione propositu[m] eius conturbabis, in super etia[m] brachiu[m] ip[s]ius in pr[a]ecipitatione poteris disrumpere.

Antecedentem item habitum hac ratione destruas.

Sinistram adversarij manu[m] utrisq[ue] tuis manibus firmiter teneas, atq[ue] inde sub brachio eius sinistrorsu[m] te convertas, pòst si brachiu[m] hostis sinistru[m] per humeru[m] dextru[m] pertraxeris, supprimas, et potiores partes obtinebis.

Ratio transmittendi manum inferne ad cu~bitum, atq[ue] eiusdem destructio.

Quum quispia[m] manu[m] sinistra[m] tua[m] corripuerit dextra, coneturq[ue] infernè sinstra[m] transmittere in cubitu[m], eu[m]q[ue] circumflectere, vel cupiat dextr[a]e manui op[er?]e ferre, tu igitur, du[m] is dextr[a]e auxiliari molitur sinistra, vel cubitum corripere conatur, subito brachiu[m] tuu[m] dextru[m], sinistro hostis brachio superinijcias, lateriq[ue] dextro adplices, nec non firmiter corripito manu eadem costas, post dextrum pedem, pedi hostis sinistro postponas, atq[ue] per dextrum hostem prosternas.

Destructio, cum is quis pro Viribus brachium corripiat.

Si quis supernè brachia tua totis viribus corripiat, fortiterq[ue] teneat, nec non coartare conetur, tu[m] brachiu[m] dextru[m] tuu[m] superinijcias adversarij sinistro externè iuxta ip[s]ius manu[m], sinistra aut[em] dextra[m] tua[m] corripias, atq[ue] pòst manu utraq[ue], ip[s]ius manu[m] firmiter adprimas pectori.

Ratio observandoru[m] digitorum hostis.

Quum adversarius digitos eius manus, qua[m] pectori admovisti, porrexerit. tunc eos corripito manu sinistra, inde sinistrorsum subleves, atque dextra pondus illi auferas iuxta cubitu[m], id est, sursum torqueas cubitum.

Sin aut[em] manu[m] iuxta pectus conclusa[m] co[n]tineat, tu[m] pede[m] dextru[m] resiliendo, adversarij sinistro postponas, pòst manu sinistra poplitem eius sinistru[m] adp[re]hendas, et ea ratione si sustuleris, dextra vero supernè propuleris, adversarius concidet.

Alius luct[a]e habitus.

Si quispia[m] brachia tua molliter contineat, et tu colluctari cupias, tu[m] manu[m] ip[s]ius sinistra iuxta digitos, vel alibi corripias, inde si sinistrorsum sustuleris, dextra pondus ip[s]i auferas iuxta cubitu[m] sinistru[m].

Antecedentis destructio.

Cum aliquis p[re]dictu[m] habitu[m] contra te exerceat, sinistra manu digitos tuos corripere conabitur, atq[ue] dextra cubitu[m] sursu[m] retorquere studeat, tu[m] dextra[m] manu[m] sub brachio ip[s]ius sinistro costis inijcias, inde si dextro pede prosilueris, hostem alacriter prosternas.

Habilior destructio, cum is pondus tibi auferre cupiat.

Si hostis manu sinistra, tua itidem sinistra[m] adp[re]henderit, atq[ue] pondus auferre cupiat iuxta cubitu[m] sinistri brachij, tu[m] no[n]nihil te demittas atq[ue] costis cubitum sinistru[m] tuu[m] inijcias, pòst sinistru[m] pede[m], dextro ip[s]ius pedi postponas, et dextram eiu~s pedem, manu item dextra tua