Wiktenauer logo.png

User:Kendra Brown/Florius/Latin only

From Wiktenauer
Jump to navigation Jump to search

Omnia nata oculis ego linx cernendo sub axe
Vinco mensurans quicquid tentare placeb[ ]

Prudentia

Sum celer in cursu subitosque[1] revolv[ ][2] in orbes
Nec me currentem superabunt fulmia[3] tigrim.

Celeritas

Quadrupedum sum fortis apex, audacia
Nam mea quoque polo subsunt. nunc[4] cordis leonem ||[5] vincit
[et superavit][6] quemcumque ergo vocitamus ad arma

Audacia


Quatuor ecce sumus animalia moribus ampla
Quae monuit nam potens Potuit [...] in armis
Esse cupit clarus necnon probitate refulgens

Accipiat documenta sibi(?) / quae cernit o(?)esse
Pectoribus nuncius affixe indicitus. Inde
Ille erit armorum pr(?) doctus inter amicos.

[below doctus: …et (hand M?)]


[around the master, in red:]

Posta mulierum dextri
Posta Dominarum Sinistra

Posta fenestrarum dextra
Posta fenestrarum sinistra

Posta longa
Posta brevis

Tota porta ferea
Media porta ferrea
dens apri


Fortitudo

[7]


Nunc hastile gero sub aprino dente coruscans.
Utque [??] variare queam / penetrabo medullas.[8][9]


En venio retinens muliebrj pectore telum.
Nec vereor terram genibus contingere lentis.
Et feriam variata tamen tua lancea praedet.
Regia forma decet muliebris. teque mucrone[10]
Percutiens contra que furens transmittet ad umbras
Hic animus / faveant illi modo numina caeli.

Stringens membra simul, iaculum complector[11] acerbus
In medio. tardatus eris refringere[12] tandem
Vulnere letali sonipes[13] tuus ictus abibit.


Rectus in oppositum faciam tibi forte dolores.
[14]Qui fugiens proprium nequeo defendere corpus.


Quattuor iste modus gestandi nempe mucronem
Ne movet ad ludos. et acute[15] cuspide prorsus
Te feriam. caedetque artus cesura patentes
Atque iterum de sede tua manifestus abibis
Ense carens. et raro hominem modus iste fefellit[16]

Cuspide mucronis transfigo guttur apertum
Tertius edocuit nam me cum lege magister.[17]


Vulnere[18] terrifico cervicem[19] vulnere luctans
Cautus in ense prior docet hoc me nempe magister.[20]


Tu pudibundus obhoc ensem vel forte relinques
Vel prostratus humi nullo prohibente iacebis.[21]

Expedit ut terram calcato pectore pulses.
Quidque velim de te potero tentare deinde.


Protego[22] cesura me nunc / ac cuspide forti.
Et capulo[23] faciem ferio / ne prensus hic ensis[24]
Sit mihi / sim terram nec adhuc proiectus ad imam.

Teque tuum iaciam nullo prohibente caballum[25]
Cuius clune / mei pectus fremitando sedebit.
Quadrupedis nec linquo tui resonantia frena[26] /
Donec humum praeceps limosam vertice tangas.
Ista quidem armato valet optima captio / possuntque[27]
Ledere[28] non armis ullum sibi posse pavescit[29]


Te galea[30] prensum teneo / qui terga revolvis.
In terram post te currendo pectore mittam.[31]

Ut modo tellurem calcato corpore tundas
Est opus . hoc faciunt contraria gesta . malignus
Tu tamen illud idem mihimet tentare cupisti.


Crure simul stafile levans / te vertet ad imum
Hec mea dextra potens. nec erit quae molliat artus.[32][33]

Aspice quam forti teneo tua[34] colla lacerto
Qui modo per terram frustra conatus inermem[35]
Spargere[36] tentabas. sed te contraria vincunt .[37]


Si me rolandus[38] peditem pulicanus[39] et asper
Fraxinea[40] peterent hasta spectando morarer /[41]
Dextraque vel iaculum teneat vel turbida clavam[42].
Atque repercussis feriam furibundior[43] hastis./
Quamprimum hoc actu retraham capita alta prementum.[44]


Nunc secat ista tuum caput amplo vulnere mestum[45]
Lancea. meque movet tum:idi cautela magistri.[46]


Callidus hoc ictu percussi labia duro,
Expectans reparare[47] gravi cum cuspide vulnus.

Consuetus mutare tamen, contraque referre
Cuspide pertenta, breve nunc moror omnia telo.[48][49]

Sit brevior licet hasta michi, traiectus abibis
Tu tamen. et iacias modo si libet ante. nec inde
Effugito. lacrimosa manent te praemia mestum.[50]


Hasta tuum telum mea nunc penetrando refellet.
Inque tuum pectus prorumpam vulnere grandi.[51]


Hoc tribus ante iacet proprium referire magistris.
[52]Et modus est transire hominem per pectora telo /
Seu faciem vultumque prius cum sanguine tristi.



Ne michi plus noceas / contraria +[53] misceo contra.
Teque reluctantem pulsatis dentibus arcto.[54]

In simili forma, daga clavaque tenaci
Te moror, At clava tegmen mihi prebet. et ista
Daga ferit pectus. Quicquid tamen exigo clava,
Efficeret mucro. quamvis melioribus uti
Possumus hoc ludis, faciles agitando[55] lacertos.


Hic te cum binis baculis / simul et quoque daga
Conmoror. at primum iaciam. reliquumque tenebo
[56]Illo membra tegens / cum nos arctabimus ambos.
Hinc cito te feriam sed aperto pectore daga.

Hoc operor factis, quod nunc narrando magister
Inquit. et hanc dagam proprio sed pectore figo.


Manibus astringens Jaculum / brevis: en vocor inter
Mortales / situs:. et ni cuspis fallere tentet
Decipiam te forte Virum. modo(?) Jupiter adsit.

Sum situs en fortis. vocor et crux. nec(?) mihi quesquam [57]
Ictus obest. nec adhuc cuspisque tricuspidis unquam.

Sum fidei sincerus ego situs en[58] muliebris.
Letiferosque operor geminatis ictibus ictus.

Dens aprinus ego sum fortis et horridus audax.
Quos facis[59] haud vereor ictus. nec posse fatemur

In terram projecta fuit tua nempe tricuspis.
Sed mea percutiet languenti vulnere vultum.

Dente ab aprino nunc propriaque tricuspide praesto[60]
Erupi. atque illa percussi robora vultus.



En premo forte manu tibi vultum. sentis et istud
Extrahet ac dentes haec nunc mea[61] sacra tricuspis.


Hac ego captura[62] the faciam fortasse rotatum.
Hinc tua perdetur / mea secundum te fronte tricuspis
Percutiet / modo fata velint superesse potenti.


Ensis sive ferus iaculetur / scindere[63] sive
Praeparet alter / adhuc cupiat me cuspide solum /
Haec cautela docet / ne nunc ridendo[64] pavescam.


Ense meo[65] / faciens passum tego membra furentj.
Inde tuum[66] pectus penetrabo protinus illo.


Utque[67] iterum feriam nunc te cum cuspide mestum /
Leva[68] manus retinet ensem cum Viribus istum.

Hic ego sanguineo percussi vulnere frontem.
Hoc quia me texi volucri cum tegmine dantem[69].



Derideas me voce tua / cecumque vocato /
Si tuus hic ensis / capulo quem prendo patenter
Non cadet in terram. nudus tu deinde maneto


[70] Detego te ut feriam pretenta cuspide. Post haec
Vindiceam[71] frendente animo faciemus ad Unguem.


Arbitror a manibus ensem tibi carpere lentis /
Callidior manus haec rapuit tibi taliter illum


Nunc ego perpendo medium scidisse mucrone
Gutturis. hoc ideo / cubitum quam(?) presto revolui


Cumque manu voluam cubitum voluendo cruentum
Te faciam mucrone meo. nec fallere possum.
Nomine quisque vocat[72] situs / et custodia fallax.
Altera consimilis aliae / contraria [73] necnon.
Sicut et hic posite / similes sic prendimus actus.

Ferrea porta vocor terrena aequaliter ab omni /
Quae semper reparo / cesurae et cuspidis ictus.

Audax / excelsus / muliebris sum situs. alta
Et quocunque modo defendo membra furentis.

Regalis verae: situs hic sum nempe fenestrae:
Et volucrem[74] fateor clara me semper in arte.

Ferrea sum fortis / medianaque Janua dicor.
Doque graves ictus. et cuspide querito mortem.

Ense brevi maneo. situs attamen hic ego longus
Nominor / ingenio guttur sepissime scindens.

Frontalis situs ipse vocor / famosa corona.
Nec cuique parco / cesura et cuspide rumpens.

Oppositus denti: muliebris sum situs apri: /
Impedimenta ferens versuto[75] pectore multis.

Sum situs aprinus audax / et viribus ingens /
Expertus cunctis cautelis pandere Vires.

Sum situs hic brevior. longumque remetior[76] ensem.
Cuspide sepe[77] minor. illuc tamen inde revertor(?).

Laevus[78] e:go situs ipse vocor / Veraeque fenestrae.
Sic celer in dextra velut hac sum nempe sinistra.

Protrahor in terram situs en caudatus. et ante /
Postque ago persaepe traiectis ictibus ictus[79].

Nominor a cunctis certe situs ipse[80] bicornis.
Nec pete quam falsus / quam sim nunc callidus in te

In cruce compressam teneo cum cuspide spatam.
Ex alia secundum parte gravo cum cuspide pectus.


Audito sermone mei nunc ante magistri
Guttur adit madidum mucronis turbida cuspis.

In medio nunc ense tenens ego callidus ensem
Ceu cruce / percutiam laevum tibi nempe lacertum
Sit nimis hoc tempus breve quaque uis tanta probando


Te ferio velut ille prior tulit[81] ante magister.
Qui cruce mucronem retinet /[82] quo fallere possit.

Si subito nostrum ludendo vertimus ensem /
Sic capiti ut palmis ludendo nocere valemus.


Quamvis me teneas manibus / quid proderitur. Hac te
Cuspide percutiam vultum scindendo madentem.

In forma crucis hic nos nunc luctando manemus.
Plura sciens ludos Victrices semper habebit.



Nunc tua per terram subito manus impia puntam
Protrahat. hinc feriam te vulnere protinus alto.


Colla super teneo mucronem. sentis et istud.
Nunc mortis patieris opus. nec fata negabunt.


Dexteriore tui cadet ensis parte / sinistra
Si me voluo celer / sed strictis artubus ante.


Tu sentire potes. quam magno vulnere palmam[83]
Contuderim. capulo possem simul atque ferire.


Hic ferio te nempe in manu / ut nexura sit inde
Conquisita mihi / quo grandia despicit arma.


Doctus in arte mea resupino pectore vertam
In terram. dehinc te penetrabo cuspide mestum.


Vel linques ensem proprium de parte sinistra.
In terram vel mestus eas. nec posse negabis.


Ense tuo tutum[84] facit hec[85] captura. fit ergo
Nempe meus[86] liber. tuus at sub carcere restat.
Efficit atque ensis ludum qui quartus habetur.[87]
Arte[88] bipennifera / facile ceu quisque videbit.

Inferiore quidem nexura stratus abibis,
Atque tuum feriam letali vulnere pectus.

Serpentinus ego vocor / et sopranus, et alta
Cuspide planitiem pono mea membra sub imam.

Inque situ aspecto leopardi nempe serenum
Cesuras semper et cuspidis ima refrenans

Hac nunc tectura quemcumque refellere credas /
Ludere discipulos veluti quandoque videbis.

A tectura exit cuspis haec ima magistri.
Atque alios faciam ludos si quando libebit.


Cuspide mucronis in terram stratus abibis.
Et pejora tibi faciam sibi mente sedebit.


Sex sumus in factis armorum valde periti
Actus. Quos faciet quicumque magister in armis
Ensem seu dagam superabit et inde bipennem.

Sum situs ipse brevis. vocor et sub nomine recto
Serpentinus adhuc penetrando cuspide doctus.

Sum situs, et dicor crux multis vera magistris.
Nec mihi cuspis obest, cesura nec ipsa nocebit.

Hic mucro mutabit statum penetrando malignum.
Nam mea membra tego validis erectus in[89] armis

Sum mediana quondem ferri stans condita porta.
Cuspide nec noceo nimis. At sum semper inanis[90].

Hoc patet in textu pictura teste docente.
Hincque vides que daga contundere possum.



Nil valuit tibi daga / cito tam terga coegi
Voluere./ nec vultum poteris mihi pandere tristem.


Inijceret quicumque mihi sub(?)[91] vertice spatam /
Tecturam hanc facerem cubitum prendendo sinistra.
Atque manu propria ludentis terga rotarem.
Inde suos renes dagam penetrante ferirem.


Optimus iste movens ludendi et cautus in arte.
Neque tegam feriamque simul nudando mucronem.

Nam palma tutam signo sic defero dagam.
Cum manibus tollam cunctis gestantibus ipsam.

Cum cunctos superem qui possunt bellica mecum
Pro manibus fractis ornatus porto lacertis.

Brachia conclaudas cunctis bellantibus orbe
Taliter ut dextram nequeant praetendere tutam /
Nunc letus claves manibus sic congero binas.

Queris cur pedibus pessundo gloria tales
Cur luctando viros dico prosternere cuntos
Palma quidem nostra praetenditur sistere dextra.

Primus ego dagae cautus[92] vocor ipse magister.
Cumque manu leva pretento tollere dagam.



Circum nempe tuum dagam convolvo lacertum.
Nec perdens illam miserum te pectore tundam.


Hoc tua contrario tectura refellitur ecce
Et neque converse palme ludj / non atque priores
Proficient. tu deinde miser moriture recumbes.

Credo quidem terram quam nunc tu perfide tanges.
Et faciam peiora tibi dehinc ipse[93] jacentj.

[94] Incautus terram prostrato pectore tanges.
Armiger hunc poterit securius addere ludum.


Frangere quisque pont(?) socio luctando lacertum
Ceu teneo. sentire datus quicumque libebit.

Propter capturam quam nunc facit ille magister /
Non sine fractura discedes credo lacertj.


Arripiam subito violento turbine dagam
Ante tamen cubitum prope volvam brachia fortis[95]

[96] Non labor est ullus mihi te sternendo cadentem.
Surgere nec poteris sine grandi vulnere liberj.


Me tego luctantem sicut cruce nempe lacertis.
Omnibus atque modis possum colludere primis.

Subque meo levo[97] dexter tuus ecce lacerto
Clauditur. inclusum mala te quam plura morantur.



Me licet impressum teneas / retinendo lacertum
Inferiore tum clave pressura nocebit.

Voluere si possum manibus nunc ipse lacertum /
Tristis illo(?) eternum mediana in clave manebis.



Degere non facies mediana in clave. sed isto
Me nunc contrario / tibi convenit / ut mihi cedas.

Aptus ego in terram sum nunc te pellere mestum.
Et si contrarium deerit / faciam tibi praesto.[98]



Hoc nunc contrarium propero / ceu rite videbis.
Percutiam flagrante animo tua membra deinde.

Me tego ceu cernis grandi valitudine motus.
Ante modos quos quisque potuit efficere tento.



Hoc nunc contrario ludos ego fallo priores.
Taliter et voluam quam post te vulnere perdam[99]


Tam celer hoc actu faciem tibi nempe rescindam.
Discipulus docet hoc cruce ducens ensis amictum
Per terram. Sed mucro tuus vel flexus abibit
Vel fractus numquam poteris operarier[100] illum.

Percutiam nulloque tuum prohibente tenebo
Pignore mucronem / tam turpiter ipse gubernas
Jura tenedo meum. quo nunc traiectus obibis.

Hoc capulo vultum ferio tibi nempe feroci.
Hoc / quia mucronem pulsasti tactibus imis.


Ictus hic est alter capulo referire sodalem /
Dumtamen hic celeres sint ars atque ipse magister.


In cruce prevalidus proprium tibi carpo mucronem.
Hinc te iam mestum cesura cuspide sive
Percutiam. spätaeque manus attollere dicor
Conträrium[101]. et valeo tua membra ferire patenter.
Tangere nec poteris ullis violatibus ensem.

Te iacio in terram magno/ quem precipis / actu
Nec sum deceptus ensem tibi ponere collo.

Ense tuo proprios disco referire lacertos.
Aut te percutiam. simul hoc[102] vel brachia claudam.[103]


Quam prudenter ago spatam propriumque lacertum
Connectendo tuum. potero te namque ferire.


Ut mihi tu posses ensem convellere leva
Venisti. hic tandem contrario at ipse peribis.


Claudere sub proprio voluisti false lacerto
Ensem. contrarium sed et hoc te vertet in imum.

Ense meo clausi palmam. tu vertice tandem
Vulnera multa miser patieris. Quicquod at ipse
Efficio[104] / contra facio mucrone. et prevalet ista
Nexio permultum. quia plurima facta ministrat.


Obliquam in partem recta d(e?) parte subivj.
Hac igitur vitam linques cum cuspide tristem.

Iste motus quo privo virum ludendo mucrone
Dicitur a cunctis sopranus dexter in armis.
Quem multis vicibus ego Florius ipse probavj.



Accipiens ensem / medianum protinus ictum
Efficio / mucrone premens tua membra furentj
Vel proprio / vel forte tuo quem credis adesse.


Inferiore loco capitur sic ensis acutus.
Quod faceret quicunque manet[105] hac arte peritus.


Esse meum reputo quem cernis nempe mucronem
Et volvendo / tibi faciam profecto pudorem.
Ac manibus retraham proprijs ni fata repugnent

Dexterior tectura monet / ut gutture prendam.
In terram tu deinde miser sterneris opacam.


Te similj in terram ludo consternimus altam.
Hoc quoque perficiam. pedibus tamen ipse[106] manebo.

Accipio manibus capturam tempore longo
Quesitam ut possim miserum te sternere terrae.


In terram resupinus ibis. vultumque tenebit
Ensis. hoc edocuit dextrae tectura potentis.

Denodare potuit socio sibi quisque lacertum.
Atque sua damnare necj cum cuspide dagae.


Arripio dagam tibi nunc. nec fallere possum.
Si quem volo in clavj potero te nectere versum.[107]

Inferior clavis fertur sub nomine fortis
Est nexura quidlibet nimio discrimine mortis.
Si quis in hac intrat, vix hac exire valebit.


Hoc ego contr:arium perago luctando m:agistri
Efficiens palma manuum quocunque reversa.
Tuque hac captura procumbes poplite flexo

Ambabus manibus socium nunc prendo magister.[108]
Desuper et subter possum te laedere ferro.


Ut te demittam in terram sum nempe paratus.
Et capiti mala multa dabo, si mente sedebit.

Hic[109] motus est alter socium prosternere terrae.
Non tamen est tutus qui simili ludere tentat.


Hoc iterum te nempe modo demittere possum
In terram. Dehinc ipse[110] tibi peiora probabo.

Taliter ipse[111] tuam convolvam turbine dagam /
Quod tibi sive vetes[112] capiam / tu sive repugnes.


Si prope[113] nunc cubitum dagam tibi tollere tento,
Illa te subito privatum nempe videbis.


Hoc ego contrarium palmis nunc querito binis,
Ut me defendem[114] veluti facit ille magister.
Qui capit ambabus manibus luctando sodalem.


Pectore me prendis. Nec adhuc mihi ledere posses.
Denodabo tuum tamen hunc luctando lacertum.


Te prope nunc cubitum feriam. me deinde relinques.
Atque tuam validus dagam tentabo repente.


Vel supra cubitum feriam vel deprope pugnum.
Inque loco miserum[115] denodabo. Hinc pectora linques.


Experior quo te resupinem protinus actum.
Si te non sternam meliorem forte parabo.[116]


Tutus ut in terram nunc vadas, credere possum.
Nec tua daga michi poterit profecto nocere.


Non deceptus ero levum frangendo lacertum.
Quem dextra teneo spatula luctando gravatum.


Te tali teneo forma / prendoque gementem /
Quam nunc cum spatulis terram sterneris in imam.


Hanc nunc tecturam facio /[117] quo tollere dagam /
Possim. Sed multis possum te ledere ludis.


Volvere si possum tibi nunc certando lacertum /
Inferiore cito faciam te in mergere clave.


Nunc quia te manibus teneo luctando gemellis
Arripiam dagam veluti tu nempe mereris.


Tollere nunc doceo dagam ludendo sodalj.
Hoc quam discipulus nescivit ludere primus.

Non cognosco hominem cum quo non ludere possem,
Si dagam in dagam vertendo ducimus ambo,
Armatus vel sim vel forte carentibus armis.
Et placet iste motus, sit strictus dummodo ludus.


Hanc ego tecturam facio munitus in armis
Et subito in mediam clavem quae terminat omne
Bellum, nec contra valet ullus bellica tractans,
Intrabo. nec obesse potuit mihi quisque reluctans

Hac cruce porto meam dagam luctando. nec obstat
Ulla sibi in ludo dantis defensio dagae.
Sed multis ludendo motis vastare valebo


Praevalet iste motus cruce dagam nempe tenentj.
Supra nanque[118] potuit operarj & subter in armis.
Vadit ad extremam nexuram hic ludus aperte
Inferior. Mediana iacet sub forte supermo.


Hunc ludum poterit istius forte magistri
Discipulus facere. dagam que auferre[119] potentem

En ego transivj subter ludendo lacertum.
Capturamque etiam liquj. Sed terga gravabo.

Inferiore tibi nexura tollere vitam
Praeparo / si possum tibi voluere forte lacertum.


Denodare modo simili tibi nempe lacertum
Inferiore etiam clave connectere possum.

Vt mihi prensuras lucrer, sum nempe paratus.
Si te non fallo poterit prodesse parumper.

Querito mutare[120] quo te confallere possim.
Hinc te per terram properanti pectore vertam.

Si non ingenio vinces quidem credere possum
viribus ipse[121] meis patieris pessima multa.

En venio tensis cupiens superare lacertis.[122]
Ut mihi prensuras lucrer ludendo potentes.


Hac ego prensura, faciam te tangere terram.
Denodabo tuum laevum uter forte lacertum.


Ore tuo terram te cogam lambere turpem.
Vel faciam intrare miserum te clave sed ima.


Renibus in terram iaciam te protinus imam.
Nec sine tristifica poteris consurgere pena.


Hac te prensura facerem procumbere terrae,
Si melior cunctis esses ludendo magistris


Propter prensuram, superb quaa, luctor et infra,
Vertice contundes terram. nec fata negabunt.

Apposui palmas faciei. Sed tamen illas
Inde libens movi. Quo[123] te dermergere possem
Prerensuris aliis. quas nunc ostendere tento.

In terram tendes tristi confusus honore.
Hoc quia sub laevo teneo[124] caput ipse[125] lacerto.



Aure sed hac digitum teneo luctando sinistra
Prensuram ut perdas qua me superare tenebas.

[126]Proditor arte tua carpsisti me quoque retro.
Haec prensura tamen terram te ponit[127] in imam.


Ludusb hica interdum celebratur crurad rotandic.
Non tamen est aptus. Fallit nam saepe tenentes.

Concordi concepta animo, prensura vocatur
Extranea. Hac tandem faciam te degere mestum



Taliter ipse[128] tuos confringam poplite duro
Testiculos, quam nullae aderint in pectore vires.

Tot tibi congemino naso patiente dolores
Quam cito me tecum ludentem credo relinques.



Destituj simili prensura (sicque fatemur)
Membra tuj. tamen ipse[129] miser ruiturus abibis
Contrario. Ceu rite vides, si lumine cernis.

Subque tuo mento plures tibi tracto dolores.
Renibus ut terram contingam tristibus imam.[130]



Cum manibus faciem premis hic ludendo gemellis.
Contrarium sed et hoc oculo magis inde nocebit.[131]

Iste licet ludus vix sit hac cognitus arte,
Experto tamen ipse viro succedit honeste.



Contrarium primi servo profecto magistri.
Atque hac tectura mala nunc quam plura probabo.


Regis ego primi dagam retinentis, aperte
Contrarium facio. Patet hoc feriendo lacertum.


Contrario illius, mala quod quam plura minatur
Hic rego me, ut socium letalj vulnere ledam.


Neclabor est nec pena mihi faciendo tenacem
Nexuram. qua nunc potero tibi ledere. Renes
Et feriam fortasse tuos cum vulnere grandj.

Florius hunc librum quondam pritissimus auctor
Edidit. Est igitur sibi plurima laudis honestas
Contribuendo viro Furlana gente profecto.



  1. 'subitos' is problematic, meaning plural masculine things that appear or attack unexpectedly. 'subito' is an adverb meaning 'suddenly', which appears several other times in the text. 'subitos' only appears here.
  2. The final letters are obliterated; the likeliest candidates are "am" or "or"
  3. This word does not appear in any dictionary. It must be a misspelling of some word related to lightning such as fulmen or a conjugation of fulminare.
  4. This abbreviation can also be read "nec."
  5. This punctuation mark is not used elsewhere in the text, and its meaning is not known. It could be a tie-mark indicating a word written in the margin and labeled with this punctuation should be inserted here.
  6. These words are not visible in standard photography; this reading is based on ultraviolet imaging.
  7. The bottom of the page, including the elephant verse, has been cut off.
  8. The second line has been over-written to darken worn-away letters. If there were annotations, they have not survived.
  9. This pair of verses has a bracket at the end, which has been posited as indicating enjambment of the lines by Mondschein. As there is clearly a period at the end of the first line, this cannot be the case here.
  10. Added later: "de la pointe".
  11. Added later: "remoror [!] jaculum".
  12. The translator appears to be using 'stringere-refringere' as a pair, as both words are associated with defending and attacking fortified gates, for rhetorical effect; however, English doesn't have a good oppositional pair that also conveys the meanings of the words.
  13. Added later: "eqqus". Probably meant to be “equus”, but the two q’s are fairly clear.
  14. Added later: "ego".
  15. This word was obliterated somehow (“et” and “cesura” both show uncorrected damage) but has been written over by a later hand in similarly-colored ink. Further, someone has tried to write something above it, perhaps a French equivalent—the superscript is unreadable, but the second word, above cuspide, appears to end in “te” and could be “pointe”. The superscript above “acute” may have been in the D1 or F hand, but not enough is clear. There may have been a superscript above mucronem that was erased, although the remaining strokes look like they may have suffered the same damage as the rest of the page. None of the superscripts are clear enough to certainly identify the hands.
  16. A bracket, similar to the enjambment bracket, hangs off the last line.
  17. Enjambment bracket
  18. We believe this is "vulnerare" but the condition of the page has elided an abbreviation mark.
  19. There is an erasure above “cervice”, but we were not able to discern any letters.
  20. Enjambment bracket
  21. Enjambment bracket
  22. Added later: "te juc g???et".
  23. Added later: "de la poignee".
  24. There is no enjambment bracket, but the punctuation and text indicate it.
  25. Added later: "eqquus".
  26. Added later: "te mordé de\per bride".
  27. According to Cappelli, p. 257
  28. Probably laedere
  29. Possible scribal flourish
  30. Added later: “??eeu vit”. Could this be “heeume”, misspelling of “heaume”, old french for “helmet”? There are certainly letters beginning above the g in “galea” and reaching to above the e in “prensum”, but we can’t make out enough to guess further. If the latter word is meant to be “heaume”, this must be hand F.
  31. Enjambment bracket
  32. There is a marginal notation to the right of the verse beginning with +. The marginal note seems likely to be hand F, but the + may be from one of the Latin hands. My best guess: ??a??e tram ? perm
  33. Enjambment bracket
  34. Added later: "pro tui".
  35. Added later: "scilicet".
  36. or 'Si pargere', but Rebecca says there is a scribal practice for separating the first letter of a line in this manner.
  37. Enjambment bracket
  38. Added later: "nomen properum". Partially obliterated
  39. Added later: "nomen properum".
  40. Added later: "de fresne".
  41. To the right of the first two lines, there appear to be three lines of smudgy pencil (most likely M or F), but nothing specific can be made out.
  42. Added later: "matreque?".
  43. Added later: "four words that might be latin".
  44. There is no enjambment bracket, but grammar and syntax led to enjambment in the translation.
  45. Possibly "maestum"
  46. Enjambment bracket
  47. Added later: "reparer renouvelir".
  48. Telum refers specifically to a distance weapon, which can include any of the following: missile weapon, dart, shaft, spear, javelin, sword, axe, sunbeam, lightning (the last two are the specific province of Jove)
  49. Enjambment bracket
  50. Enjambment bracket
  51. Enjambment bracket
  52. Added later: "…trare".
  53. contraria is the most common term marked with a + in this text.
  54. This verse has a bracket shape to its right that encloses the second line and the space below it, similar to an enjambment bracket.
  55. A tiny note (M, perhaps) may have been removed above “agitando”.
  56. Added later: "+ hoc ego".
  57. Added later: "quisquam".
  58. Marginal note: "+ ecce".
  59. This may be an error for fascis.
  60. Added later: "scilicet subito".
  61. Added later: "+ tibi".
  62. We are translating 'captura' as 'the taking' or 'the takings'. Other possible contexts for this word in Latin are from hunting (captura=prey, the fishing catch, the bag of animals brought in) or from economics, in which 'captura' refers to ill-gotten or immorally gained profits.
  63. The second letter appears to have been corrected.
  64. A pun for ridere/riddare?.
  65. Tentative reading; badly damaged
  66. Tentative reading; badly damaged
  67. Tentative reading; badly damaged
  68. Badly damaged; also, could be a variant spelling of laeva.
  69. Accusative of duration of time
  70. This page shows signs of scraping and rewriting.
  71. this might be vindicaveram instead
  72. Added later: "scilicet nobis".
  73. Added later: "+".
  74. Added later: "i.e. velocem". We also considered a volverem reading.
  75. Added later: "aftraro"?.
  76. potentially remeatio, but written as *tior to rhyme with brevior, minor, and revertor
  77. Or "saepe" (often), which may be more likely than "sepe" (hedge or defensive barrier)
  78. More likely laevus than levus
  79. The last word seems faded
  80. Added later: "scilicet ego."
  81. Added later: "dixit".
  82. Added later: "con? ut."
  83. Added later: "scilicet manum".
  84. Added later: "scilicet me".
  85. Likely haec
  86. Added later: "scilicet ensis".
  87. The period after habetur may be a later addition, since it overlaps the final stroke of the r.
  88. There's a light mark above Arte that looks like the abbreviation for haec.
  89. Added later: "pro cum".
  90. This may also be read as immanis but inanis is closer to the Italian
  91. Added later: "scilicet si".
  92. cautus (from cavere) is a common term in Roman jurist texts, where it means security in the sense of assurance or collateral
  93. Added later: "scilicet ego".
  94. This page has lots of dirt smudges, drips, and stains; some—to the left of the combatants in the upper register, and just below the verse in the lower—look like they might be handwritten smudges, but without clear meaning.
  95. Added later: "scilicet ego".
  96. Interestingly, this page appears to be dirty and damaged; the recto looks like it’s warped from water damage. The next several pages also show warping; the art quality has also declined substantially.
  97. Maybe "laevo".
  98. Could be “praesto”, Latin adv. “ready, available” or Italian “presto”.
  99. Added later: "scilicet occidam"
  100. Added later: "pro operarj".
  101. These umlaut-like dots appear on a few other pages, where they indicate words that should be read as a pair. Here the marked words are both part of a phrase naming a technique, similar to other times the dots appear. Interestingly, on this page it looks like the dots were written by the original scribe (for example, the dots over the a in spataeque have the same faded look as the a). However, appearing on so few pages, these dots don't seem to be part of the overall orthographic style of the manuscript.
  102. Added later: "cum". Potentially could be read as "eum" but we believe "cum" is a useful clarification of this sentence.
  103. While lacertos and brachia refer specifically to the upper and lower arms respectively, this is probably an attempt by the translator to avoid repetition, rather than specific parts of the arm that are affected by the actions. We have retained the specificity for linguistic reasons. We used arm instead of shoulder in the following couplet because the technique does not work with the shoulder.
  104. This might be a typo for efficit, which is supported by the use of 'ipse', and the fact that the next clause has the speaker working against this action
  105. Added later: "+".
  106. Added later: "ego".
  107. Added later: "scilicet revolutum".
  108. Added later: "ego s."
  109. There is an unreadable marking here.
  110. Added later: "ego scilicet".
  111. Added later: "scilicet ego".
  112. This looks like it may have originally said “veter” but was corrected to “vetes” (e.g. from first person present passive to second active present).
  113. See Capelli 285; this can be read as either prope (near) or proprie (specifically).
  114. Should be "defendam".
  115. refers to elbow 'cubitum' or fist 'pugnum'
  116. Added later: "vel probabo(?)".
  117. Added later: "~ ut".
  118. Variant of "namque".
  119. This is read as a corrected error, in which the scribe began to write aufa, crossed out the 'a', continued the 're' and used the 'er' abbreviation above the incorrect letter.
  120. Added later: "pro".
  121. Added later: "scilicet tu".
  122. It looks like the period maybe was changed to a slash/comma.
  123. Added later: "+ ut".
  124. Added later: "+ posuj".
  125. Added later: "scilicet ego".
  126. Added later: "situ".
  127. Added later: "& mergit".
  128. Added later: "scilicet ego".
  129. Added later: "tu scilicet".
  130. The accusatives [direct objects] are unusual in both of these lines
  131. There are no personal pronouns indicating whose eyes are getting injured in this couplet. Only the second person verb in the first line indicates whose eyes are getting damaged.