Wiktenauer logo.png

Difference between revisions of "Johannes Hartlieb"

From Wiktenauer
Jump to navigation Jump to search
Line 3: Line 3:
 
"Curious also is the beginning of the manuscript: It starts with esoteric divination techniques Johannes Hartlieb, by which it will be possible to determine the winner of a duel." ~Dierk Hagedorn
 
"Curious also is the beginning of the manuscript: It starts with esoteric divination techniques Johannes Hartlieb, by which it will be possible to determine the winner of a duel." ~Dierk Hagedorn
  
{| class=wikitable
+
{{master begin
|-valign=top
+
| title = Onomatomantia
! width=350 | {{rating}}
+
| width = 84em
! width=350 | Transcription
+
}}
by [[Dierk Hagedorn]]
+
{| class="wikitable master floated"
 +
|-  
 +
! <p>Images</p>
 +
! <p>{{rating|c}}<br/>Open for editing</p>
 +
! <p>Transcription<br/>by [[Dierk Hagedorn]]</p>
  
|-valign=top
+
|-  
 
|  
 
|  
| [http://www.hammaborg.de/de/transkriptionen/talhoffer_gotha_a558/01_hartlieb.php Transcription]
+
|  
 +
| <p>'''[7r]''' AN dem ersten ist zu mercken das alle kunst des gesigs ist an dem tag der einem ÿtlichem namen zügehört / Wisßet auch das die hohen meister alle gemeinglich die namen geteÿlet haben In zweÿ teyle / Den ersten vnnser frawe~ namen der Junckfraw marie zugehört / Vnd den anderñ teyle sant Jorgen Also welcher name vnnßr frawen zugehört der an Irem teÿl stet den heyßen sie vnßr frawen bruder / Vnd welcher an sant Jorgen teÿle stet / den heißen sie sant Jorgen bruder bruder sind Daraüff wisßet alle namen die vnnser frawen brüder sind haben dreÿ tag In einer ÿtzlichen wochen gantzen sygk Vnd den Süntag / nach mittag So haben sant Jorgen brüder aüch dreÿ tag in einer itlichen wochen gantzen sygk vnd den Süntag vor mÿttage :•</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item der Eritag Pfincztag / vnd Sampßtag vnd der süntag nach mÿttag gehört vnnser frawen brüder zü</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item der montag Mitwochen freytag vnd suntag vor mittag gehört sant Jorgen zü</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>NV ist zu wisßen wenn einer aüsspricht vnd mutwilt ist es zü dem ersten So sal er gar wol mercken das er an seinem tag an hebt vnd der schreiber der den brieff schreibt aüch sein bruder seÿ Vnd der bote der den brieff tregt aüch sein bruder seÿ Vnd auch an seinem tag seÿ der Im zü gehört vnd thut er das so ist er an allen zweiffel sicher das er den sygk hat vnd gewyñet Er sal sich auch der sache fleisßen / Das er keinen tag / ver czele ader vberhüpff</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item mer ist zu mercken Welcher bruder seinen bruder anspricht an dem tag der In beyden zü gehört das der anclag° nyder liegt an allen zweiffel mag es aber einer nicht vertragen gesein Er wölle ye mit seinem bruder mütwillen So sal er die anderñ tag die Im nicht zugehören erwelen als</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[7v]''' Wer es sant Jorgen bruder / Vnd welet er aber mit mutwilln der aüch sant Jorgen bruder wer / so sal er aüch alle sein sache an vahen an dem tage dÿ vnnser frawen bruder zügehören / als am Eritag pfincztag samßtag vnd sal in gleicher maße thün als am tag mitschreiben vnd mit antwürten</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item desgleichen ist auch mit vnnser° frawen bruderñ die sollen für sich nemen dÿ tag die sant Jorgen brüder zügehören</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item es ist vast züüersicherñ das sich einer hütet das er sein° clage ader antwürt nicht verwandel waññ es mag wol ein clager ein antworter werdden / So wer deññ dÿ Rechnü~g gantz verkert da vor sal sich einer hüten / dann es werdden gar viel lewt damit verkürczt</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item wisßt auch das gewönlich ein anclager der ein antwortter der da mutwillet ist gut das er sich da nicht vergeht vnd solang sein clag ader antwort verhalt biß Im der tag kumpt der Im zu gehört so thu er daññ waz er willen habe</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item vnd mer ist zu wisßen weññ eyner fÿchtt auff ein tag der nicht sein ist der müß ye wünt werdden Ist das dem geschiht wenn einer fychtet mit seinem bruder aüff einen tag der nicht sein ist so hat der anclager sygk vnd sust nicht</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item wölt Ir daññ wisßen weññ zwen vechten / welchr° wünt wirt vnd an welcher stat des leÿbs so thut Im also / Sol der den sÿg hat vechten mit einem an seine~ tag als mit seinem bruder Süst mag er nicht sygk haben Sünder ein anclager so müst er ÿe sygk werdden wie wol er den sygk hat</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item vechten sie vor mÿttag So wirt er wünt oberhalbe der gürtel / Vÿchtt er aber nach mÿttag so wirt er wünt vnterhalb der gürttel</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item wölt Ir daññ wisßen In welchs glÿet einer wünt wirt / dar von ist gar hübsch zü sagen vör den lewten / So thut Im also Ir sult wisßen das ein ÿtzlicher tag zü teylt ist zü der kunste In xij stunde Der selbñ xij stund gehören vj vor mÿttag vnd vj nach myttag / Item der tag seÿ kürtz ader '''[8r]''' lanck So sol man also teylen Vnd sol also anheben an der erstñ stund weññ die Suñen aüff get biß sie wider nÿder get</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Merck nü wol das eben an den stunden der lincken seÿten zü gehört Ortt der Rechten zu gehört Vÿechtt einer in der erstñ stunde vor myttag / So wirt er wunt in das haubt Vnd hals an der Rechten seyten / Vÿechtt er aber in der dritten stunde So wirt er wunt in der brüste ader Rechtem arme / Vÿecht er aber in der fünfften stunde so wirt er wunt in die rechtñ seÿten</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item vÿcht er in der anderñ stunde So wirt er wunt In das haübt vnd hals in der lincken seÿten Vÿchtt er In der vierden stunde So wirt er wunt in der bruste vnd arme in der lincken seÿten / Vychtt er aber in der vj stund So wirt er wunt in der lincken oberhalb der gürtel</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item vychtt er nach dem myttag / in der ersten stunde So wirt er wunt in der Rechten seÿten beÿ der huff oberhalb der dyher / Vÿcht er In der dritten stunde / So wirt er / wunt an das Recht payn am dych oberhalb des knyes Vÿcht er in der {{dec/s/dritten stunde}} funfften stunde So wirt er wünt in das Recht payn vnter dem knÿe / Vychtt er denn in der anderñ stunde nach myttag / so wirt er wunt in der lincken seÿten beÿ der hüff / Vÿchtt er in der vierden stunde / so wirt er wünt in das lincke dyhe oberhalb des knyes Vÿcht er in der vj stund / so wirt er wunt in das lincke paÿn vnter dem knÿe</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item nach ist eins zü Mercken Es mag wol geschehen das einer an czweÿen enden mag wünt werdden / Das geschiht weññ die stund In eynander auß gen als leÿht auff dem pünct / so ein stund in die andñ get / darnach wisßt euch zurichten :~</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[8v]''' Item nü will ich namen setzen Welcher vnnser frawen bruder ader sant Jorgen bruder sey</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item das sind züm ersten vnnser frawen brüder</p>
 +
 
 +
{| style="width:24em;"
 +
|-
 +
| style="width:8em;" | Herman
 +
| style="width:8em;" | Arnt
 +
| style="width:8em;" | Sebalt
 +
 
 +
|-
 +
| friderich
 +
| Matheus
 +
| Wasilius
 +
 
 +
|-
 +
| fritz
 +
| Rudiger
 +
| Thomas
 +
 
 +
|-
 +
| Gerhart
 +
| frantz
 +
| Reuelant
 +
 
 +
|-
 +
| Cunhart
 +
| Seÿfridt
 +
| Elberwein
 +
 
 +
|-
 +
| Gebhart
 +
| Rudolff
 +
| Parcziual
 +
 
 +
|-
 +
| Sem
 +
| Rupprecht
 +
| Gerlach
 +
 
 +
|-
 +
| Niclas
 +
| Gotschalck
 +
| Cristoffel
 +
 
 +
|-
 +
| Heinrich
 +
| Engelhart
 +
| Marcius
 +
 
 +
|-
 +
| Peter
 +
| Caspar
 +
| Adam
 +
 
 +
|-
 +
| Paulus
 +
| Ernst
 +
| Erenfrid
 +
 
 +
|-
 +
| Hemeran
 +
| Erbwein
 +
| Lutolff
 +
 
 +
|-
 +
| Meinhart
 +
| Vincencius
 +
| Martinus
 +
 
 +
|-
 +
| Ott
 +
| Laürencius
 +
| Herwick
 +
 
 +
|-
 +
| Wolffram
 +
| Magnus
 +
| Hartman
 +
 
 +
|-
 +
| Arnolt
 +
| Hylbrant
 +
| Genewein
 +
 
 +
|-
 +
| Dÿtrich
 +
| Moralt
 +
| franciscus
 +
 
 +
|-
 +
| Matheis
 +
| Dytmar
 +
| Reinhart
 +
 
 +
|-
 +
| Anthonius
 +
| Wÿlpold
 +
| Neythart
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| Michel
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| Wÿckman
 +
 
 +
|}
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[9r]''' Item das sind sant Jorgen brüder</p>
 +
 
 +
{| style="width:24em;"
 +
|-
 +
| style="width:8em;" | Hanns
 +
| style="width:8em;" | Valbrecht
 +
| style="width:8em;" | Walthazar
 +
 
 +
|-
 +
| Endres
 +
| Gotfridt
 +
| Wilhart
 +
 
 +
|-
 +
| Jacob
 +
| Deinhart
 +
| Wenlant
 +
 
 +
|-
 +
| Karll
 +
| Herwart
 +
| Alhart
 +
 
 +
|-
 +
| Vlricus
 +
| Clemens
 +
| Absolon
 +
 
 +
|-
 +
| Papp
 +
| Gothart
 +
| Lucas
 +
 
 +
|-
 +
| Albrecht
 +
| Ambrosius
 +
| Glyttur
 +
 
 +
|-
 +
| Lewpolt
 +
| Arclein
 +
| Harig
 +
 
 +
|-
 +
| Jorge
 +
| Reichwein
 +
| Harttüng
 +
 
 +
|-
 +
| Eberhart
 +
| Gregory
 +
| Melchior
 +
 
 +
|-
 +
| Gernhart
 +
| Wenczla
 +
| Heÿdolff
 +
 
 +
|-
 +
| Gernolt
 +
| Lamprecht
 +
| Werniger
 +
 
 +
|-
 +
| Perchtolt
 +
| Hambald
 +
| Stephan
 +
 
 +
|-
 +
| Bartholomes
 +
| Gümprecht
 +
| Eckhart
 +
 
 +
|-
 +
| Reynhart
 +
| Neÿdüng
 +
| Lutz
 +
 
 +
|-
 +
| Brawn
 +
| Reichart
 +
| Appel
 +
 
 +
|-
 +
| Ludwig
 +
| Sindeman
 +
| Pürckhart
 +
 
 +
|-
 +
| Cristan
 +
| Linhart
 +
| Eraßm
 +
 
 +
|-
 +
| Hunold
 +
| Gößwein
 +
| Sigmund
 +
 
 +
|-
 +
| Philippus
 +
| Wolff
 +
| Augustinus
 +
 
 +
|-
 +
| Engelbrecht
 +
| freÿdang
 +
| Rempercht
 +
 
 +
|-
 +
| Symon
 +
|
 +
|
 +
 
 +
|}
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[9v]''' Also habt Ir die Rechten waren kunst von den namen vnnser frawen brüder vnd sant Jörgen bruder Vnd wer sich darnach richt der ist wol sicher das er nicht gefallen mag</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item noch wil ich ander Taffelln schreiben von pÿtagoras&emsp;&emsp;&emsp;i</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item eine von Ptholomeus&emsp;&emsp;&emsp;ij</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item eine von plato&emsp;&emsp;&emsp;iij</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item eine von Aristotiles&emsp;&emsp;&emsp;iiij</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item eine von haly&emsp;&emsp;&emsp;v</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item in der selben Taffeln mügt Ir vinden als hernachgeschriben stet</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ in der hernachgeschriben Taffeln mügt Ir vinden weññ Zwen vechten welcher ob liegt Oder Ringen ader stechen oder waz sie thün</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item vnter czweÿen frewnden welicher Ee sterbe</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ obe ein siecher sterbe ader geneße</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ obe ein tag für sich gee ader nicht</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ obe ein sache gut ader böß seÿ</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item Ir sult wisßen das der figür funff ist vnd weññ sie alle funff nacheynander gleich sagen / So ist an allñ zweiffel Es geschehe als sie aüß weissen / Wenn aber die figur mit eynander nicht eyns sind so ist Irrüng darInnen darnach richt eüch ~</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item etliche figür thut man mit xxx abe Etliche mit ix Etliche mit vij / Darnach als deññ dÿ figur sind Als ich hernach ytzlich figür setzen wil / so ich die figur setz vnd das A b c</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ wisßt aüch das alle figur genomen Vnd aüßgeczogen sind auß Astronomÿe</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item man sol aüch die namen In latein mit lateynischen puchstabñ schreiben vnd nicht mit anderñ puchstaben</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ man sol sich fleißen das man dÿ czale Recht setze vnd ab thue Wenn ein czale macht ein große Irrung</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item nü will ich dir dÿ figur setzen / Vnd von Ersten die da heißet die figur Pÿtogoras des Meisters In der figur mag mag [sic!] man wol vinden alles das man fraget Ob es glücklich ader vnglucklich get In dem ersten so setze den namen ader waz du wisßen wilt mit kreÿden aüff den Tisch In lateÿn mit lateÿnischen puchstaben / Vnd setze zü Itlichem puchstabñ dÿ czale als sie daññ do geschriben stet in dem A b c In dem Czwickel vnd nym~e allweg davon xxx so offt du macht vnd das vberige halte vnd setze darnach den widerpart / Das ist der ander name auch mit disem A b c Vnd suche deññ an welchem ende darümbe Ir es thut das merck gar wol ~</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ am ersten sült Ir wisßen das dise figur geteÿlt ist In vj teÿl als ich euch doch beczeichen wil</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ das ober teÿle in der figur in der mÿtte / das bedewt das Recht glücke syg das leben vnd alles gut zü der Rechtñ hant</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item das darnach bedewt auch glücke vnd darInn ein cleyne harrüng / vnd ist doch gut</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[10v]''' Item dar vor oben beÿ der lincken hant werddent gut Doch get es gar kawm zu / Als stünde ein czale in der selben Zeÿl von vechten so lege die selben czale ob aber es geschehe gar hart also ist In auch in allen sachen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Darnach vnten sult Ir mercken waz mÿtten in der figur stet das bedewtet einen snellen tot vnd sig vnd gantzen verlust In allen dingen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ die czale darnach gein der Rechten hant ein verlust / den tod vnd vnsyg als denn dÿ frag ist doch ein cleÿne harrung darInnen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ die voren beÿ der lincken hant bedewt dÿ verlust den tot vnd auch vbel vnd vnsyg / Doch gar kawm / das einer wenet er sölt gesigen vnd liegt doch vnd darnach wisßt euch zerichtñ</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item in der figur mag man wol vinden waz ein man fragen ist alles daz / Obe es glucklich ader vnglücklich gee In dem ersten setze den namen / oder was du deññ versuchen wilt mit creyden auff einen Tysch In lateÿn vnd setze zü ytlichem puchstaben dÿ czale so sie denn da geschriben steen Im A b c / In dem Czirkel vnd thu {{dec|s|ab}} albeg darvon xxx so offt du macht vnd das vberige halte vnd setze darnach den widerpart / das ist der ander name aüch mit dem A b c / vnd suche daññ an welchem ende / do Ir das vindet das merck gar wol</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ am ersten sult Ir wisßen Das dise figur geteÿlt ist In vj teÿl als ich eüch do bezeÿchen will</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item das oberteÿl der figür in der mÿtte werdent das Recht glücke vnd den syg / das leben vnd alles gut</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ daranch zu der Rechten hant / das bedewt auch glücke vnd darInne ein cleÿne harrüng vnd ist doch gut</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item das voren oben beÿ der lincken hant / das bedewt gut Doch get es gar kawm zü / als stund ein czale in der selben Zeyle von vechten So lege In die selben Zeÿle aber es / '''[11r]''' Geschehe gar hartt / Also ist Im aüch in allñ sachen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item darnach sült Ir mercken waz mytten zü der figür stet Das bedewt einen snellen tod vnd vnsyg vnd gan züm verlust in allñ dingen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ die czale dar gen der Rechten hant bedewt ein verlust den tod vnsyg / als deññ dÿ frage ist / doch ein cleyne harru~g darInnen</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ die darvor beÿ der lincken hende bedewt v°lust den tot vnd auch vbel vnd vnsyg Doch gar kawm das einer wenet er söll gesigen vnd liegt doch vnter darnach wisßt euch zu Richten</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Das ist die Erste Taffel des hohen lerers pÿtagoras</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ in disem A b c Rechent man aüß / waz namen man will mit der czale wie alt der monde ist vnd thut auch mit xxx ab / als offt Ir mügt Vnd waz daññ vber bleÿbe das sucht daññ an der ersten geteÿlten figur vindet er deññ dy czale an einer guten stat / so bedewt es darnach als Ir es vindet :•</p>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 011v-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <poem>'''[11v]''' [Tafel; äußerer Kreis.]
 +
iij xxvij xxv xxij xij xxj xv iiij xij xiiij vij iij xviij iij xviij xij xviij ix xj viij vj ij i
 +
[Innerer Kreis.]
 +
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t v x y z
 +
[Segment oben links.]
 +
Das ist gut vnd geschicht doch gar kawm
 +
i ij iij vj vij x
 +
[Segment oben Mitte.]
 +
Das ist gar gute
 +
xj xiij xiiij xvj xvij xviij
 +
[Segment oben rechts.]
 +
Das ist gut vnd ein cleine harrünge :•
 +
xxj xxij xxiij xxv xxvj xxvij
 +
[Segment unten links.]
 +
Das ist bös vnd verkert sich das ein° meynt er gesig vnd ist doch nit
 +
iiij v viij ix
 +
[Segment unten Mitte.]
 +
Das ist bös vnd snelle
 +
xij xv xix xx
 +
[Segment unten rechts.]
 +
Das ist böz vnd verkert sich In ein cleÿne harrüng
 +
xxiiij xxviij xxix xxx</poem>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item dise Taffel ist gleich pytogoras Taffeln mit allñ dingen denn das man ein ander A b c hat Vnd das man für des monds alter nympt den tag in der wochen / als der suntag hat lv / der montag lvij Der Eritag lxx Der Mitwoch j<sup>C</sup> vnd xxxiij / Vnd der Pfincztag lij / Der freitag C cnd vij Der Sampßtag lxviij / das setze dartzü an welchem tag sie vechtn ader hochzeit habñ / ader waz Ir fragen wollet / Setze newr den tag mit der czale hin zü vnd thu Im gleich als oben / Zel aüch mit xxx ab vnd such es in pÿtagoras figur vorgeschribn</p>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 012r-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <poem>'''[12r]''' [Tafel; äußerer Kreis.]
 +
iij iij xxij xxiiij xxv ij vij vj xx xv xij xxiiij xv viij xxij xiij xiiij ix viij v vj iij iiij
 +
[Innerer Kreis.]
 +
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t v x y z</poem>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 013r-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <p>'''[13r]''' Das ist des hohen meisters Plato taffel</p>
 +
 
 +
<poem>[Tafel; äußerer Kreis.]
 +
* * * * * * * * * * * * * * * * *
 +
[Innerer Kreis.]
 +
Glück * Seligkeit * Der bitter tot * Vngluck * Zweiffel * Gesuntheit *
 +
[Zentrum.]</poem>
 +
 
 +
{| style="width:24em;"
 +
|-
 +
| style="width:8em;" | j
 +
| style="width:8em;" | xj
 +
| style="width:8em;" | xx
 +
 
 +
|-
 +
| ij
 +
| xiiij
 +
| xxij
 +
 
 +
|-
 +
| iij
 +
| xiij
 +
| xxiij
 +
 
 +
|-
 +
| iiij
 +
| xvj
 +
| xxvj
 +
 
 +
|-
 +
| vij
 +
| xvij
 +
| xx
 +
 
 +
|-
 +
| viij
 +
| xviij
 +
| xvij
 +
 
 +
|-
 +
| Mittel
 +
| Mittel
 +
| Mittel
 +
 
 +
|-
 +
| v
 +
| xv
 +
| xxv
 +
 
 +
|-
 +
| vj
 +
| xix
 +
| xxviij
 +
 
 +
|-
 +
| ix
 +
| xxj
 +
| xix
 +
 
 +
|-
 +
| xij
 +
| xxiiij
 +
| xxv
 +
 
 +
|}
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item nü willt setzen zü dißer figür Platonis das A b c waz man darauß wisßen will von glücke eins menschñ von kawffmanschafft wanderñ stechen Tornÿren auff gewÿen vnd süst waz einer wisßen will / Nym~e den Tawffnamen mit der czale A b c / vnd die czale des tags vnd das alter des / monds vnd teÿl sie mit xxx ab / It~ von dem krancken Nym den tag mit der czale des tags darInn er sich nÿder geleÿt hat vnd auch in dÿ kranckheit gefallen ist :•</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>It~ von Elewten vnd von frewnden welchs ee sterbe So teÿle eins itlichen namen mit vij abe vnd besichs in dem Rade Item vnter den kempffern / vechtern vnd auch fremden lewten welchs ob gesiget / Da teÿle Ire namen mit ix ab It~ von dem lawff der pferde nym~e dy zale des tags darInnen sie laüffen sollen vnd ytlichs pferds varbe vnd teyle sie mit ix ab vnd such '''[13v]''' es in dem Rade an welcher stat du es vindest boß ader gute :~</p>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 013v-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <poem>[Tafel; äußerer Kreis.]
 +
iij iij xxij xxiij xxv iij iij vj xv xv xxj xxiij xij xx iiij xxj xxiiij xx xviij vj vj vj
 +
[Innerer Kreis.]
 +
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t v x y
 +
[Zentrum.]
 +
Suntag xvj
 +
Montag xviij
 +
Dinstag xv
 +
Mitwoch xxv
 +
Donerßtag xij
 +
freitag xv
 +
Sampßtag xxvij</poem>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item also habt Ir Pÿtagoras P<sup>t</sup>holomeus vnd Plato Taffeln / Nü will ich setzen Aristotiles Taffeln In der mügt Ir vinden Weññ zwen Rechten welchr° ob liegt / Wer ee sterbe vnter frewnden ader Elewten Ob einer<sup> schier </sup>ee sterbe ader genese / lege den tag daran er kranck ist wordden vnd seinen namen in das hernach geschribñ A b c In der Taffeln darnach thu es ab mit ix</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[14r]''' Ist es von vechten ader obe der siche sterbe Ist es aber von frewnden ader Eelewten so thu es abe mit vij vnd suche daññ in der Taffelñ welchs gesÿg ader obe leÿt Ist deññ das der tag an dem der kranck ist worden ob liegt in der Taffelñ so stirbt der sieche / liegt aber des siechñ name dem tage obe / so genyst er an allñ zweiffel Dar nach wisßt eüch zü richten</p>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item wenn es süst deññ von heyraten ist Ader von vechten So sult Ir den tag dar zü zü ytzlichem namen legen vnd den ab thün als ich eüch geleret hab Ich will auch den tag vnd Ir czale in die hernach geschribñ figur setzen da das A b c Innen stet der vergesßet nicht •:~:~</p>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 014v-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <p>'''[14v]''' Das ist des hohen lerers Taffeln Aristotilÿ</p>
 +
 
 +
<poem>[Tafel; äußerer Kreis.]
 +
iij iij xxij xxiiij xxv iij vij vj xx xv xij xxiij xv viij xiij xij xiij ix viij v iij iij iiij
 +
[Innerer Kreis.]
 +
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t v x y z
 +
[Zenrum.]
 +
Suntag xxiij
 +
Montag xx
 +
Dinstag v
 +
Mitwach xx
 +
Donerstag xxviij
 +
freÿtag xxx
 +
Sampßtag xxiij</poem>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>Item nach dem get dÿ Taffeln welicher gesigt</p>
 +
 
 +
{| style="width:24em;"
 +
|-
 +
| style="width:9em;" |
 +
| style="width:9em;" | Der mÿnst ein
 +
| style="width:6em;" |
 +
 +
|-
 +
| Item j vnd j
 +
| ij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd ij
 +
| j
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd iij
 +
| iij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd iiij
 +
| j
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd v
 +
| vj
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd vj
 +
| j
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd vij
 +
| viij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd viij
 +
| j
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ j vnd ix
 +
| ix
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| Item ij vnd ij
 +
| Der größt
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd iij
 +
| iij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd iiij
 +
| ij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd v
 +
| v
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd vj
 +
| ij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd vij
 +
| vij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd viij
 +
| ij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ ij vnd ix
 +
| ix
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| Item iij vnd iij
 +
| Der größt
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd iiij
 +
| iiij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd v
 +
| iij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd vj
 +
| vj
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd vij
 +
| iij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd viij
 +
| viij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iij vnd ix
 +
| ix
 +
|
 +
 
 +
|}
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
|
 +
{| style="width:24em;"
 +
|-
 +
| style="width:9em;" | Item iiij vnd iiij
 +
| style="width:9em;" | Der größt am leyb
 +
| style="width:6em;" |
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iiij vnd v
 +
| v
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iiij vnd vj
 +
| iiij
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iiij vnd vij
 +
| vij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iiij vnd viij
 +
| iiij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ iiij vnd ix
 +
| ix
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| Item v vnd v
 +
| Der cleÿnste am leybe
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ v vnd vj
 +
| vj
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ v vnd vij
 +
| v
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ v vnd viij
 +
| viij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ v vnd ix
 +
| v
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| Item vj vnd vj
 +
| Der größte
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ vj vnd vij
 +
| vij
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ vj vnd viij
 +
| vj
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ vj vnd ix
 +
| v
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| Item vij vnd vij
 +
| Der sterckst
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ vij vnd viij
 +
| viij
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| It~ vij vnd ix
 +
| vij
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ viij vnd viij
 +
| Der großte
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
| It~ viij vnd ix
 +
| viij
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|-
 +
| Item ix vnd ix
 +
| Der cleynste
 +
| Gesigt
 +
 
 +
|}
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[16r]''' Item nü will ich schreiben gar ein hubsch cleyn vnd leÿcht Taffeln Des Astronimius {{dec|u|Halÿ}} Item nempt newer beyde namen die vechten sullen / ader Eelewt sind / ader frewnd Ir Rechte Tawffnamen In lateyn vnd Rechent es mit dem A b c / Vnd der czale dar bey was von vechten das thut ab mit ix / waz von frewndñ vnd Elewten seÿ / das thut ab mit vij Das ist dÿ figür Halÿ ~</p>
 +
 
 +
|-
 +
| [[file:MS Chart.A.558 016r-d.png|300px|center]]
 +
|
 +
| <poem>[Figur; äußerer Kreis.]
 +
iij xxij xxiiij xxv iij vij vjxix xv xij xxviij viij xiij xxj xiij ix viij v vj iij iiij
 +
[Innerer Kreis.]
 +
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t v x y z</poem>
 +
 
 +
|-
 +
|
 +
|
 +
| <p>'''[16v]''' Item die hernachgeschriben Taffel gehort zü der figur</p>
  
 
|}
 
|}
 +
{{master end}}
  
 
[[Category:Not Started]]
 
[[Category:Not Started]]

Revision as of 01:32, 23 May 2015

https://talhoffer.wordpress.com/2015/04/16/1434-hans-kuchler-and-johannes-hartlieb/

"Curious also is the beginning of the manuscript: It starts with esoteric divination techniques Johannes Hartlieb, by which it will be possible to determine the winner of a duel." ~Dierk Hagedorn