Wiktenauer logo.png

Johannes Lecküchner/Ablaufen

From Wiktenauer
< Johannes Lecküchner
Revision as of 20:27, 28 June 2018 by Michael Chidester (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search

|-

|
Cgm 582 117v.jpg
|

If you want to run off
You should weave from both sides

Here the master teaches a main element and states how you should run off in the Messer and speaks: if you want to run off, etc. You should understand it this way: if you come in the Zufechten to him, and you have close to him with the binding, and then you want to run off with the Messer, you should weave with it, as the women do when they unspool the yarn on both sides. And do as if you wanted to sit down with the Messer, and let the Messer go off from both sides, so that the thumb is always down on the flat of the Messer. And as you see that he follows your Messer with the displacement, do “simultaneously” a feint on the side on which you can have the man in the surest manner, in that way you hit him.

|

Wiltu ablauffen,
Von payden seytten soltu wayffen.

Hye lertt der meyster aber eyn hawbt stuck und sagt wye dw ym messer absolt lauffen und spricht wiltu ablauffen etc. Daß soltu alzo verstan wenn dw ym zw vechten zw ymb kumbst vnd hast nohent zw ym mit dem an pynden wiltu den ablauffen mit dem messer so soltu da mit bayffen alz dy frawen wenn si daß garen abwynten oder wayffen [59r] von payden seytten und thue gleich alz dw nyder seczen wollest und laß daß messer von payden seytten abgen doch daß der dawm albegen unten stee auff der flech deß messerß und wenn dw den stigst daß er deynem messer nach gett mit der versaczung yndeß mach eyn feler auff welcher seytten dw den man am gebisten mogst zw haben so triffest dw yn.

|

[117v] Wiltu ab lauffen
Von payd[e]n seytt[e]n soltu wauffen

Hye lertt de[r] meyst[er] abe[r] Eyn haubtstuck vnd sagtt wye du Im messe[r] ab solt lauffen vnd sprich wiltu ab [etc] das soltu alzo verstan wenn[e] du Im zuuechten zu Im kumbst vnd hast nahendt zu Im mit dem anpind[e]n wiltu den[n] ablauffen mit dem messer so soltu da mit bayffen[1] als dy fraw[e]n wan sy das garn[n] ab haspel[e]n[2] von payd[e]n seytt[e]n vnd thu geleych als dw nyd[er] wollest setz[e]n mit dem mess[er] vnd laß das mess[er] von payd[e]n seytt[e]n abgen dach[3] das der dawm[en] albeg vntt[e]n stee auff der flech des messers vnd wenn[e] dw denn Sichst das er deyne[m] mess[er] nach gett mit der ve[r]satzung Indes mach Eyn feler auff welch seytt[e]n du den ma[n] am gewist[e]n meynst zu hab[e]n so triffestu In

|

Wiltu ab lauffen
Von peiden siten soltu werffen

Hie lert der meinster aber ey~ haupt stuck vnd sagett wie du im messer salt ab lauffen vnd spricht wiltu abe lauffen dz soltu also verstan wan du im zubechte~ zu im kümpst vnd hast nicht zu im mit dem anbinde~ wiltu dan ab lauffen mit dem messer so soltu do mit [80v] werffen als die fraulben wan sie dz garn ab haspeln von beide~ site~ vnd thün glich als wollest nider sitzen mit dem messer vnd loß dz messer von beide~ site~ ab gen doch dz der thüm alwegen vnte~ ste vff der flech des messers vnd wan du dan sihest dz er dinem messer noch get mit der versatzüng Indes mach eyn feller vff welcher site~ du den man an dem gewisesten meinest zu haben so trifstu in | | | | | | |

|-

| rowspan="2" |
Cgm 582 118r.jpg

| Then, or as you run off from both sides, “simultaneously” as you have run off from above, strike quickly to one of the lower peaks, and “simultaneously” strike quickly again to the upper peak. Or, strike the point at his chest and strike “simultaneously” skillfully to the previous peak. | oder so dw ablauffest von payden seytten yndeß so dw oben abgelauffen pist alzo pald schlag zw der unteren czynnen eyner yndeß schlag pald wyder zw den oberen czynnen | [118r] It[e]m od[er] so du ablauffest vo[n] payd[e]n seytt[e]n Indes so du abgeloff[e]n pist alzo pald schlag zu der untter[e]n zynne[n] Indes schlag pald wyd[er] zu der obre[n] zynne[n] od[er] schlag Im den ortt In seyn prust vnd schlag Indes nohendt zu der forig[e]n zynne[n] [etc] | oder so du ablauffest von beide~ site~ Indes so du oben ab gelauffe~ bist also bald schlach zu der vntern zynnen Indes schlag pald wider ze der obern zynnen oder schlag im den ortt in sin brust vnd schlag indes behend ze der vorigen zÿnnen ~ der in hangend~ ort lig~ | | | | | | |

|- |

If he is in the hanging point
Take the Messer with no fear
You should move with the cross
And exercise yourself with both edges

Here the master teaches how one should assume the hanging point and what to do from it in both guards. And assume the hanging point on both sides as it is depicted below. |

Ligt er ym hangettem ortt,
Benym daß messer an forcht,
Mit dem kreucz soltu schuben,
Und mit payden schneyden dich üben.

|

Ligt er ym hang[e]nden orcht
Bnym das messer an vorcht
Mit dem kreutz soltu schüb[e]n
Mit payd[e]n schneyd[e]n dich üb[e]n

Hye lertt de[r] meyste[r] wye man sich leg[e]n solt In den hang[e]nd[e]n ortt vnd dar auß mach[e]n sol auff payde[n] leger[e]n vnd schick dich In den hang[e]nd[e]n ortt auff payd[e]n seytt[e]n wye vntt[e]n gemalt stet [etc] |

Ligt er im hangenden ort
Benimb dz messer an forcht
Mit dem krutz soltu schuben
Mit beiden schnitte~ dich vben

| | | Brüch

Der Im hanngenden ort ligt
vnnd die benemmen wigt
Dem soltü durch gon
wiltu sein nit schaden hon

Item die weil Er sein Duseggen zum benemben scheubt. so zuckh dein Duseggen nachent zu deim leyb khum Ehe dann er vnnd schlag Im zum linncken ohr. Indes wind Im zum gesicht. | | | |

|-

|
Cgm 582 118v.jpg

| Then, here the master speaks about a main element, that is about the taking over. Now notice that the taking over in the Messer is while you come together in the Zufechten and you both stand in the hanging point, as it is depicted above. If he stands against you in the hanging point on your right side and you stand as well on his right side in the hanging point, and you both stand against each other and are in binding, go with the crosspiece to his left side on his Messer and push his Messer to his right side with your Messer. “Simultaneously” step well around to his left side with your right foot and strike with the blunt edge at his head. | Hye sagt der meyster aber von eynem haubtstuck daß ist von den pnemen ym [59v] messer merck daß pnemen ym messer ist wenn Ir ym zw vechten zw sammen kumbtt und so Ir payde ligtt ym hangattem ortt* Item ligtt er gegen dir ym hangattem ortt ayff deyner rechten seytten und dw ligest auch auff seyner rechten seytten auch ym hangattem ortt und so ir alzo ligtt gegen eyn ander und alzo seit ym pandt so far mit dem kreucz oder gehultz auff seyn lincke seytten an seyn messer und scheub mit deynem messer auff seyn rechte seytten woll und schreit yndeß wol umb auff seyn lincke seytten mit deynem rechten fuß und schlag yn mit der stumpfen [60r] schneyden an seyn kopff

Sequitur textus. | [118v] It[e]m hye sagtt der meyste[r] abe[r] von eyne[m] haubtstück das ist von dem pnemen Nu merck das pneme[n] Im mess[er] ist wenn[e] Ir Im zuuecht[e]n zusam[m]e[n] kumpt vnd so Ir payde ligtt Im hang[e]nd[e]n ortt wye ob[e]n gemalt ist ligtt er geg[e]n dir Im hang[e]nd[e]n ortt auff deyne[r] recht[e]n seytt[e]n vnd dw ligest auch auff seyne[r] recht[e]n seytt[e]n Im hang[e]nd[e]n ortt vnd so Ir also ligtt geg[e]n Eyn ander vnd also seyt Im pandt so far mit dem kreutz auff seyn lincke seytt[e]n an seyn mess[er] vnd scheub mit deyne[m] mess[er] seyn messer auff seyn rechte seytt[e]n vnd schreytt Indes woll vmb auff seyn lincke seytt[e]n mit deyne[m] recht[e]n füß vnd schlag In mit der stumpff[e]n schneyd[e]n an seyn kopff [etc] | [80v] Hie saget der meinster aber ein halbpt stuck dz ist von dem bnÿmen Nu merck dz benemen im messer dz ist wan ir im ze vechte~ ze samen kümptt vnd so ir beid ligt im hangende~ ort [81r] Itm~ ligt er gege~ dir ym hangende~ ortt vff diner rechte~ site~ vnd du ligst auch vff diner rechte~ site~ im hangende~ ort vnd so ir also ligent gegen eynander also stint ym band so far mit dem gehultz vff sin lincke siten an sin messer vnd schub mit dinem messer sin messer vff sin rechte site~ wol vnd schrit Indes wol vmb vff sin lincke site~ mit dinen rechte~ fus vnd schlag yn mit der stümpfen schnide~ an syn kopff

lig er ym hangende~ ort | | | | | | |

|-

|
Cgm 582 119r.jpg

| Then, if you stand on his left side on his Messer in the hanging point, go with the crosspiece or the hilt to his right side on the blade of his Messer, and push his Messer to his left side. “Simultaneously” step with your left foot forwards to his right side and strike at his head with the long edge. | * ligstu den auff seyner lincken seytten an seym messer so far mit dem kreucz oder gehulcz auff seyner rechten seytten an seynß messerß klyngen und scheub yn alzo seyn messer auff seyn lincke seytten yndeß schreit mit deynem lincken fuß auff seyn rechte seytten und schlag yn zw dem kopff mit der langen schneyden. | [119r] It[e]m ligstu auff seyne[r] linck[e]n seytt[e]n an seyne[m] messe[r] Im hang[e]nd[e]n ortt so far mit dem kreutz od[er] gehultz auff seyn rechte seytt[e]n in seyns messers kling[e]n vnd scheub Im also seyn messer auff seyn lincke seytt[e]n Indes schreytt mit deyne[m] linck[e]n füß fur auff seyn rechte seytt[e]n vnd schlag Im zu dem kopff mit der lang[e]n schneyd[e]n [etc] | [80v] ligstu dan vff [81r] siner lincke~ site~ an sinem messer so far mit dem crutz oder gehultz vff sin rechte site~ an sin messers klinge~ vnd schub im also sin messer vff sin lincke site~ Indes schrit mit dinem lincken fus vff sin rechte site~ vnd schlag im zu dem kopff mit der lange~ schnide~ | | | | | | |

|-

|
Cgm 582 119v.jpg
|

Who stands in the hanging point
And exercises the taking over
To him you should go through
If you want to remain without injury

Here the master states an element against the taking over and a breaking and speaks: Who stands, etc. Then, another breaking against the taking over and is better than the first breaking and element, as the first element and the first breaking go quite badly, but this element and breaking goes firmly rightfully and do it this way: if he stands in the hanging point to your right side and you also [stand] on his right side, “simultaneously,” as he pushes your Messer to your right side and wants to strike to your left side to the ear, “simultaneously” twitch your Messer to yourself close to your body from his Messer with the lowered point. Then, come sooner with the stroke, and strike to his ear to his right side.

|

Wer ym hangattem ortt ligtt,
Und dy pnemen wigtt,
Dem soltu dürchgan,
Wiltu seyn nicht schaden han.

Hye sagt der meyster eyn stuck wyder dy pnemen und eyn pruch und spricht wer ym etc.* [60v] Item aber eyn ander pruch wyder dy pnemen und ist pesser wenn der erst pruch und stuck wann daß erst stuck und der erst pruch genen gar lecz zw aber dicz stuck und pruch gett fast recht zw und Thu ym alzo ligt er ym hangattem ortt auff deyner rechten seytten und dw auch auff seyner rechten seyten yndeß weill er deyn messer scheubt auff deyn rechten seytten und wil dich schlagen zw deyner lincken seytten zw dem oren yndeß czuck deyn messer an dich von seynem messer und kum ee mit dem schlag und schlag zw dem oren seyner rechten seytten

|

[119v] Der Im hang[e]nden ortt ligtt
Vnd dy pneme[n] wigtt
Dem soltu durchgan
Wiltu seyn nicht schad[e]n han

Hye sagtt d[er] meyst[er] eyn pruch wid[er] dy pnemen vnd spricht der Im [etc] Das soltu also versten ligtt er Im hang[e]nd[e]n ortt auff deyner recht[e]n seytt[e]n vnd du auch seyn[er] recht[e]n seytt[e]n Indes dy weyll er deyn messer scheubt auff deyn rechte seytt[e]n vnd will schlag[e]n zu deyn[er] linck[e]n seytt[e]n zu dem or[e]n Indes zuck deyn messe[r] an dich mit gesenckt[e]m ortt von seyne[m] messer nohendt an deyn leyb vnd kum Ee mit dem schlag vnd schlag Im zu dem or[e]n seyne[r] recht[e]n seytt[e]n

|

[80v] Der im hangenden ort ligt
Vnd die benemen weg
Dem soltu durch gan
Wiltu sin nicht schade~ han

[81v] Hie saget der meinster ein bruch wider die benemen vnd spricht also [81r] Itm~ Aber eyn bruch wider die benemen vnd ist besser dan der b erst bruch wan dz erst stuck vnd der erst pruch gan gar letz zu Aber daß stuck vnd pruch gant vast recht ze im messer vnd thün Im also lit er im hangende~ ort vff diner rechte~ site~ vnd du auch uff siner rechte~ site~ Indes die will er din messer schubt vff din rechte~ site~ vnd die wil er wil schlagend ze diner lincke~ site~ ze den oren Indes zuck din messer an dich von sinem messer vnd küm e mit dem schlag vnd schlag im ze den oren ze siner rechte~ site~ | | | | | | |

|-

|
Cgm 582 120r.jpg

| You should do the breaking this way: if you stand on your left side in the hanging point and he also stands against you on his left side in the hanging point and wants to take over your Messer with his Messer, notice, while he pushes your Messer, twitch your Messer to yourself close to your body, and come sooner with the stroke than him, and strike at his left ear. “Simultaneously” wind your Messer against him and thrust at his face if you want, etc. And the breaking is very bad and not the best, and if you cannot come any further, you can still help yourself with it. | * Den pruch soltu alzo machen ligtt er auff deyner lincken seytten ym hangattem ortt und dw auch auff seyner lincken seytten ym hangattem ortt will er dir dan deyn messer pnemen mit seynem messer so merck weyll er deyn messer scheubtt so czuck deyn messer gegen dir und kum ee mit dem schlag den er und schlag yn zw seynem lincken oren yndeß wyndt gegen ym deyn messer und stich ym zw dem gesichtt | [120r] It[e]m ligstu auff deyn[er] linck[e]n seytt[e]n Im hangnd[e]n ortt vnd Er ligett auch geg[e]n dir auff seyne[r] linck[e]n seytt[e]n Im hang[e]n den ortt vnd will dir deyn mess[er] pneme[n] mit seyne[m] mess[er] so merck dy weyl er deyn messer scheubt so zuck deyn mess[er] geg[e]n dir nohendt zu deyne[m] leyb vnd kum Ee mit dem schlag denn[e] er vnd schlag Im zu seyne[n] linck[e]n or[en] Indes windt geg[e]n Im deyn messer vnd stich Im zu dem gesicht ob dw willt [etc] vnd der pruch ist ser letz vnd nicht am pest[e]n vnd so dw nicht weytt[er] kum[m]e[n] magst so magstu dich de[n]nich do mit behelff[e]n | [81v] ligt er vff diner lincke~ site~ im hangende~ ortt als vor vnd du ouch vff siner lincke~ site~ in dem selbigen ort wil er dir dan din messer benemen mit sinem messer so merck die will er sin messer schubt so zuck din messer gege~ dir nohent zu dim lib vnd küm e mit dem schlag im ze sinem lincke~ oren Indes wind gege~ Im din messer vnd stich im zu dem gesichtt ~ | | | | | | |

|-

|
Cgm 582 120v.jpg

|
Then, another breaking, and it is the best. If he wants to take over you as before, notice, as he strikes at your left ear, “simultaneously” go high with your Messer as before under his Messer and set the point on his neck to his right side and do “simultaneously” what you want. |
Item aber eÿn ander pruch und ist der pest wil er dich pnemen alz vor so merck dy weul er dir nach deynem lincken oren schlecht yndeß far auff mit deynem messer alz vor unter seyn messer und secz ym den ortt an seyn halz auff seyner rechten seytten und mach yndeß waß du wildt etc.

Sequitur textus. |
[120v] It[e]m ab[er] Eyn pruch vnd ist der pest will er dich pneme[n] als vor so merck dy weyll er dir nach deyne[n] linck[e]n or[e]n schlecht Indes far auff mit deyne[m] mess[er] als vo[r] vntt[er] seyn messer vnd setz Im den ortt an seyn hals auff seyn[er] recht[e]n seytt[e]n vnd mach Indes waß du willt [etc] | alliud [82r] Itm~ Aber eyn ander bruch vnd ist der pest will er dich benemen als vor so merck die will er dir dan nach dinem lincke~ oren schlecht Indes far vff mit dinem messer als vor vnter sin messer vnd setz ym den ortt an sin hals vff siner rechte~ site~ vnd mach Indes wz du wiltt ~ wiltu In bnemen | | | | | | |

|-

| rowspan="2" |
Cgm 582 121r.jpg

| Then, a breaking against the twitching in the hanging point: if he wants to twitch with his Messer in the hanging point, “simultaneously”, as he goes high with his hilt and wants to twitch, go with your point firmly to his face and raise your arm high, and do not let him come from the Messer. Then, follow after the opening and his Messer with the point. | | [121r] It[e]m Eyn pruch wyd[er] dy zuck[e]n Im hang[e]nd[e]n ortt willer mit seyne[m] messer zuck[e]n In dem hang[e]nden ortt Indes so er auff fertt mit seym gehultz vnd will zuck[e]n so far mit deyne[m] ortt sta[r]ck nach seym gesicht vnd heb deyn arm[e] hoch auff vnd laß In nicht von dem messer kum[m]e[n] vnd volg nach der ploß vnd seyne[m] messe[r] mit dem ortt [etc] | | | | | | | |

|- | Then, if he stands in the hanging point on your right side and you also stand on his right side, do as if you wanted to rush to his opening to the same side. “Simultaneously” twitch upwards with your hilt and Messer and thrust at him from above to the opening of his left side. The breaking above belongs to this element. | | It[e]m ligtt er dir Im hang[e]nd[e]n ortt auff deyne[r] recht[e]n seytt[e]n vnd du ligest Im auch auff seyne[r] recht[e]n seytt[e]n So thu sam[4] du Im dring[e]n wollst zu der ploß auff der selbig[e]n seytt[e]n Indes zuck vb[er]sich mit deym gehultz vnd mess[er] vnd stich Im ob[e]n eyn zu der ploß seyne[r] linck[e]n seytt[e]n Der pruch der ob[e]n gehortt vber ditz stuck [etc] | | | | | | | |

|}
  1. weifen = fuchteln, schwingen, schwencken ( Grimm, Bd 28, Sp. 632, 5 )
  2. Haspel [Garnwinde] ( Hennig, S147 )
  3. doch
  4. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named sambalde