|
|
Line 703: |
Line 703: |
| Since the Albertina has only released low-resolution scans of the manuscript, high-res scans of the fragmentary facsimile published by [[Friedrich Dörnhöffer]] in 1909 are included below. | | Since the Albertina has only released low-resolution scans of the manuscript, high-res scans of the fragmentary facsimile published by [[Friedrich Dörnhöffer]] in 1909 are included below. |
| {{-}} | | {{-}} |
− | {{image|MS 26-232 13r.png|Folio 13r}} | + | {{image|MS 26-232 13r.png|Tafel 1}} |
− | {{image|MS 26-232 13v.png|Folio 13v}} | + | {{image|MS 26-232 13v.png|Tafel 2}} |
− | {{image|MS 26-232 14r.png|Folio 14r}} | + | {{image|MS 26-232 14r.png|Tafel 3}} |
− | {{image|MS 26-232 14v.png|Folio 14v}} | + | {{image|MS 26-232 14v.png|Tafel 4}} |
− | {{image|MS 26-232 16r.png|Folio 16r}} | + | {{image|MS 26-232 16r.png|Tafel 5}} |
− | {{image|MS 26-232 16v.png|Folio 16v}} | + | {{image|MS 26-232 16v.png|Tafel 6}} |
− | {{image|MS 26-232 18r.png|Folio 18r}} | + | {{image|MS 26-232 18r.png|Tafel 7}} |
− | {{image|MS 26-232 18v.png|Folio 18v}} | + | {{image|MS 26-232 18v.png|Tafel 8}} |
− | {{image|MS 26-232 21r.png|Folio 21r}} | + | {{image|MS 26-232 21r.png|Tafel 9}} |
− | {{image|MS 26-232 21v.png|Folio 21v}} | + | {{image|MS 26-232 21v.png|Tafel 10}} |
− | {{image|MS 26-232 23r.png|Folio 23r}} | + | {{image|MS 26-232 23r.png|Tafel 11}} |
− | {{image|MS 26-232 23v.png|Folio 23v}} | + | {{image|MS 26-232 23v.png|Tafel 12}} |
− | {{image|MS 26-232 25r.png|Folio 25r}} | + | {{image|MS 26-232 25r.png|Tafel 13}} |
− | {{image|MS 26-232 25v.png|Folio 25v}} | + | {{image|MS 26-232 25v.png|Tafel 14}} |
− | {{image|MS 26-232 27r.png|Folio 27r}} | + | {{image|MS 26-232 27r.png|Tafel 15}} |
− | {{image|MS 26-232 27v.png|Folio 27v}} | + | {{image|MS 26-232 27v.png|Tafel 16}} |
− | {{image|MS 26-232 29r.png|Folio 29r}} | + | {{image|MS 26-232 29r.png|Tafel 17a}} |
− | {{image|MS 26-232 29v.png|Folio 29v}} | + | {{image|MS 26-232 29v.png|Tafel 18}} |
− | {{image|MS 26-232 31r.png|Folio 31r}} | + | {{image|MS 26-232 31r.png|Tafel 19}} |
− | {{image|MS 26-232 31v.png|Folio 31v}} | + | {{image|MS 26-232 31v.png|Tafel 20}} |
− | {{image|MS 26-232 33r.png|Folio 33r}} | + | {{image|MS 26-232 33r.png|Tafel 21}} |
− | {{image|MS 26-232 33v.png|Folio 33v}} | + | {{image|MS 26-232 33v.png|Tafel 22}} |
− | {{image|MS 26-232 35r.png|Folio 35r}} | + | {{image|MS 26-232 35r.png|Tafel 23}} |
− | {{image|MS 26-232 35v.png|Folio 35v}} | + | {{image|MS 26-232 35v.png|Tafel 24}} |
− | {{image|MS 26-232 38r.png|Folio 38r}} | + | {{image|MS 26-232 38r.png|Tafel 25}} |
− | {{image|MS 26-232 38v.png|Folio 38v}} | + | {{image|MS 26-232 38v.png|Tafel 26}} |
− | {{image|MS 26-232 40r.png|Folio 40r}} | + | {{image|MS 26-232 40r.png|Tafel 27}} |
− | {{image|MS 26-232 40v.png|Folio 40v}} | + | {{image|MS 26-232 40v.png|Tafel 28}} |
− | {{image|MS 26-232 42r.png|Folio 42r}} | + | {{image|MS 26-232 42r.png|Tafel 29}} |
− | {{image|MS 26-232 42v.png|Folio 42v}} | + | {{image|MS 26-232 42v.png|Tafel 30}} |
− | {{image|MS 26-232 44r.png|Folio 44r}} | + | {{image|MS 26-232 44r.png|Tafel 31}} |
− | {{image|MS 26-232 44v.png|Folio 44v}} | + | {{image|MS 26-232 44v.png|Tafel 32}} |
− | {{image|MS 26-232 46r.png|Folio 46r}} | + | {{image|MS 26-232 46r.png|Tafel 33}} |
− | {{image|MS 26-232 46v.png|Folio 46v}} | + | {{image|MS 26-232 46v.png|Tafel 34}} |
− | {{image|MS 26-232 48r.png|Folio 48r}} | + | {{image|MS 26-232 48r.png|Tafel 35}} |
− | {{image|MS 26-232 48v.png|Folio 48v}} | + | {{image|MS 26-232 48v.png|Tafel 36}} |
− | {{image|MS 26-232 50r.png|Folio 50r}} | + | {{image|MS 26-232 50r.png|Tafel 37}} |
− | {{image|MS 26-232 50v.png|Folio 50v}} | + | {{image|MS 26-232 50v.png|Tafel 38}} |
− | {{image|MS 26-232 52r.png|Folio 52r}} | + | {{image|MS 26-232 52r.png|Tafel 39}} |
− | {{image|MS 26-232 52v.png|Folio 52v}} | + | {{image|MS 26-232 52v.png|Tafel 40}} |
− | {{image|MS 26-232 60r.png|Folio 60r}} | + | {{image|MS 26-232 60r.png|Tafel 41}} |
− | {{image|MS 26-232 60v.png|Folio 60v}} | + | {{image|MS 26-232 60v.png|Tafel 42a}} |
− | {{image|MS 26-232 62r.png|Folio 62r}} | + | {{image|MS 26-232 62r.png|Tafel 43}} |
− | {{image|MS 26-232 62v.png|Folio 62v}} | + | {{image|MS 26-232 62v.png|Tafel 44}} |
− | {{image|MS 26-232 64r.png|Folio 64r}} | + | {{image|MS 26-232 64r.png|Tafel 45}} |
− | {{image|MS 26-232 64v.png|Folio 64v}} | + | {{image|MS 26-232 64v.png|Tafel 46}} |
− | {{image|MS 26-232 66r.png|Folio 66r}} | + | {{image|MS 26-232 66r.png|Tafel 47}} |
− | {{image|MS 26-232 66v.png|Folio 66v}} | + | {{image|MS 26-232 66v.png|Tafel 48}} |
− | {{image|MS 26-232 67r.png|Folio 67r}} | + | {{image|MS 26-232 67r.png|Tafel 49a}} |
− | {{image|MS 26-232 67v.png|Folio 67v}} | + | {{image|MS 26-232 67v.png|Tafel 50}} |
− | {{image|MS 26-232 74r.png|Folio 74r}} | + | {{image|MS 26-232 74r.png|Tafel 51a}} |
− | {{image|MS 26-232 74v.png|Folio 74v}} | + | {{image|MS 26-232 74v.png|Tafel 52}} |
− | {{image|MS 26-232 76r.png|Folio 76r}} | + | {{image|MS 26-232 76r.png|Tafel 53}} |
− | {{image|MS 26-232 76v.png|Folio 76v}} | + | {{image|MS 26-232 76v.png|Tafel 54}} |
− | {{image|MS 26-232 78r.png|Folio 78r}} | + | {{image|MS 26-232 78r.png|Tafel 55}} |
− | {{image|MS 26-232 78v.png|Folio 78v}} | + | {{image|MS 26-232 78v.png|Tafel 56}} |
− | {{image|MS 26-232 80r.png|Folio 80r}} | + | {{image|MS 26-232 80r.png|Tafel 57}} |
− | {{image|MS 26-232 80v.png|Folio 80v}} | + | {{image|MS 26-232 80v.png|Tafel 58}} |
− | {{image|MS 26-232 81r.png|Folio 81r}} | + | {{image|MS 26-232 81r.png|Tafel 59a}} |
− | {{image|MS 26-232 81v.png|Folio 81v}} | + | {{image|MS 26-232 81v.png|Tafel 60}} |
− | {{image|MS 26-232 83r.png|Folio 83r}} | + | {{image|MS 26-232 83r.png|Tafel 61}} |
− | {{image|MS 26-232 83v.png|Folio 83v}} | + | {{image|MS 26-232 83v.png|Tafel 62}} |
− | {{image|MS 26-232 85r.png|Folio 85r}} | + | {{image|MS 26-232 85r.png|Tafel 63}} |
− | {{image|MS 26-232 85v.png|Folio 85v}} | + | {{image|MS 26-232 85v.png|Tafel 64}} |
− | {{image|MS 26-232 87r.png|Folio 87r}} | + | {{image|MS 26-232 87r.png|Tafel 65}} |
− | {{image|MS 26-232 87v.png|Folio 87v}} | + | {{image|MS 26-232 87v.png|Tafel 66}} |
− | {{image|MS 26-232 89r.png|Folio 89r}} | + | {{image|MS 26-232 89r.png|Tafel 67}} |
− | {{image|MS 26-232 89v.png|Folio 89v}} | + | {{image|MS 26-232 89v.png|Tafel 68}} |
− | {{image|MS 26-232 91r.png|Folio 91r}} | + | {{image|MS 26-232 91r.png|Tafel 69}} |
− | {{image|MS 26-232 91v.png|Folio 91v}} | + | {{image|MS 26-232 91v.png|Tafel 70}} |
| | | |
| == Additional Resources == | | == Additional Resources == |
Οπλοδιδασκαλια sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri |
---|
MS 26-232, Albertina Vienna, Austria |
|
|
|
Type |
|
---|
Date |
ca. 1512 |
---|
Place of origin |
Nuremberg, Germany |
---|
Language(s) |
Early New High German |
---|
Author(s) |
Unknown |
---|
Scribe(s) |
|
---|
Illustrator(s) |
Albrecht Dürer |
---|
Size |
127 folia (220 mm × 310 mm) |
---|
Format |
Generally single-sided; two or three illustrations per side, with text on the right |
---|
Exemplar(s) |
Cod. I.6.4º.2 (1470s) |
---|
Treatise scans |
|
The correct spelling of this article title is Οπλοδιδασκαλια sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri (MS 26-232). The absence of Greek characters is due to technical restrictions.
Οπλοδιδασκαλια sive Armorvm Tractandorvm Meditatio Alberti Dvreri ("Weapon Training, or Albrecht Dürer's Meditation on the Handling of Weapons", MS 26-232) is a German fencing manual created in 1512 by Albrecht Dürer,[1] and is thus the earliest known fencing manual illustrated by a master artist. The original currently rests in the Graphische Sammulung of the Albertina in Vienna, Austria. This treatise, like all of Dürer's fencing material, appears to be connected with the visit of Emperor Maximilian I to Dürer's home city of Nuremberg in 1512.[1]
Dürer was an important figure in the German renaissance, and is noted for his realistic depictions of human anatomy; this is significant as the illustrations in earlier fencing manuals are often considered distorted or otherwise less unreliable. Much of the material seems to be copied from the earlier treatises of the Bauman Fechtbuch and the Glasgow Fechtbuch, making it part of the Nuremburg tradition. The lost Codex 1246 seems to have been copied in turn from this manuscript (as well as Christian Egenolff's reprint of Andre Paurenfeyndt) in the early 1600s.
Provenance
The known provenance of the MS 26-232 is:[2]
- Created by Albrecht Durer in Nuremberg in ca. 1512, probably for Holy Roman Emperor Maximilian I.
- Early 1600s - Copied by an unknown scribe to produce the Codex 1246.
- 1823 - Discovered in Styria, Austria, by theologian Vincenz Weintridt.
- 1833 - Presented to Emperor Franz I by Weindridt.
- Present - Held by the Albertina in Vienna, Austria.
Contents
Ir - 3v
|
|
4r - 12r
|
Blank
|
14r - 53r
|
Grappling teachings from the Augsburg tradition
|
53r - 59r
|
Blank
|
60r - 66r
|
Longsword teachings from the Augsburg tradition
|
66v - 67v
|
Dagger teachings from the Augsburg tradition
|
68r - 72r
|
Blank
|
73r - 92r
|
Messer teachings from the Augsburg tradition
|
93r - 95r
|
Blank
|
96r - 100v
|
Gloss of the Recital on the Messer by Johannes Lecküchner (fragment)
|
100v
|
Verse on mounted fencing by Martin Huntsfeld
|
100v
|
Recital on short sword fencing by Johannes Liechtenauer
|
100v
|
Grappling by Ott Jud (fragment)
|
101r
|
Draft Translation by Jake Norwood
|
Transcription [edit] by Dierk Hagedorn
|
Here mark these are the out-goings from both sides
Item: from your right side, so swing your sword from both sides and let the sword fall behind your back. In this so grip at the pommel with your left hand and hit the flugel[3] from the from the [sic] r.s. that your sword comes into the shield. Hit the overthrown[4] strike backwards and turn yourself around so you come again in the shield or after you may make a bridge inverted over the head. Thereafter you may do what you will.
|
[101r] Hie merck dis sind die auß gen von bedenn seytten
Item von deyner rechten seyten So schwing dein schwert von beyden seytten vnd loß das schwert hinden in deynen ruck fallen In dem so griff mit deiner lincken hand noch dem knopf vnd schlag den flugel von der von der [!] r. s das dein schwert kompt in den schilt schlag den verworffen streych hinder sich vnd kere dich in dem selben vmb so kumpstu wider Inden schiltt oder nach magstu machen ein bruck ob dem kopf verworffen dar nach mach was du wilt
|
The second going
Item: the second. When you have swung out[5] as before, so hit a free under-hew and invert the sword and step with the left foot backwards, so your sword comes to you on your left shoulder. In this strike from below upwards and invert and turn yourself boldly around so your sword sets itself behind [your] back outwardly against the man.[6] Thereafter do what you will.
|
Der ander gang
Item dem ander wen du aufgeschwungen hast alß vor so schlag ein frien vnderhew vnd verwerff das schwert vnd drit mit dem lincken fuß hindersich So kumpt dir dein schwert an dein linck achsell Indem strich von vnden auff vnd verwirff vnd ker dich bald vmb so stelt sich dein schwert hinder ruck hinauß gegen dem man dar nach mach was du willt
|
The third
When you have swung as before, so make a counter before you and step with the right foot to the left and hew the flugel over your r. arm and step with the l. foot backwards against the man[7] and turn your sword behind [your] back here out that your point stands against the man in the stortz.[8] Thereafter do what you will, or fall there out in the under-plunge to your r. side.
|
Der dritt
Wann du geschwungen hast wie vor so mach ein bruch in vor dir vnd dritt mit dem rechten füß zü dem lincken vnd hawe dem flugel über dein r. arm vnd drit mit dem l. füsß hinder sig gegen dem man vnd verwende dein schwert hinder ruck her auß das der ortt gegen dem man stett Indem sturtz darnach mach was du willt / oder fall dar auß In die vnderen sturtz zu der r. seyten
|
Another
When you have hewed in the middle-hew to your l. s. that your sword here comes around with a stab on your r. arm against the man, thereafter strike against your r. s. and spring and invert in the height that your sword goes close to your l. foot above. Thereafter do the leap before the man or what you will.
|
Aber einer
Wenn du hast gehawen In den mittelhew zu deiner l. s. So strich vnd virwirff vnd spring Im auf dein l. s. das dein schwert her vmb kümpt mit einem stich auf dein l. arm gegen dem man dar nach strig gegen deiner r. s. vnd spring vnd verwirff Indie hehe das dein schwert neben dein l. fuß auf gett dar nach mach den sprung vor dem man oder was du wilt
|
Another going
Item: from your r. s. reverse your r. hand by the cross and your left by the pommel and leap on your r. s. in the shield there over a free leap as you will.
|
Aber ein gang
Item von deiner r. s. verkere dein r. hand bey dem kritz vnd die lincke bey dem knopff vnd spring auf dein r. s. In den schilt dar ober ein frien sprung wie du willt
|
Item: know that the three counters are one. Take in the wide before you, the second under the right leg, the third in the center, and is after all one kind.
|
Item wiß das der bruch drig sind eines nim In die witte vor dir das ander vnder dem rechten beÿn das dritte Inder mitte vnd ist dach alles ein artt
|
Item: when you have swung on,[9] so make a long counter in before you and turn the sword to the back, so strike up from the r. s. and invert in the height so your sword comes behind [your] back outward. Do thereafter what you will.
|
Item wann du auff geschwungen hast So mach do lang bruch im vor dir vnd wende das schwert In den rucken so streych von der r s. auf vnd virwirff dar nach von der lincken Im auff striechen So spring auf dein rechten hinder sich vmb vnd verwirff Inder hehe So kumpt dein schwert hinder ruck hin auß mach dar nach was du willt
|
|
101r
|
No Translation
|
Transcription [edit] by Dierk Hagedorn
|
|
[101r] Ein tegen fechten
Item merck das tegen fechten wan dir einer von seiner r. s. von oben ein zu sticht das die spitz bey dem kleinen finger hin auß geett So far mit deiner rechten hand In sein rechte vnder dem tegen vnd über griff mit deiner lincken hand sein rechte vnd küm deyner rechten zů sture (?) vnd schreut In dem mit deim rechten fuß hinder seinen rechten vnd druck im vast von dir so vellet er
|
|
Ein anders
Item wann er also auf dich stichet So far mit deiner l. hand in sein rechte vnder sein tegen vnd begriff seynen ellenpogen mit deiner rechten hand vnden hinein Inwendig vnd dritt mit deim rechten fuß fur vnd druck mit deim lincken arm vnder sich vnd mit dem reÿs andich So verferestu Im etc
|
|
101rv
|
Short sword fencing by Andre Lignitzer (fragment)
|
105r - 112v
|
Gloss of Liechtenauer's Recital on short sword fencing by Sigmund ain Ringeck (jumbled)
|
112v - 116v
|
No Translation
|
Transcription [edit] by Dierk Hagedorn
|
|
[112v] Das ist das vechten mit Dem Degenn
Item merck das der vnter Stich Ist der Erst stich Ist der erst stich [!] Im degen vnd hatt neun Stuck mit lerer hand das Erst treib also setz dein linken fus vor vnd hab dein linke hand an der prust wan er Sticht das ver setz Im also Starck von der mit deyner linken handt [113r] auff vnd In der versatzung far vnndenn auff ab vmb
seinen Rechten arm das dein hand kum wider an dein prust
vber sein arm vnd mit der Rechten hand nim In den degen
vnd druck dein elepogenn auch hart an dein Brust
|
|
Das ander
Item das versetzt Im Starck also vor vnd far vnden vmb den
arm bis an dein prust vnd mit deyner Rechten hand
greiff hinter seynen rechten elebogenn vnd reiß den Starck
von dir nyder so pricht Im der arm oder muß vallenn
|
|
Das Dritt
Das versetz Im Starck als vor vnd mit deyner rechten hand
greiff vnden an seynen knopff vnd leg auch die hand
also mit deinen beiden henden vnd reib die rechten
hand auff dein linck seyttenn
|
|
Das vierd stuck
Das versetz Im Starck als vor vnd leg dein Rechte hand auff
dein linke / vnd In der versatzüng So greiff mit deiner rechten
hand an seynenn kn [?] vnd mit deyner linkenn hand far
vmb sein arm als vor So nimstu Im den degenn
|
|
Das funfft Stuck
Das versetz Im mit dem kreutz / das Ist mit beyden hennden
oder mit beiden dawmen so halt dein Rechten dawmen
vnd den linken obenn vnd In der versatzunge So halt sein
gerechte hand In deyner gerechten hand vnd mit der linken
hand greiff vnden durch an seynen tegenn an die scheybenn
vnd prich den also kurtz vnd So nimstu Im den degen
|
|
[113v] Das setzst Stuck
Das versetz Im mit dem creütz als vor / das der recht daum
vnden sey vnd begreiffs sein rechte hand Starck vnnd
zeuch sy fur dein brust / vnd Stoß In mit deinem linkenn
elpogenn an sein rechten so pricht Im der arm
|
|
Das Sibend Stuck
Das versetz Im Starck Im creutze als vor vnd behalt sein
Rechte mit deinen beyden hennden vnd Rucke Im den
vber dein linke achsseln pis an sein elpogenn So pricht
Im der arm
|
|
Das Acht Stuck
Das versetz Im also vor mit dem creutz das der linck dawm
vnden sey vnd In der versatzung so behalt sein rechte In
dein linke vnd Stoß die also Starck von dir vnd lauff
Im durch sein rechten arm vnd mit deyner rechten hand
greiff Im vnter die knyepug vnd wurff In vber sein
rechte huff
|
|
Das Neund Stuck
Das Ist greifft er dir an die Brust vnd helt dich Starck
vnd Sticht mit dem degen vnden zw so versetz Ime
mit deyner linken hand den Stich Stoß mit deyner
rechten hand sein linck hand von deiner brust In
des far Im vnder seinen hals vnd wurff In vber
das recht knie
|
|
Pruch
Nun merck die zwen bruch auff das durch lauffen
denn Erstenn pruch dw Solt greiffen vor seiner prüst [114r] vnnd heb vbersich So Ist Es brochenn Der ander Bruch
auff das durch lassenn [!] vnd wurff dein arm hoch
auff so greifft hinter seinen Ruck In sein linken arm
vnd truck fur dich nyder seinen hals vnd wurff In
So felt er Auff den ars
|
|
Sequitur halsstich
Das auch Sticht nach dem hals der versetzt mit der
linkenn hand starck von der brust vnd also bald So
greiff zw mit deinem rechten arm vmb seinen rechten
arm hinter sein elepogenn vnd mit deinem Rechtenn
pein tritt hinter In auff vber dein rechts pein
|
|
Ein ander
Sticht er nach dem hals das versetz Im Starck mit der
linkenn hand als vor vnd In der versatzung far Im oben
vber sein rechten arm In dein elpogenn das dein linck
hand kum wider an dein Brust
|
|
Der Bruch
Wen dir einer vber dein arm Ist gefallen als oben gesch
ribenn Steett so greiff vber sein achsseln die linck
vnd begreiff den tegenn bey Spitzenn vnd wurff
In vber das linck bein
|
|
Der wider Bruch
Wer dir vber die achsseln greifft an den tegenn vnnd
will dich werffen So wart auff den elpogenn vnnd
Stoß den fast von dir So felt er
|
|
[114v] Die verfurgunge
Wer dir denn Stich also will versetzenn so schlag den degen zw
dem arm / vnd far vnden durch vnd far Im durch denn
hals mit dem tegenn vnd heb mit deiner linken hand sein
linck pein vnd wurff In
|
|
Ein pruch auff das
Der dich also will verfurn vnd will dir vmb den hals farn
So wart auff den Elnpogenn stoß den vbersich vnd nim
Im dar [!] recht pein vnd würff In
|
|
Der ober Stich
Der auff dich Sticht den vber sticht so ste mit dem linkenn
fus vor vnd versetz Im Starck von der Brust mit der linkenn
hand vnd mit deinem Rechten arm vall Im In den elpogen
vnd zeuch an dich vnd mit deiner linkenn hand truck
oben von dir so pricht Im der arm
|
|
Der ander
Sticht er den obern stich das versetz Im Starck von der Brust
mit der linken hand vnd pleib also In der versatzunge
vnd mit deiner linken hand greiff lanck vber vnder sein
Rechten arm durch bis an dein linke hand / vnd druck Ime
sein linken arm vnd Ruck so pricht Im der arm auch magstu
dein linke hand lassenn farn vnd nim den tegenn auß
dem selbenn Stuck
|
|
Ein ander
Sticht er aber obersich als vor versetzt Im mit der linkenn
hand Starck von der Brust als vor vnd mit der versatzung
far vber sein arm das dein linke hand kum wider an
dein Brust so hastu Inn gefangenn
|
|
[115r] Ein ander
Sticht er den obersich [!] das versetzt Im mit dem tegenn vnd
mit deim linkenn arm far Inwendig durch sein Rechten
arm so Ist er gefangen
|
|
Ein ander
Sticht er denn / obersich [!] vnd hatt dich vor bey der Brust Starck
gefast so Stoß mit deiner Rechten hand sein linke hand Starck
naher vnd far Im [!] des vnder sein hals vnd wurff Inn vber
sein pein
|
|
Die verfurünge
Wenn dir einer will versetzenn so Stich Bis/das an die versatzunge
So schlag den degenn an den arm far vnnden durch far
vmb sein hals vnd greiff mit deiner linken hand ann
die Spitzenn vnd truck also nyder
|
|
Der pruch
Wen dir einer vmb den hals gefarn Ist vnd hatt sein degen
begriffenn so leg dein rechte hand auff sein linkenn
arm vnd dein linke hand setz vnden an sein Rechten elbogen
vnd heb Starck vbersich vnd mit deiner Rechten druck nyder
So Ist es gebrochenn
|
|
Die ander
Sticht er denn vbersich vnd Ist dein Rechter fus vor vnd versetzt
Im mit der rechten hand vnd far mit deinem linken arm
vber sein Rechtenn vnd greiff mit deiner linken hand
an deinen Rechten elobogen so Ist er
|
|
Das ander
Versetzt Im mit dem tegenn vnnd mit dem linkenn
arm vnd far vmb sein Rechtenn so Ist er gefangenn
|
|
[115v] Das Dritt
Nim dein tegenn In beid hend vnnd versetz Im zwischen
dein Beyden hentten vnd mit dem knopff vnden durch
so kumpt sein tegen In dein linke hand vnd Ruck an
dich so nimstu Im den tegen
|
|
Das vierd
Das versetz Im mit dem tegenn vnd mit der linken hand
verkert Ime den tegenn den ortt auff sein prust vnnd
zuck den tegenn vnd Stich Inn
|
|
Das funfft
Das versetz Im also mit dem tegenn vnd tritt auff dein
linke seytten vnd In der versatzung so wind vnd sein rechten
arm durch das der ortt kumbt auff sein hertz vnnd
mit deiner linken hand greiff an sein linke achsseln
vnd wurff In vber dein linck pein
|
|
Ein ander
Nim den degenn auff deinen Rechten arm vnd versetz Im
also vnd far aussen vber sein rechten arm durch
vnd setz Im an den ortt an sein Brust vnd nim In bey
der linken achsseln als vor vnd wurff In vber dein linck
pein
|
|
Den Oberstich
Sticht er den oberstich den versetz Im mit dem tegenn
vnd mit deyner linken hand far vber sein Rechten arm
außwendig
|
|
Ein ander
Sticht er den oberstich das versetz Im mit dem tegenn
vnd mit deinem linkenn arm far Inwendig durch
Seynen Rechten arm so Ist er gefangenn
|
|
[116r] Die Zwirch Stick habenn vnnd drey bruchenn
Sticht er mit den zwirch stickenn das versetzt Im Starck
mit deinen Rechten hend vnd greiff mit deiner linken
hand an sein Rechten elbogenn vnnd reib Im die arm auff
seinen Ruck vnd las dein linck hand faren vnd greiff hinten
durch sein pein vnd wurff In auff das an gesicht
|
|
Der annder
Tutt Im als vor vnd wen der arm dein Ruck Ist so Stoßt
Im sein Rechte hand vber dein linken elnbogenn heb
vbersich so Ist er gepunten vnd gefangen das Ist der vngenant
|
|
Der dritt
Versetz Im aber mit deiner rechten hand vnd Stoß mit
der linken linken [!] handt sein arm von dir begreiff sein pein
vnder dem knye heb vbersich so muß er fallen
|
|
Das vierd
Eyner der dir will also versetzenn oder werffenn so greiff
mit deyner linken hand vnden an den tegenn vnd Ruck also
fur dich nyder
|
|
Ein wider pruch
Wenn dich eyner also begriffenn hatt nim den knopff
mit deiner linken hand vnd Ruck nyder Ein anders So
stos den tegenn auff mit deiner linken hand an den ortt
vnd far Im vmb den hals vnnd Ime tritt fur mit deiner
linkenn hend pein vnd wurff In daruber
|
|
Degen Jegen Degenn
Sticht er den vnterstch [!] das versetz Ime mit lerer hand vnd
mit dem degen far vber sein Rechten arm das der degenn [116v] In dein linke hand vnd Ruck fur dich nyder
|
|
116v - 124r
|
Gloss of Liechtenauer's Recital on mounted fencing by Lew
|
125r - 127r
|
|
Gallery
A collation diagram for this manuscript is available on the
index page.
The manuscript is composed of three sections of different ages. The first part is the youngest; it was composed at the turn of the 17th century as an introduction to the manuscript. The second part was illustrated by Albrecht Dürer in ca. 1510, and was expanded with blank pages between the illustrations around the time that the first part was created. The third part is the oldest, and was written at the turn of the 16th century.
Part A
Part B
Part C
Dörnhöffer Facsimile
Since the Albertina has only released low-resolution scans of the manuscript, high-res scans of the fragmentary facsimile published by Friedrich Dörnhöffer in 1909 are included below.
Additional Resources
- Dörnhöffer, Friedrich (in German). "Albrecht Dürers Fechtbuch". Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen des Allerhöchsten Kaiserhauses. Vienna: 1909. pp 300-462.
- Dörnhöffer, Friedrich (in German). Albrecht Dürers Fechtbuch. Vienna: F. Tempsky, 1910.
- Dürer, Albrecht and Wassmannsdorff, Karl (in German). Die Ringkunst des deutschen Mittelalters. Liepzig: Priber, 1870.
- Hagedorn, Dierk (in German). Albrecht Dürer. Das Fechtbuch. VS-Books, 2021. ISBN 9783932077500
- Hagedorn, Dierk and Daniel Jaquet. Dürer's Fight Book: The Genius of the German Renaissance and his Combat Treatise. Barnsley, UK: Greenhill Books, 2022. ISBN: 978-1-784438-703-7
- Strauss, Walter L. The complete drawings of Albrecht Dürer. New York: Abaris Books, 1974. ISBN 0913870005
- Welle, Rainer (in German). Albrecht Dürer und seine Kunst des Zweikampfes : auf den Spuren der Handschrift 26232 in der Albertina Wien. Kumberg: Sublilium Schaffer, Verlag für Geschichte, Kunst & Buchkultur, 2021. ISBN 9783950500806
- Widauer, Heinz (in German). "Das Ring- und Fechtbuch der Albertina. Eine Handschrift mit vielen Rätseln." Die Kunst des Fechtens: 267-284. Ed. Elisabeth Vavra, Matthias Johannes Bauer. Heidelberg: Universitätsverlag Winter GmbH Heidelberg, 2017. ISBN 978-3-8253-6699-5
References
Copyright and License Summary
For further information, including transcription and translation notes, see the discussion page.